افغانستان می‌تواند یک آینده‌ی درخشان داشته باشد، اما باید با مصالحه‌ی سیاسی آغاز کند.
دیپلمات/عبدالله عبدالرحمن (سفیر پیشین عربستان سعودی در اندونزیا و عمان و معاون امور سیاسی سرمنشی سازمان همکاری اسلامی)
در اوایل ماه مارچ پنج سرباز پاکستانی در حملات طالبان بر ایست‌های بازرسی در امتداد مرز کشته شدند. این حمله به دنبال یک قتل‌عام واقعی در هفته‌ی پیش از آن در کابل اتفاق افتاد، جایی‌که بمب‌گذاری‌های انتحاری تقریبا همزمان طالبان به دنبال مسابقه‌ی تیراندازی طولانی نیروهای امنیتی افغان رخ داد. این حادثه‌ی مخوف حداقل 16 کشته و بیش از 100 زخمی برجای گذاشت.
این کشتار معمول است که در سرتاسر افغانستان ویرانی به‌بار می‌آورد. اما پس از پانزده سال جنگ، روشن است که ما به یک راهبرد جدید نیاز داریم، راهبردی که با دیدگاه ایجاد یک دموکراسی واقعا بادوام و پایدار، به تمام گروه‌ها در افغانستان حق رای می‌دهد. این، موضوع نشست گروه تماس بین‌الملل برای افغانستان با میزبانی سازمان همکاری اسلامی در جده، در عربستان سعودی، در اواخر ماه فبروری – اندکی قبل از دور تازه‌یی از خشونت‌ها – بود.
سازمان همکاری اسلامی یک نهاد بین-حکومتی متشکل از 57 کشور با اکثریت مسلمان است. ما گروه تماس بین‌المللی را در سال 2009، تحت نظارت آلمان، برای هماهنگی تلاش‌های بین‌المللی به هدف دستیابی به صلح و ثبات در افغانستان تشکیل دادیم. در آخرین نشست، بیش از 50 کشور و سازمان‌های چندجانبه‌ی عضو گردهم آمدند تا یک ایده‌ی اساسی را تصویب کنند: ثبات پایدار در افغانستان صرف می‌تواند از طریق یک مصالحه‌ی سیاسی میان افغان‌ها به‌دست آید.
در ماه سپتامبر 2016، حکومت ملی افغانستان یک موافقت‌نامه‌ی بی‌پیشینه را با حزب اسلامی، یکی از برجسته‌ترین گروه‌های مسلح این کشور، امضا کرد. منتقدان گفتهاند که این موافقتنامه به گلبدین حکمتیار، رهبر بدنام این گروه، اجازه خواهد داد به حیات سیاسی در این کشور بازگردد. این یک ملاحظهی قابل فهم است، اما این منتقدان از گزینهی جایگزین چشم‌پوشی می‌کنند. دو سال قبل، حکمتیار حمایت حزب اسلامی از حضور فزایندهی ستیزه‌جویان داعش در افغانستان را، بادیدگاه نبرد با طالبان، اعلام کردهبود.
افغانستان همین اکنون بی‌ثبات است. چنین چشم‌اندازی میتوانست این کشور را حتا بیشتر در جنگ داخلی طولانی بین حزب اسلامی، داعش، طالبان و حکومت افغانستان فرو ببرد. حکومت افغانستان، با امضای موافقت‌نامه‌ی صلح با حزب اسلامی، توانست مانع این سناریوی بالقوه فاجعهبار شود.
این تازه آغاز راه است. ما در نشست قبلی گروه تماس بین‌الملل در ماه فبروری از تلاش‌های حکومت افغانستان مبنی بر تعامل با همهی گروه‌های مسلح، به‌شمول طالبان، در یک روند سیاسی حمایت کردیم که هدف آن کنارگذاشتن خشونت و احترام به قانون اساسی است. ما صرف از طریق چنین روند سیاسییی می‌توانیم بازسازی افغانستان را آغاز کنیم. با این روحیه‌ی همکاری، سازمان همکاری اسلامی، در تلاشی به هدف متحدساختن روحانیون پیشتاز اسلامی از این منطقه پشت یک روند صلح واحد و با دوام برای این کشور، از یک کنفرانس بین‌المللی علما در مورد افغانستان در اواخر سال جاری میزبانی خواهد کرد. و در ماه نوامبر سال جاری، ترکمنستان میزبان هفتمین کنفرانس همکاری اقتصادی منطقهیی در مورد افغانستان (ریکا) خواهد بود تا فرصت‌هایی را برای کشورهای منطقه به هدف همکاری در احیای مجدد اقتصاد افغانستان جست‌وجو کنند.
دستورکار «ریکا» یک دید معنادار شگوفایی اقتصادی برای مردم افغانستان ارائه می‌دهد. موافقتنامههای ایجاد نهادها و مکانیزمهای جدید پیشگام برای تجارت، از جملهی مسایل روی میز است: زیرساخت جدید برای عرضه‌ی برق به افغانستان از ترکمنستان؛ راه تجارتی «لاجورد» از افغانستان از طریق ترکمنستان، قفقاز و ترکیه به اروپا؛ مسیر تجارتی و ترانزیتی چابهار که به کالاهای هندی اجازه خواهد داد از طریق بندر چابهار به افغانستان برسند؛ اتصال یک راه‌آهن جدید با چین؛ و ایجاد یک «جاده‌ی ابریشم» امروزی از طریق افغانستان. این دید، افغانستان را به‌عنوان یک چهارراه تجارتی، ترانزیتی، انرژی و ارتباطات میان آسیای مرکزی، آسیای جنوبی و جنوب‌غرب آسیا می‌بیند. این آینده‌ی روشنی است که افغان‌ها میتوانند شاهد بارور شدن باشند، اگر ما برای دستیابی به مصالحه‌ی سیاسی به هم کار کنیم.
ماه فبروری همچنین شاهد بیست‌وهشتمین سالگرد خروج نیروهای شوروی از افغانستان بود. در حالیکه طالبان از این مناسبت استفاده کردند تا تعهدش به وادار به خروج ساختن نیروهای امریکایی از این کشور را تکرار کنند، رییس جمهور محمد اشرف غنی باردیگر خواستار توافق با طالبان از طریق گفت‌وگوها شد.
اگر طالبان واقعا به منافع افغان‌ها اهمیت می‌دهند، آنها این خواست را خواهند پذیرفت؛ چون قطعا دوام‌پذیرترین راه به یک افغانستان مستقل و آرام که نیروهای خارجی در آن حضور نداشته باشند، ادامهی جنگ نیست – بلکه اینست که افغان‌ها همدست شوند، اختلافات‌شان را حل کنند و یک ملت پرجنب‌وجوش بسازند که برای مدت بسیار طولانییی از داشتن آن محروم بودهاند.