وزارت امور داخله از تأمین امنیت انتخابات اطمینان داده و گفته است که 400 هزار نیرو امنیت انتخابات را تأمین میکنند. وزیر امور داخله به اعضای ناتو نیز اطمینان داده و گفته است که نیروهای امنیتی افغانستان توانایی تأمین امنیت انتخابات در سراسر کشور را دارند. ظاهرا اتکای اصلی وزارت امور داخله به نیروهای پولیس ملی، پولیس محلی، مأموران امنیت ملی و اردوی ملی میباشد.
امنیت از متغیرهای اصلی برگزاری انتخابات آیندهی ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی میباشد. در نبود امنیت برگزاری انتخابات ناممکن است و در صورت شکنندگی و سستی آن سلامت انتخابات به خطر میافتد و روند با تقلب، تخلف و صدها پرسش مشروعیتزدا همراه میشود. در وضعیتی که زندگی عادی مردم، گشت و گذار کارمندان دولتی و تأسیسات دولتی و خارجی مدام در معرض یورشهای مسلحانه و حملات انتحاری میباشند و نیروهای امنیتی عملا درگیر جنگی ناتمام و پیچیده هستند، برگزاری انتخابات با خطرهای صد درصدی مواجه است. حداقل این که طالبان و مخالفان مسلح دولت برنامههای قطعی برای حمله بر مراکز و کارمندان انتخابات دارند و تلاش مینمایند تا این روند را اخلال کنند. هرچند نهادهای امنیتی مرتب از آمادگیهای کافی برای تأمین امنیت انتخابات خبر میدهند و نیروهای خارجی نیز قبلا اعلان کرده بودند که در صورت تقاضای دولت افغانستان حاضر به کمک به تأمین امنیت هستند، اما با آنهم با توجه به روند فزایندهی ناامنی در کشور و ابهام در روند مصالحه، نگرانیهای امنیتی در روند انتخابات، یک نگرانی جدی است.
تأمین امنیت انتخابات آینده از یک طرف آزمونی مهم برای نیروهای امنیتی شمرده میشود. در گذشته امنیت تمامی روندهای مهم ملی، نظیر تمام انتخاباتهای گذشته با همکاری نیروهای بینالمللی آیساف تأمین میشد، اما اینبار قرار است نیروهای امنیتی افغانستان به تنهایی این وظیفهی دشوار را انجام دهند. بنابراین، از یک طرف این نیروها با سختیها و محدودیتهایی برای تأمین امنیت برخوردار هستند، محدودیتهای نظیر نبود امکانات کافی و تجهیزات پیشرفته، خصوصا در بخشهای کشفی و عملیاتهای هوایی، کمبود تجربه و مهارتهای مدیریتی و رهبری لازم. در انتخاباتهای گذشته نیروهای ناتو برای جلوگیری از حملات احتمالی دشمن از تکنولوژیهای پیشرفتهی کشفی و استخباراتی استفاده کرده بودند و با کمک آنها توانستند جلو تمامی برنامههای تخریبی دشمن را بگیرند، اما اینبار نیروهای امنیتی افغانستان نه این تجهیزات را در اختیار دارند و نه هم از تجهیزات بدیل یا مهارتهای انسانی آنچنانی برخوردار میباشند. بنابراین، نیروهای امنیتی علیرغم تمام آمادگیها و تواناییهایشان، عملا امکانات و تواناییهای کشفی و استخباراتی را آنچنان که در انتخاباتهای گذشته برخوردار بودند، در اختیار ندارند. اما بومی بودن نیروهای تأمین کنندهی انتخابات خود خوبیها و مزیتهایی را دارد. نیروهای امنیتی افغانستان خود شناخت دقیقی از کشور و مردمش دارند و این امر امکانات و تواناییهای بیشتری به آنها در امر تأمین امنیت میدهد. آنها میتوانند مردم را با خود همراه ساخته و با همکاری آنها جلو فعالیتهای دشمن را بگیرند. همچنین حضور آنها در قرا و قصبات برای مردم حساسیت برانگیز نبوده و از این نظر بهراحتی میتوانند حمایت و اعتماد مردم را کسب کنند. در حالی که در انتخاباتهای گذشته نفس حضور سربازان خارجی در قرا و قصبات تحریک کننده بود و مردم از همکاری با آنها سرباز میزدند. حضور جدی و گستردهی نیروهای امنیتی برای تأمین امنیت انتخابات ضروری است، اما نباید این نیروها خود به عامل هرجومرج و دستاندازی در روند انتخابات تبدیل گردند. سربازان امنیتی فقط امنیت انتخابات را تأمین مینمایند، اما سلامت و شفافیت این روند، مستلزم حضور جدی ناظران انتخابات میباشد. ناظران باید دوشادوش رای دهندگان و مأموران برگزاری انتخابات حرکت کنند و اجازه ندهند از زوایای پنهان و تاریک در روند رایگیری استفادهی سو شود. حضور این تعداد از نیروها برای تأمین امنیت انتخابات در مناطق ناامن با مداخلات سیاسی میتواند تهدید باالقوه برای سلامت انتخابات نیز به شمار آید. از اینرو، انتظار میرود که نظارت جدی بر عملکرد این نیروها نیز اعمال شود تا متنفذان محلی یا هم احتمالاً افراد حکومتی و احزاب سیاسی نتوانند از این نیروها درراستای مداخله در انتخابات بهرهبرداری نمایند.
حال باید دید که این نیروها از این آزمون چگونه بیرون میشوند. آزمونی که به متغیر اصلی گذار سالم از یکی از دشوارترین گردونههای حیات سیاسی کشور تبدیل شده و برای آیندهی کشور از اهمیت حیاتی برخوردار میباشد. سرنوشت نظام سیاسی کشور در فصل پیشرو، به سلامت و شفافیت انتخابات بستگی دارد و اگر به دلیل تقلب و دستاندازی در روند انتخابات، پای مشروعیت نظام آینده بلنگد، ثبات و امنیت کشور نیز در خطر قطعی قرار خواهد گرفت.