موافقت‌نامه‌ی صلح میان دولت افغانستان و حزب اسلامی افغانستان به‌رهبری گلبدین حکمتیار سرانجام پس از دو سال مذاکره پیش از ظهر روز پنج‌شنبه، 8 میزان، میان رییس‌جمهور غنی و گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی، به امضا رسید.
گلبدین حکمتیار شخصاً در مراسم امضای این موافقت‌نامه حضور نداشت اما از طریق ویدیوکنفرانس این موافقت‌نامه را امضا کرده و پیام ویدیویی او در مراسم پخش شد.
رییس‌جمهور غنی در مراسم امضای این موافقت‌نامه که با حضور رهبران حکومت وحدت ملی، رییس‌جمهور پیشین، اعضای شورای ملی، رهبران جهادی و سیاسی و نمایندگان کشورهای خارجی در ارگ ریاست‌جمهوری برگزار شده بود، گفت صلح بدون قیمت به‌دست نمی‌آید و تلاش برای رسیدن به مقصد صلح آسان نبود. او گفت همزمان با امضای این سند مفاد آن اجرایی شده و زمینه‌ی حضور آقای حکمتیار در کابل طی هفته‌های آینده فراهم خواهد شد.
آقای غنی گفت: «وظیفه‌ی نسل مشترک من و حکمتیار این است که جنگ متوقف گردد، افغان‌ها را از احتیاج بیگانگان بیرون سازیم و به پایش ایستاده نماییم.»
او گفت شعله‌های جنگ را نسل کوچک و کنونی روشن نکرده بلکه چند دهه قبل آغاز گردید و خاموش نمودن این آتش بیشتر وظیفه‌ی نسل بزرگ‌تر است. به گفته‌ی وی: «مدت ۳۸ سال می‌شود که خون ملت افغانستان می‌ریزد، این به معنای آن است که افغان‌ها نسبت به هر کسی دیگر بیشتر به قدر و اهمیت صلح می‌دانند.»
گلبدین حکمتیار نیز در پیام ویدیویی‌اش گفت پس از دو سال مذاکرات مسلسل و سخت میان طرفین، بر یک موافقت‌نامه‌ی مهم توافق شده است و یکی از خصوصیات روشن مذاکرات این بود که بدون وساطت بیگانگان، توسط افغان‌ها، انجام شد.
آقای حکمتیار گفت با تطبیق این موافقت‌نامه بحران جاری در کشور به پایان می‌رسد و هر دو جانب تعهد نموده‌اند که تمام مواد توافق‌نامه را کاملاً احترام می‌کنند.
او گفت هدف اصلی توافق‌نامه این است که جنگ و عوامل آن به‌طور کامل و برای همیشه از بین برود. حکمتیار افزود: «رسیدن به اهداف مقدس از طریق جنگ امکان پذیر نیست، همین‌طور رسیدن به صلح عادلانه نیازمند همت بلند، جرات، هوشیاری و اتحاد جنگ‌جویان است، صلح اگر نسبت به جنگ کاری دشوار نیست، کار آسانی هم نیست.»
موافقت‌نامه‌یی با محوریت قانون اساسی
در مراسم امضای این موافقت‌نامه، رییس‌جمهور غنی گفت یکی از ویژگی‌های مهم توافق با حزب اسلامی این بود که قانون اساسی افغانستان در آن حیثیت محور را داشت و در این موافقت‌نامه هیچ نکته‌یی وجود ندارد که در تضاد با قانون اساسی کشور باشد.
آقای غنی گفت صلحی که حزب اسلامی با دولت به انجام رساند، هر دو طرف نشان دادند که در اراده خود برای فرو نشاندن آتش جنگ در کشور صادق هستند. او گفت: «ما هر دو طرف به ارزش‌های اسلامی باور داریم و می‌خواهیم که این ارزش‌ها از راه فعالیت‌های صلح آمیز سیاسی و مدنی تحقق پیدا کند. این همان جهاد اکبری است که امروز جامعه‌ی ما به آن ضرورت اشد دارد.»
داکتر عبدالله عبدالله، رییس اجراییه‌ی حکومت وحدت نیز در این مراسم صحبت نموده گفت هیچ چیزی در این موافقت‌نامه نیست که حق یک فرد یا شهروند کشور در آن زیر پا شده باشد بلکه گامی است که ما را برای رسیدن به صلح دایمی کمک می‌کند.
