نجیبالله سعادت-هرات
صدها تن از باشندگان ولایت غور از روز جمعهی هفتهی گذشته در اعتراض به بیتوجهی دولت مرکزی و گنجانیده نشدن اعمار سرک «کابل– غور– هرات» و «کُندی در کار ساخت بند برق پوزلیچ» دست به اعتراض زدهاند. در حالیکه زمستان زودهنگام این ولایت فرا رسیده، در سرمای جانسوز معترضان خیمه برپا کردهاند و به حکومت هشدار میدهند که تا زمان رسیدگی به خواستهای آنها به اعتراضشان ادامه خواهند داد.
رییسجمهور غنی ماه عقرب سال گذشته (1395) در سفرش به غور در کنار وعدههای امنیتی و نظامی از یک بستهی انکشافی در این ولایت سخن گفت. رییسجمهور از مردم این ولایت شش ماه فرصت خواست تا بستهی انکشافی را در این ولایت عملی نماید. رییسجمهور در این سفرش از مردم و فعالین مدنی این ولایت خواست تا بعد از سپری شدن شش ماه به بستهی انکشافی او در قبال این ولایت، مردم و فعالین مدنی این ولایت به وی نمره بدهند. اما حال، فعالین مدنی این ولایت میگویند که بستهی انکشافی رییسجمهور در مورد این ولایت بهاندازهی یکدرصد هم عملی نشده و رییسجمهور در این آزمون ناکام مطلق بوده است.
حسن حکیمی یکی از فعالین مدنی ولایت غور در گفتوگو با روزنامهی اطلاعات روز میگوید که رییسجمهور در این آزمون «صفر» گرفته و ناکام مطلق بوده است.
در همینحال، فضلالحق احسان عضو شورای ولایتی غور در صحبت به اطلاعات روز از عملی نشدن وعدهای رییسجمهور در قسمت بستهی انکشافی وعده داده شده به این ولایت انتقاد میکند و رییسجمهور را به «وعدهخلافی محض» متهم میکند.
«رییسجمهور به غور آمد و در حضور همه بهصراحت گفت به من فرصت بدهید تا شش ماه دیگر بستهی انکشافی را برای غور عملی سازم. او خودش از فعالان مدنی و نمایندهای مردم خواست تا برایش نمره بدهیم. امروز چه شد حرفهای رییسجمهور؟ کجا شد؟».
منطقهی محروم
جغرافیای غور، مکانی در جنوب غرب کشور که از آبادی و انکشاف بهدور مانده و ظاهراً هنوز هم مردم اغلب فقیر این ولایت به توجه مقامهای ارگ و سپیدار امیدوارند و گویا هنوز هم امید در چشمان این مردم بهگونهی کامل رنگ نباخته است؛ امیدی که هر وقت به سمت کهنگی ونابودی محض نزدیک شد این رهبران با دادن وعدههای تکراری و شاید با الفاظ جدید آن را مجدداً در دل این مردم محروم زنده نگه داشتند.
نشانههای محرومیت
ولایت غور با جمعیت نزدیک به یک میلیون نفز از محرومترین ولایتهای کشور محسسوب میشود؛ جاییکه بهجز ولسوالیهای تیوره، شهرک و لعلوسرحنگل درهیچ ولسوالی دیگر آن شفاخانهیی برای تداوی بیماران ندارد و باشندگان این ولسوالیها مجبورند فرسنگها راه را بپیمایند تا به تنها شفاخانهی ولایتی غور به فیروز کوه برسند. اخیراً طالبان در یورش به شفاخانهی ولسوالی تیورهی این ولایت دهها تن از بیماران و مسوولان آن را تیرباران کردند. آنگونه که عبدالحی خطیبی سخنگوی والی این ولایت به اطلاعات روز میگوید، در بسیاری از موارد بیمارانی که نیاز به درمان فوری دارند بهخاطر نبود مراکز صحی در ولسوالیهایشان تا رسیدن به مرکز ولایت غور در مسیر راه جان میدهند. اما همین شفاخانهی ولایتی که خیلیها با هزارویک امید از ولسوالیهای این ولایت، کیلومترها راه را میپیمایند تا شاید دوای بر دردشان پیدا شود، از کمبود دارو و داکتر رنج میبرد و این دو کمبود سخت وضعیت خدمترسانی به باشندگان این ولایت را با مشکل مواجه کرده است.
سخنگوی والی این ولایت نبود امنیت را یکی از دلایل این مشکلات عنوان میکند.
«در شفاخانهی غور داکتر بهتعداد کافی وجود ندارد. اکثر داکترانی که در این ولایت فعالیت میکردند از ولایت هرات بودند. بیشتر این داکتران با خراب شدن وضعیت امنیتی غور را ترک کرده و به هرات رفتهاند».
درکنار این، نبود برق یکی دیگر از نشانههایی است که برمحرومیت این ولایت مهرتأیید میگذارد.
