«اولین کنفرانس ملی حفظ‌الصحه در افغانستان» به هدف گردهم‌آوری شرکای مختلف دولتی، ادارات ملل متحد، نهادهای جامعه‌ی مدنی، شرکای منطقوی، تمویل‌کنندگان و سایر همکاران ذیدخل در کابل برگزار شده که در آن روی پیشرفت‌ها و چالش‌های موجود در رابطه به حفظ‌الصحه و برنامه‌های دولت افغانستان در مورد بهبود بخشیدن وضعیت فعلی حفظ‌الصحه بحث و گفت‌وگو می‌شود.
«4.5 میلیون نفر در فضای باز رفع حاجت می‌کنند»
نصیر احمد درانی، وزیر احیا و انکشاف دهات در نشست افتتاحیه‌ی این کنفرانس به روز سه‌شنبه دوم قوس، گفت مطابق به آخرین ارقام ارایه‌شده از طریق ارزیابی شرایط زندگی افغان‌ها که در سال 1393 از سوی اداره‌ی مرکزی احصائیه صورت گرفته است، 81 درصد نفوس کشور به یک نوع تشناب دسترسی دارند که یک رقم بلند را در میان کشورهای همسایه نشان می‌دهد و اما هنوز هم 19 درصد نفوس کشور در فضای باز رفع حاجت می‌کنند.
هرچند 81 درصد نفوس کشور به تشناب دسترسی دارند، اما تنها 13 درصد آن انکشاف یافته بوده و 68 درصد دیگر آن تشناب‌های عادی یا غیرانکشاف‌یافته می‌باشند.
آقای درانی افزود که از سال 2011 مطابق به معلومات سازمان صحی جهان و یونسف، بیش از پنج میلیون افغان به تسهیلات حفظ‌الصحه دسترسی پیدا کرده‌اند و نفوسی که در فضای باز دفع حاجت می‌کنند به 1.6 میلیون نفر کاهش یافته است. او گفت: «امروز فقط 4.5 میلیون نفوس کشور در فضای باز رفع حاجت می‌کنند.»
براساس آمار وزارت احیا و انکشاف دهات، از هر 10 نفر در افغانستان 2 نفر به تشناب دسترسی ندارند و در فضای آزاد رفع حاجت می‌کنند.
وزیر احیا و انکشاف دهات همچنان گفت قبل از سال 2004 در افغانستان به‌عنوان یک کشور جنگ‌زده و متأثر از خشک‌سالی‌های پیهم خدمات آبرسانی و حفظ‌الصحه‌ی محیطی به‌شکل پروژه‌وار و پاسخ اضطراری عرضه می‌گردید. در سال 2004 حکومت وزارت انکشاف دهات را موظف نمود تا به عوض ارایه‌ی خدمات آبرسانی و حفظ‌الصحه‌ی محیطی به شکل پروژه‌وار و پاسخ اضطراری، به عرضه‌ی خدمات برنامه‌وار اقدام نماید.
به گفته‌ی آقای درانی با درک اهمیت خدمات آبرسانی و حفظ‌الصحه‌ی محیطی حکومت عرضه‌ی خدمات آبرسانی و حفظ‌الصحه‌ی محیطی را شامل برنامه‌ی میثاق شهروندی ساخته است.
41 درصد نفوس کشور از سوءتغذی مزمن رنج می‌برند
فیروزالدین فیروز، وزیر صحت عامه‌ی کشور در این نشست عدم دسترسی به آب آشامیدنی صحی و تشناب‌ها را یک مشکل عمده خواند و گفت که سوءتغذی‌ها و امراض مکروبی به‌خصوص اسهالات، رابطه‌ی مستقیم با عدم دسترسی به آب آشامیدنی صحی و حفظ‌الصحه‌ی مناسب دارد.
آقای فیروز گفت 61 درصد مردم افغانستان به تسهیلات حفظ‌الصحه‌ی مصون دسترسی ندارند.
وزیر صحت عامه گفت سروی‌های اخیر مرگ‌ومیر در افغانستان نشان می‌دهد که امراض اسهالی یا امراضی که سبب اسهال می‌شود، رابطه‌ی مستقیم با عدم دسترسی به آب آشامیدنی مصون و حفظ‌الصحه‌ی مناسب دارد.
