در حالیکه آمار تلفات انفجار روز سهشنبه هفتهی گذشته در مهمانخانهی والی قندهار به 12 کشته و 14 زخمی افزایش یافته است، چگونگی وقوع این رویداد تروریستی، اظهارات مقامات حکومت افغانستان و طالبان این حمله را به یکی از پیچیدهترین حملات سالهای اخیر تبدیل کرده است.
بنا بر گزارشها این حمله زمانی اتفاق میافتد که جنرال عبدالرازق فرمانده پولیس ولایت قندهار دقایق قبلش برای ادای نماز از مهمانخانه خارج میشود و قبل از برگشت او به مهمانخانه، مواد انفجاری که در کَوچ جابهجا شده بود منفجر و 12 تن به شمول 5 دیپلمات امارت متحدهی عربی، معاون والی قندهار، یک عضو مجلس نمایندگان و یک عضو مجلس سنا در این رویداد کشته و والی قندهار و سفیر امارات در این رویداد زخمی میشوند.
جنرال عبدالرازق گفته که این مهمانخانه در حال بازسازی بود و تروریستان که با برنامهریزی و طرح حلقاتِ در پاکستان این حمله را اجرا کردند، از این فرصت استفاده و مواد انفجاری را در کوچ این مهانخانه جابهجا کردهاند. این رویداد در حالی اتفاق میافتد که مهمانخانهی والی قندهار یکی از مکانهای دولتی است که بیشترین تدابیر امنیتی برای آن چیده شده و برای رسیدن تا این محل دستکم باید از پنج ایستگاه امنیتی عبور شود. افزون برآن، این حمله زمانی صورت گرفت که یک هیأت بلندپایه از مقامات امارات متحدهی عربی و شماری از مقامات افغان در مراسم مهمانی حضور داشتند و بهصورت طبیعی امنیت این مکان در زمان انفجار بیشتر از روزهای عادی مورد توجه مقامات امنیتی بوده است.
حنیف اتمر مشاور امنیت ملی رییسجمهور که روز چهارشنبه برای بررسی این رویداد به قندهار سفر کرده بود، اعلام کرد که مواد استفادهشده در این حمله در افغانستان وجود ندارد و کاملاً جدید است. اعلام این خبر توسط مشاور امنیت ملی رییسجمهور پس از آنکه طالبان وقوع این رویداد را ناشی از رقابت داخلی مقامات حکومت افغانستان بر سر قدرت عنوان کردند، این حمله را پیچیدهتر کرده است. مقامات حکومت افغانستان اکثریت قاطع حملات بزرگ انتحاری در شهرهای مهم افغانستان را به حلقاتی در بیرون از افغانستان نسبت دادهاند و مدام پس از وقوع رویدادهای تروریستی پاکستان بهعنوان حامی اصلی گروه طالبان مسئول و حامی اصلی این حملات معرفی میشود. این انتظار وجود داشت که این حمله همچنان توسط مقامات حکومت افغانستان به طالبان وحامیان این گروه در پاکستان نسبت داده شود.
اما آنچه که در واکنش مقامات حکومت افغانستان اعلام شد، سادهسازی این حمله و برائت گرفتن از مسئولیت بود. در حالیکه حکومت اعلام کرد که هیأتی را برای تحقیق در مورد این رویداد فرستاده است، قبل از انجام تحقیق فرمانده پولیس قندهار سرنخ حمله را در خاک پاکستان اعلام کرد و اینگونه در آستانهیی که افغانستان در میان بازیهای امنیتی- سیاسی منطقه و جهان به یکی از حساسترین نقاط منطقه تبدیل میشود، دشمن همچنان پاکستان اعلام میشود و دولت به سادهترین شکل ممکن از پذیرش مسئولیت بیشتر در قبال رویدادهای اینچنینی که بر روابط خارجی افغانستان تأثیرگذار است و از مسئولیت پیگیری و تحقیق جدیتر، شانه خالی میکند.
در حالیکه گزارشهای رسانهیی و گفتوگوهای مقامات سیاسی شماری از کشورهای منطقه دال بر روابط آشکار با گروه طالبان است و نگرانی از تقابل کشورهای قدرتمند منطقه در خاک افغانستان بیشتر میشود، نیاز به اینکه در قبال این تحولات و تغییرات سیاسی جدیتر تمرکز کرد نیز افزایش مییابد. اما به نظر میرسد حکومت هنوز نسبت به تغییراتی که در تیمسازیها و پیمانسازیهای منطقهیی بر سر افغانستان جریان دارد بیباور شده و بدون هیچ نگرانی از این سمپاتیها به سادهسازی رویدادها و مسایل پیچیده اکتفا میکند.
بنابراین، حکومت باید در مورد این رویداد بهمثابهی یکی از پیچیدهترین رویدادهای تروریستی که اظهارات و واکنشهای رسمی و غیررسمی آن را پیچیدهتر کرده است، تحقیقات مستقلانه و عمیقی انجام دهد. درک واقعیت در حملهی قندهار میتواند حکومت را در شناسایی دشمن و دوست کمک کند و به ابهامهای موجود در فضای سیاسی نیز پایان بخشد.