بهگفتهی سخنگوی والی این ولایت بهشمول مرکز ولایت، تمامی ولسوالیهای آن از نعمت برق محروماند و ادارات دولتی برای پیشبرد کارهایشان در اوقات رسمی بهگونهی مقطعی از جنراتورهای برقی کار میگیرند. آنگونه که مقامهای ادارهی محلی این ولایت میگویند، پروژهی تولید 4 میگاوات برق در این ولایت که کار آن سه سال پیش با یک شرکت روسی قرار داده شده بود نیمهکاره رها شده و آنچه که بهعنوان دلیل توقف این پروژه گفته شده مشکل شرکت روسی بوده است.
کاهش 40درصدی بودجهی انکشافی
باوجود محرومیت ولایت غور وکمترین انکشاف این ولایت در دوران حکومت پساطالبانی، بودجهی انکشافی این ولایت نسبت به سال گذشته 40 درصد کاهش داشته است.
عبدالحی خطیبی سخنگوی والی غور در صحبت با روزنامهی اطلاعات روز میگوید که بودجهی انکشافی این ولایت در سال 1396 نسبت به سال 1395 چهل درصد کاهش داشته است.
سخنگوی والی غور میگوید که بودجهی انکشافی غور در سال 1396 بهصورت مجموعی به 21 میلیون و400 هزار دالر میرسد در حالیکه در سال 95 بودجهی انکشافی این ولایت بالغ بر سی میلیون دالر میشد. کاهش 40درصدی در بودجهی انکشافی این ولایت در حالی اتفاق میافتد که رییسجمهور همواره از انکشاف متوازن صحبت نموده و انکشاف متوازن را باعث اعتماد ملت به دولت و تامینکنندهی عدالت اجتماعی در کشور میداند. اما آنچه غور وغوریان میگویند سنگتهداب هیچ پروژهی بزرگ انکشافی در سال 1396 بهدلیل نبود بودجه گذاشته نشده است.
در همینحال، محمدشفیق وکیل رییس اقتصاد غور، ضمن تایید کاهش 40درصدی بودجهی انکشافی غور از مقامهای مرکزی کشور میخواهد که به این ولایت توجه بیشتر نمایند.
رییس ادارهی اقتصاد ولایت غور از نمایندگان مردم غور در پارلمان کشور میخواهد که در قسمت ازدیاد بودجهی انکشافی این ولایت در سال آینده بهگونهی جدی رایزنی نمایند تا این ولایت بتوانند پروژهای انکشافی را در ولسوالیهای محروم راهاندازی نماید.
شعار تظاهراتکنند گان: سرک و برق میخواهیم
در اوج بیتوجهی مقامهای مرکزی به ولایت درجهسوم و محروم غور، صدها تن از باشندگان این ولایت که گویا از این وضعیت به تنگ آمدهاند روز جمعه (19 عقرب) در مقابل ساختمان ولایت تجمع نموده و با سردادن شعارهای «سرک و برق میخواهیم»، خواستار توجه جدی رهبران حکومت وحدت ملی به این ولایت شدند. محمدفضل یکی از فعالین مدنی غور به اطلاعات روز میگوید که وعدههای رهبران حکومت وحدت ملی به هیچ عنوان در این ولایت عملی نشده و تمامی این وعدهها در حد شعار مانده و هیچگونه جنبهی عملی نداشته است.
«اشرف غنی به غور آمد و گفت غور محرومترین ولایت افغانستان است و من برای این ولایت برنامهی خاصی دارم. از بستهی انکشافی صحبت کرد و گفت به نیروهای امنیتی توجه میکنم. همه دروغ بود، فقط شعار داد و رفت. هیچکس برای غور کاری نمیکند. داکتر عبدالله هم وعده داد و عمل نکرد».
این تظاهرات غوریان در روز نخست خود ختم نشد و اکنون که پنج روز از آن میگذرد، هنوز ادامه دارد و شعارهای معترضان نیز کمکم رنگ دیگری بهخود گرفت و حتا به استقلالطلبی هم رسید.
در دومین روز این تظاهرات، اکثر مظاهرهکنندگان لوحههایی را با خود حمل میکردند که روی آنها نوشته بود: «حکومت مرکزی کاری نکند که غوریها مانند کاتالونیا و کردستان عراق خواهان استقلال و جدائی شوند».
یکی از شعارهای این تظاهراتکنندگان ساخت سرک هرات- غور بود، سرکی که غور را به مرکز هرات وصل میکند و 380 کیلومتر از مرکز غور تا هرات فاصله دارد. اما در حال حاضر باشندگان غور از این ناحیه با مشکلات زیاد روبهرو هستند.
بر اساس گفتههای باشندگان ولایت غور به اطلاعات روز، آنها مجبور اند که این 380 کیلومتر فاصله را توسط موتر های نوع «فلانکوچ» طی کنند که هزینهی هربار رفتوآمدشان از غور به هرات 2 هزار افغانی میشود و آنهم اگر موتر حاملشان دچار کدام عوارض نشود، ساعت 6 صبح که از فیروزکوه مرکز غور حرکت میکنند، ساعت 10 قبل از ظهر روز بعدی، یعنی بعد از 27 ساعت به هرات میرسند.