وزیر صحت عامه افزود: «در حدود 6.2 درصد مرگ‌ومیر اطفال کمتر از سن پنج سال به‌دلیل اسهال است و این اسهال از سبب عدم موجودیت دسترسی به حفظ‌الصحه‌ی مناسب و آب آشامیدنی است.»
او گفت شواهد نشان می‌دهد که رابطه‌ی بسیار مستقیم و جدی میان عدم حفظ‌الصحه‌ی مناسب و سوءتغذی مزمن، خصوصاً سوءتغذی که سبب قدکوتاهی می‌شود، در افغانستان موجود است و این بسیار تکان‌دهنده و خطرناک است.
آقای فیروز علاوه کرد: «سروی ملی تغذی 2013 نشان می‌دهد که حدود 41 درصد مردم افغانستان از سوءتغذی مزمن رنج می‌برند و آن‌هم سوءتغذی که سبب قدکوتاهی است.»
وزیر صحت عامه در بخشی از سخنان خود گفت از عوامل دیگر حفظ‌الصحه‌ی غیرمصون شیوع مرض پولیو یا فلج اطفال است. افغانستان از جمله دو کشوری است که هنوز هم پولیو در آن شیوع دارد.
آقای فیروز گفت: «انتشار مرض پولیو ارتباط مستقیم با عدم حفظ‌الصحه‌ی مناسب، آب آشامیدنی و رفع حاجت در فضای باز دارد.»
53 درصد مکاتب کشور به آب آشامیدنی صحی دسترسی ندارد
اسدالله حنیف بلخی، وزیر معارف کشور در اولین کنفرانس حفظ‌الصحه در افغانستان گفت که در حال حاضر 16400 مکتب در سراسر کشور موجود است که 8.8 میلیون دانش‌آموز در آن مصروف فراگیری درس و تعلیم‌اند. 39 درصد این دانش‌آموزان را دختران تشکیل می‌دهند.
وزیر معارف گفت یکی از سهولت‌های لازم وجود آب آشامیدنی صحی و فراهم نمودن سهولت‌های حفظ‌الصحه است و براساس احصاییه‌ی وزارت معارف، تنها 47 درصد مکاتب در کشور از این تسهیلات برخوردارند.
آقای بلخی گفت: «هنوز هم 53 درصد دیگر از دسترسی به این تسهیلات محروم‌اند. این خود نشان‌دهنده‌ی یک چالش بزرگ برای مکاتب در سراسر کشور است.»
رولا غنی: کابل گم‌شده‌ی خود را باز یابیم
رولا غنی، بانوی اول کشور در این نشست گفت عدم دسترسی زنان، دختران و اطفال به آب پاک، تشناب و رفع حاجت در شهرها و روستاها و حتا مکاتب بزرگ‌ترین معضل اجتماعی ما را تشکیل می‌دهد و توجه مردم و مسئولین در این رابطه یک امر فوق‌العاده ضروری میباشد.
خانم غنی گفت 42 سال پیش وقتی به کابل آمدم، صبح‌ها پنجره را باز می‌گذاشتم و تنفس هوای تازه و پاک کابل به من روح تازه می‌بخشید و آسمان آبی شب‌های کابل و ستاره‌های درخشان آن‌را در کمتر نقاط جهان پیدا توانستم. او گفت: «متأسفانه امروز شهر کابل در اثر تراکم نفوس و کم‌توجهی شهروندان زیبایی خود را از دست داده است.»
بانوی اول کشور گفت ساختمان‌هاى غيرمعيارى و غيرقانونى، سبب آلوده شدن آب‌ها در کشور به‌خصوص در شهرها شده است و بايد مردم متوجه خطرات صحى آن شوند. به گفته‌ی خانم اول کشور نباید سلامت مردم و جامعه را قربانی منافع شخصی خود بسازیم.
متبارز ساختن و بحث روی دستاوردها، شناسایی چالش‌های سد راه حفظ‌الصحه، بالابردن سطح آگاهی زنان و مردان در جوامع در مورد نظافت و حفظ‌الصحه و استفاده‌ی موثر و مثمر از منابع به هدف بالا بردن متکی به خود بودن از موارد قابل تمرکز و نتایج متوقعه‌ی این نشست است.
این کنفرانس از سوی وزارت احیا و انکشاف دهات و به کمک مالی یونسف برای سه روز برگزار شده که در آن وزارت‌های صحت عامه، معارف، شهرسازی و مسکن، مالیه و بانک جهانی نیز شرکت دارند.