خیابان و فقدان پاسخ‌گویی؛ چه باید کرد؟

از سه ماه به این‌طرف، مسیر انتقال لین برق 500 کیلوولت ترکمنستان یکی از جنجالی‌ترین مباحث در کشور بوده است. کابینه‌ی حکومت وحدت ملی به‌تاریخ 11 ثور سال جاری، تصمیم گرفت مسیر لین برق 500 کیلوولت ترکمنستان که قبلا توسط مؤسسه‌ی فیشنر آلمانی بامیان-میدان وردک انتخاب شده بود را به سالنگ تغییر بدهد. این تصمیم با واکنش‌های گسترده‌ی مردمی و نیز انتقاد برخی از مقامات بلندپایه‌ی حکومت وحدت ملی مواجه گردید. سرور دانش، معاون رییس‌جمهور و همچنان محمد محقق، معاون ریاست اجراییه‌ی کشور با انتقاد از تصمیم کابینه جهت تغییر مسیر لین برق از بامیان به سالنگ، حکومت را مورد سرزنش قرار دادند و خواهان تغییر در تصمیم کابینه شدند.
با این‌حال، جنبش روشنایی به تاریخ 27 ثور دست به تظاهرات زد و خواهان لغو مصوبه‌ی کابینه و عبور لین برق از مسیر اصلی آن شد. پس از تظاهرات، حکومت با تشکیل یک کمیسیون، بار دیگر این مساله را مورد بررسی قرار داد. کمیسیون پس از چند روز، گزارش خود را به ریاست‌جمهوری تحویل داد که حاوی دو نکته‌ی برجسته بود. این کمیسیون در گزارش خود یادآور شده بود که مطابق به مطالعات مؤسسه‌ی فیشنر، بامیان مسیر لین برق 500 کیلوولت است. نکته‌ی دوم که در واقع پیشنهاد کمیسیون به حکومت بود، ساخت یک ایستگاه جداگانه‌ی برق برای بامیان بود. حکومت با توجه به گزارش کمیسیون، گام‌هایی را برای عملی کردن توزیع برق برای بامیان برداشت. نظر به حکم ریاست‌جمهوری، تا سال 1398، بیست هزار خانواده در بامیان صاحب برق خواهند شد.
افزون بر تظاهرات گسترده‌ی مردم در 27 ثور، گام‌هایی را که حکومت جهت اقناع مردم تا اکنون به‌شمول ایجاد کمیسیون و ایجاد یک ایستگاه برق برای بامیان برداشته است، چگونگی انتقال لین برق 500 کیلوولت نه‌تنها حل نشده است بلکه از جهات بسیار وارد مراحل تازه‌یی شده است. رویدادهای چند روز گذشته نشان می‌دهد که طرح‌های حکومت نتوانسته است قناعت مردم را به‌دست بیاورد. دیروز جمعه (اول اسد) بامیان شاهد تظاهرات گسترده‌ی مردمی بود. جنبش روشنایی در کابل هم دوم اسد را آغاز تظاهرات نامحدود اعلام کرد. همزمان با این، شماری از افغان‌های مقیم لندن در اعتراض به تصمیم کابینه جهت تغییر مسیر لین برق از بامیان به سالنگ، جلو ساختمان پارلمان این کشور دست به تحصن زده‌اند.
مساله این است: مردم در اعتراض به تغییر مسیر لین برق، قرار است بار دیگر (دوم اسد) به خیابان‌ها بیایند و دست به تظاهرات نامحدود بزنند. اقدامات حکومت نیز تا اکنون نتوانسته است جلو اعتراضات مردم را بگیرد. گام بعدی چیست؟ حکومت به‌مثابه نهادی که خود باعث خلق چنین مساله‌یی در کشور شده است، مسئول است به اعتراض‌های شهروندان کشور گوش بدهد و مسئولانه تلاش کند تا قناعت شهروندان معترض را حاصل کند. تا این مقطع از زمان، حکومت با تغییر مسیر لین برق، بدیل خود را برای توزیع برق در بامیان ارائه کرده است اما از آن‌جایی که این طرح مورد پذیرش مردم واقع نشده است، گام موثر و مطمین دیگر را جهت پایان این معضل برنداشته است. حکومت به جای رسیدگی و پاسخ دادن به شهروندان، یک روز قبل از تظاهرات تمامی راه‌های منتهی به ارگ را مسدود کرده است.
مسدود کردن جاده‌ها چنان‌چه در 27 ثور اتفاق افتاد نه‌تنها پاسخ مسئولانه به اعتراض شهروندان نیست بلکه نشان می‌دهد حکومت از ظرفیت‌های مدنی و حقوق شهروندی مردم به‌خوبی آگاهی ندارد. اکنون که قرار است مردم به خیابان‌ها بیایند لازم است حکومت به‌جای مسدود کردن جاده‌ها، تلاش کند امنیت تظاهرات مردم را تأمین کند. اعتراض مدنی حق مردم است و حکومت نظر به قانون مکلف است زمینه و دیگر مسایل مربوط به تظاهرات را که از وظایفش به‌شمار می‌رود، فراهم کند. با این‌حال، برای حل معقولانه‌ی این معضل، گفت‌وگو میان حکومت و معترضان نباید از دستور کار دو طرف خارج شود. راهی جز مذاکره و گفت‌وگو وجود ندارد. از نظر امنیتی ما در شرایطی بدی قرار داریم و تظاهرات گسترده و نامحدود در شرایط فعلی خطرناک است. نقش حکومت در حل این مساله برجسته است؛ چه در خلق این مشکل یا اقناع افکار عمومی.