حوالی ساعت هفت شام روز چهارشنبه یک حمله‌ی انتحاری توسط موتر مملو از مواد منفجره دروازه‌ی ورودی دانشگاه امریکایی افغانستان در غرب کابل، سرک دارالامان، را شکستاند و زمینه‌ی ورود دو مهاجم مسلح با سلاح‌های خودکار و بمب‌دستی را به داخل دانشگاه فراهم کرد. مهاجمان مسلح تا منزل سوم این دانشگاه خود را رسانده، استادان، دانشجویان و کارمندان این دانشگاه را با گلوله و بمب‌دستی هدف قرار دادند. نُه ساعت زمان بُرد تا نیروهای ویژه‌ی امنیتی افغان این دو تروریست را از پا درآورده و به محاصره‌ی دانشگاه پایان ببخشند.
براساس آمارهای رسمی، در این حمله یک استاد، هفت دانشجو (دو دختر و پنج پسر)، دو محافظ امنیتی دانشگاه امریکایی افغانستان و سه سرباز امنیتی افغان شهید و نُه پولیس و سی‌وشش دانشجو و کارمند این دانشگاه زخمی شدند. براساس اطلاعیه‌ی یکی از شفاخانه‌ها، یکی از این زخمیان یک استاد خارجی، شهروند اوگاندا، است.
صدیق صدیقی، سخن‌گوی وزارت داخله در پیوند به این رویداد گفته است که بیشر کشته‌شدگان توسط شلیک تفنگ نزدیک به اُرسی‌های صنف‌های‌شان جان باخته‌اند.
تاکنون مسئولیت این حمله را فرد یا گروهی به عهده نگرفته است اما ارگ ریاست‌جمهوری به روز پنج‌شنبه با نشر اعلامیه‌یی نوشت که جلسه‌ی فوق‌العاده‌ی شورای امنیت ملی جزئیات این حمله‌ی تروریستی را بررسی کرده است. در این اعلامیه آمده است: «بررسی اسناد و یافته‌های موثق ریاست عمومی امنیت ملی نشان می‌دهد که حمله از آن طرف خط دیورند سازماندهی و مدیریت می‌گردید. بررسی بیشتر رویداد و شواهد به‌دست آمده هنوز هم جریان دارد.»
در این اعلامیه همچنان آمده است که رییس‌جمهور غنی در جلسه‌ی شورای امنیت با جنرال راحل شریف، رییس ستاد ارتش پاکستان تلفونی صبحت کرده و خواهان اقدامات جدی و عملی علیه تروریستانی شده که این حمله را سازماندهی می‌کردند.
در جریان درگیری نیروهای امنیتی افغانستان و تروریستان، 150 دانشجو که در داخل ساختمان دانشگاه گیر افتاده بودند، توسط نیروهای ویژه پولیس نجات داده شدند.
واکنش‌ها
این رویداد بی‌پیشینه‌ترین حمله برنهادهای تحصیلی در کشور است که با واکنش‌های بسیاری مواجه شده است. واکنش اکثریت کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز این بود که مهاجمان مسلح و تروریستان نشان دادند که دشمن علم و پیشرفت هستند.
در پی وقوع این رویداد، رییس‌جمهور اشرف غنی این حمله‌ی تروریستی را دشمنی با پیشرفت و ترقی کشور خوانده و آن‌را محکوم کرد. ارگ ریاست‌جمهوری در بیانیه‌اش نوشته است که «تروریستان باید بدانند که مردم و حکومت افغانستان راهی را که انتخاب کرده‌اند، به‌رغم دشواری‌ها و سختی‌ها ادامه داده و بر تمام چالش‌ها فایق خواهند آمد و حمله به تاسیسات آموزشی و اماکن عامه و هدف قرار دادن غیرنظامیان نه‌تنها عزم ما را متزلزل نمی‌سازد، بلکه آن را در مبارزه و نابودی ریشه‌های ترور و دهشت راسخ‌تر می‌کند.»
ریاست اجراییه‌ی حکومت وحدت ملی نیز با نشر اعلامیه‌یی گفت حمله بر نهادهای علمی و دانشگاهی بیانگر ماهیت جاهلانه‌ی طالبان و تروریست‌هاست. در این اعلامیه آمده است: «حکومت و مردم افغانستان با سعی و تلاش فراوان و به همکاری دوستان بین‌المللی مکتب٬ مدرسه٬ دانشگاه و نهاد علمی می‌سازند٬ ولی طالبان و تروریست‌ها برای نشر و پخش تاریکی و افکار ضدانسانی و اسلامی خود دست به تخریب مساجد، مکاتب و نهادهای علمی و دانشگاهی می‌زنند.»