دعوت از طالبان برای پیوستن به صلح
رییس‌جمهور غنی و گلبدین حکمتیار از طالبان و دیگر گروه‌های مخالف مسلح دولت خواستند تا از جنگ دست بکشند.
آقای غنی در مراسم امضای موافقت‌نامه‌ی صلح گفت: «اکنون فرصتی است برای طالبان و دیگر گروه‌های مخالف دولت تا بر سر دو راهی موجود در برابرشان نشان بدهند که انتخاب‌شان چیست، بودن در کنار ملت و پیوستن به کاروان صلح عزتمندانه، به مانند حزب اسلامی، و سهم گرفتن در ساختن کشور و کمک به رفاه و پیشرفت آن، یا قرار گرفتن در برابر ملت و ادامه دادن به خونریزی و جنگی که سودش تماماً به جیب بیگانگان می‌رود؟»
آقای حکمتیار نیز در پیامش از گروه‌های درگیر جنگ در افغانستان خواست دست از جنگ بردارند و گفت‌وگوی بین‌الافغانی را آغاز کنند. او گفت دست‌به‌دست شدن ولسوالی‌ها و قریه‌ها منطقی و جایز نیست و در نتیجه‌ی آن تنها افغان‌ها قربانی می‌شوند.
او در بخشی از سخنانش گفت: «از تمام مخالفین دولت می‌خواهم که با این پروسه یکجا شوند و اهداف خود را از طریق مسالمت‌آمیز تعقیب نمایند.»
علاوه بر این او از حکومت افغانستان خواست شماری از زندانیان طالب را بدون قیدوشرط رها سازد چون آنان از صلح هراس دارند و به همین دلیل بر جنگ پافشاری می‌کنند. رهبر حزب اسلامی گفت افغان‌ها پس از این از جنگ‌افروزان پیروی نخواهند کرد. او گفت: «افغان‌ها بیش از این با شعارهای خالی جنگ طلبان دروغ‌گو و نیرنگ‌باز، فریب نمی‌خورند. آن‌ها دوستان هیچ قوم و قبیله‌یی نیستند. آن‌ها نوکر بیگانگان و دوستان شیطان هستند.»
از پاکستان صلح نمی‌خواهیم
در مراسم امضای موافقت‌نامه‌ی صلح میان دولت و حزب اسلامی، آقای غنی گفت اکنون برای همه‌ی مردم و برای همه‌ی دنیا به‌خوبی واضح شده است که چه‌کسی در پی صلح است و چه‌کسی در پی جنگ و در صورت تداوم جنگ، ما بیشتر از گذشته چهره‌ی آنان و حامیان‌شان را به مردم و دنیا واضح خواهیم ساخت.
رییس‌جمهور گفت: «ما خواهان جنگ نبودیم و اکنون هم اصراری بر تداوم جنگ نداریم. رسالت نیروهای دفاعی و امنیتی ما حمایت و دفاع برحق از مردم ما در مقابل جنگ ظالمانه‌یی است که بر آنان تحمیل شده است.»
او گفت این موافقت‌نامه ثابت ساخت درصورتی‌که کسی ما را بماند، ما می‌توانیم در وطن خویش با صلح و امنیت زندگی کنیم. به گفته‌ی وی: «من از همان آغاز گفته بودم که ما از پاکستان صلح نمی‌خواهیم، بلکه با پاکستان صلح می‌خواهیم.»
آقای غنی همچنان در بخشی از صحبت‌هایش گفت: «ما بر خلاف کسانی در منطقه که تروریسم را ابزار استراتژیک خود می‌دانند، اراده‌ی قاطع داریم که رویکرد سازندگی‌محور، صلح‌محور و انکشاف‌محور را مثل گذشته ادامه بدهیم، چنان‌که تا کنون نیز گام‌های مهمی در این راستا برداشته‌ایم.»
تصفیه‌ی ادارات دولتی از مفسدین و دزدان
گلبدین حکمتیار در بخشی از پیامش گفت در حکومت باید طوری تبدیلی‌ها رونما گردد که قابل‌قبول بوده و حکومت ممثل تمام ملت و در خدمت تمام افغان‌ها باشد. او گفت: «ادارات دولتی از مفسدین و دزدان تصفیه گردد و اقتدار در اختیار مدیران صلح گذاشته شود.»