جان کری، وزیر خارجه‌ی امریکا نیز در این باره گفته است: « «این یک حمله‌ی ناجوان‌مردانه بر نخبگان فعال و مستعد انجام شده است. این جوانان به آینده‌ی بهتر و روشن‌تر افغانستان باور داشتند. این رویداد جان بی‌گناهان را گرفت و بدون شک این حمله نمی‌تواند راهی را که برای صلح در این کشور به پیش گرفته شده است متوقف سازد.»
سفارت امریکا در کابل نیز با نشر پیامی این حمله‌ی فجیع را تقبیح نموده و گفته است که هدف قرار دادن دانشجویان افغان و کارمندان دانشگاه که برای بهبود آینده‌ی افغانستان کار می‌کنند، یک عمل بی‌رحمانه و بُزدلانه میباشد.
این سفارت در اعلامیه‌اش نوشته است که آماده است تا مقامات افغان درباره‌ی تحقیقات جاری در مورد این حادثه کمک نموده و عاملان آن را به عدالت بکشاند.
یوناما یا دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان نیز با نشر بیانیه‌یی گفته است: «هدف قرار دادن قصدی یک نهاد تعلیمی که مملو از محصلین بود، یک قساوت است و مرتکبین آن باید به محاکه کشانیده شوند.» یوناما گفته است که جوانان کشور یک منبع افتخار و آرزوی واقعی یک آینده‌ی بهترند.
افزون بر این‌ها، شماری از دانشجویان و اعضای شورای ولایتی بلخ نیز در گردهمایی اعتراضی به روز جمعه حمله‌ی گروهی بر دانشگاه امریکایی افغانستان را نکوهش کرده و از حکومت خواستند تا سازماندگان آن را شناسایی و مجازات کند.
راحل شریف: اجازه نمی‌دهیم حملات تروریستی در پاکستان سازماندهی شود
پس از رویداد خونین شام روز چهار شنبه، شورای امنیت ملی افغانستان گفت بررسی اسناد و یافته‌های موثق ریاست عمومی امنیت ملی نشان می‌دهد که حمله از آن طرف خط دیورند سازماندهی و مدیریت گردیده است. در واکنش به این ادعا اما دفتر مطبوعاتی ارتش پاکستان به نقل از راحل شریف نوشته است: «پاکستان اجازه نمی‌دهد حملات تروریستی در خاک‌اش سازماندهی شود.»
حکومت افغانستان مدعی است که حداقل سه شماره‌ی تلفون را در اختیار مقامات پاکستانی قرار داده و به اضافه‌ی شماره‌های تلفون اسناد دیگری نیز در دست دارد که نشان می‌دهد از خاک پاکستان برای طراحی حمله بر دانشگاه امریکایی افغانستان استفاده شده است، اما در اعلامیه‌ی ارتش پاکستان آمده است که «هر سه شماره‌ی تلفون مربوط به شبکه‌های تلفونی افغانستان است که در آن‌طرف مرز نیز می‌توانند فعالیت کنند.»
علاوه بر این، دواخان مینه‌پال، معاون سخن‌گوی رییس‌جمهور به رسانه‌ها گفته است که دلایل ارایه شده در این اعلامیه نمی‌تواند به پاکستان برائت بدهد. او گفته است: «همه‌ی اسناد و شواهد نشان می‌دهد که این حمله در آن‌طرف مرز طرح‌ریزی شده است. پاکستان باید در برابر گروه‌های تروریستی که از خاک این کشور در برابر افغانستان و منطقه دست به فعالیت‌های تروریستی می‌زنند اقدام نماید. این دلایلی که آن‌ها ارائه می‌کنند برای‌شان برائت نمی‌دهد.»
چه کسانی کشته و زخمی شدند؟
در میان ده‌ها کشته و زخمی چندین نام برجسته‌اند و توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی را نیز به خود جلب کرده‌اند. بی‌بی‌سی فارسی گزارشی در مورد پنج تن از کشته‌شدگان حمله بر دانشگاه امریکایی افغانستان تهیه کرده است.
1- نقیب احمد اخپلواک، در دانشگاه امریکایی افغانستان استاد حقوق بود و دارای مدرک ماستری از دانشگاه استانفورد. او قصد داشت در مقطع دکتری تحصیل کند اما حمله‌ی مهاجمان مسلح شام چهارشنبه این فرصت را برای همیشه از او گرفت.
2- محمد اکبر اندرابی، فرماند پولیس ویژه هنگام درگیری با مهاجمان در دانشگاه کشته شد. او از ولسوالی اندراب ولایت بغلان و 33 ساله بود. در سال 1387 از اکادمی ملی پولیس کابل فارغ شد و کارش را به‌عنوان افسر نیروهای ویژه‌ی کابل آغاز کرد. در زندگی‌نامه‌ی او آمده است که در دفع بیش از 30 حمله‌ی عمده‌ی مهاجمان در کابل و شماری از یورش‌های شبانه در ولایت‌های مختلف کشور مشارک داشته است.