رهبر حزب اسلامی گفت افغانستان را خانه‌ی مشترک تمام اقوام باهم برادر بدانیم و مداخلات بیگانه را جلوگیری کنیم. او گفت: «یک افغانستان سربلند بسازیم که هیچ قدرتی جسارت دیدن آن‌را با چشم حقارت نکند، با دیگران سیال باشد و دست احتیاج برای هیچ‌کسی دراز ننماید.»
استقبال پاکستان از امضای موافقت‌نامه‌ی صلح دولت افغانستان با حزب اسلامی
پس از امضای موافقت‌نامه میان دولت و حزب اسلامی، وزارت خارجه‌ی پاکستان با نشر خبرنامه‌یی از این رویداد استقبال کرده و گفته است که پاکستان همواره تاکید کرده که هیچ راه‌حل نظامی برای ختم درگیری‌های افغانستان وجود ندارد.
رسانه‌ها به نقل از خبرنامه‌ی وزارت خارجه‌ی پاکستان نوشته‌اند مذاکراتی که توسط خود افغان‌ها انجام و صلحی که توسط خود افغان‌ها رهبری شود، از راه‌های موثر برای آوردن صلح و ثبات در افغانستان است. خبرنامه گفته است که پاکستان امیدوار است که این روند باعث توافق‌های میان دولت افغانستان و دیگر گروه‌های شورشی مخالف شود و باعث ایجاد صلح پایدار در افغانستان شود.
«با قربانی کردن عدالت صلح به‌دست نخواهد آمد»
همزمان با امضای موافقت‌نامه‌ی صلح میان رییس‌جمهور غنی و گلبدین حکمتیار، شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی در واکنش به این رویداد، نمایه‌های فیسبوک‌شان را سیاه کردند؛ رنگی که نشانی از به سوگ‌نشستن و عزاداری در کشور است.
این گروه که زیر نام «جنبش دادخواهی برای قربانیان جنگ» صفحه‌یی را نیز در فیسبوک ساخته‌اند، باور دارند که صلح با حزب اسلامی حکمتیار به معنای بی‌حرمتی و توهین به هزاران تن از شهروندان افغانستان است که در جنگ‌های حزب اسلامی با رقبای جهادی‌اش کشته، معلول و معیوب شده‌اند.
گلبدین حکمتیار متهم به کشتار غیرنظامیان در دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی است. پیش از این دیدبان حقوق بشر افغانستان هم گفته بود که آقای حکمتیار مسئولیت برخی از فاحش‌ترین فجایع جنگ از جمله موشک‌پراکنی ماه اگست سال ۱۹۹۲ میلادی را به‌دوش داشته است؛ حمله‌یی که براساس گزارش کمیته‌ی جهانی صلیب‌سرخ در آن حداقل ۱۰۰۰ تن کشته و ۸۰۰۰ تن دیگر زخمی شدند.
اخیراً کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نیز از گلبدین حکمتیار خواست شهامت به خرج داده و از مردم افغانستان معذرت‌خواهی کند.
سیما سمر، رییس این کمیسیون در کنفرانس خبری پس از امضای موافقت‌نامه میان نمایندگان دولت و حزب اسلامی گفت معذرت‌خواهی و اذعان به دردهای مردم می‌تواند یکی از زمینه‌های تامین صلح دایمی در کشور باشد.
موافقت‌نامه‌ی صلح میان دولت و حزب اسلامی دارای سه فصل و 25 ماده است که براساس آن بیرون شدن نام گلبدین حکمتیار و اسامی برخی سران این حزب از لیست سیاه سازمان ملل، مصونیت قضایی برای رهبران و سران حزب اسلامی، رهایی زندانیان این حزب، دادن نقش سیاسی به حزب اسلامی در چوکات قانون و فراهم کردن زمینه برای اشتراک در انتخابات از مهم‌ترین تعهدات دولت افغانستان است. در سوی دیگر، حزب اسلامی متعهد شده است که گروه‌های نظامی خود را منحل ساخته و با گروه‌های تروریستی و سازمان‌های مسلح غیرقانونی هیچ‌گونه رابطه‌یی برقرار نکند.