3- جمشید ظفر دانشجوی 26 ساله در رشته‌ی اقتصاد در دانشگاه امریکایی افغانستان بود. او وب‌سایت هم طراحی می‌کرد و در تلویزیون خصوصی هفت هم کار کرده بود. او خواهرزاده باری سلام، صاحب امتیاز تلویزیون هفت، بود.
4- زبیر، یکی دیگر از قربانیان این حمله بود که در مقطع ماستری درس می‌خواند. اطلاعات چندانی درباره‌ی زبیر در دست نیست اما گفته شده که او هنگام نماز جماعت دانشجویان امامت می‌کرد.
5- مجتبی اکسیر، فرزند نادراحمد اکسیر از داکتران شناخته شده و استاد دانشگاه کابل است.
6- سمیع‌الله سروری. او از انستیتوت ملی موسیقی افغانستان فارغ شده و سپس با در نظرداشت لیاقت خود از دانشگاه امریکایی افغانستان بورس گرفته بود. او که در یک خانواده‌ی فقیر در کابل به دنیا آمده بود، یکی از دلربانوازانی بود که در دانشگاه امریکایی افغانستان اقتصاد می‌خواند. او پس از پنج روز تحصیل در این دانشگاه کشته شد. این هنرمند جوان چندین جایزه از انستیتوت ملی موسیقی افغانستان دریافت کرده بود.
7- مسعود حسینی، عکاس معروف و برنده‌ی جایزه‌ی عکاسی پولیتزر است که برای آژانس خبری آسوشیتدپرس کار می‌کند. او در این حمله زخمی شده و یکی از کسانی بود که پس از حمله به این دانشگاه گزارش داد. او در تویترش نوشته بود زخمی شده و درخواست کمک کرده بود. مسعود حسینی در دانشگاه امریکایی افغانستان دانشجوی رشته‌ی علوم سیاسی است.
مسعود حسینی در مصاحبه‌یی گفته پس از انفجار به هم‌صنفی‌هایش دلداری می‌داده است: « وقتی صدای اولین انفجار را شنیدم، حدس زدم که این انفجار در قسمت جنوبی دانشگاه رخ داده است. به طرف صنفی رفتم و از آن‌جا بیرون را نگاه کردم. دیدم که یک مرد مسلح از میان دود و آتش به طرف ساختمان می‌آید. وقتی متوجه شد که من در آن‌جا هستم، شلیک کرد؛ من خود را به عقب انداختم، مرمی شیشه را شکستانده و به سقف اصابت کرد.»
به گفته‌ی او: «فرد تروریست با پرتاب دو نارنجک به داخل صنف، می‌خواست ما را از بین ببرد، ولی ما به طرف کلکین فرار کرده و خودمان را از کلکین پایین انداختیم. من خودم را در پایین کلکین روی دستگاه تهویه هوا انداختم. این‌‌گونه، توانستم راه خروجی اضطراری را پیدا کنم و به آن‌طرف بدویم.»
8- فرزانه بختیاری، دانشجوی 21 ساله است. او نیز پس از آن‌که در این حمله زخمی شد، در مصاحبه‌یی گفته است مهاجمان درحالی که تیراندازی می‌کردند، وارد ساختمان اصلی دانشگاه شده و یکی از آنان خود را به منزل سوم رساند: « «بالای دروازه‌ی صنف ما فیر می‌کرد، دروازه را شکستاند، وقتی داخل آمد، صنف تاریک بود. در همان لحظه برایش زنگ آمد و از صنف بیرون شد.»
فرزانه که شاهد حادثه‌ی عصر چهارشنبه است، می‌گوید مهاجمان در گفت‌وگوهای تلفونی ابراز خوشحالی می‌کردند: «تیلفونش را جواب داد. بسیار خوش بود. به پشتو می‌گفت که افغان‌ها و خارجی‌های زیادی را کشته‌ایم. به همدیگر تبریک می‌گفتند.»
از دیگر قربانیان این رویداد تاکنون اطلاعی در دست نیست. این حمله درحالی بر دانشگاه امریکایی افغانستان صورت می‌گیرد که چندی پیش دو تن از استادان این دانشگاه نیز از سوی افراد مسلح ربوده شدند و تاکنون از سرنوشت آنان اطلاعی در دست نیست.
دانشگاه امریکایی افغانستان در سال 2006 میلادی تاسیس شد تا علوم مقدماتی را مطابق به سیستم مروج در ایالات متحده‌ی امریکا تدریس کند. این دانشگاه حدود 1000 نفر دانشجو دارد.