نعمت‌الله اورنگ
جغرافیای افغانستان به گونه‌یی است که همه ساله حوادث طبیعی جان شمار زیاد شهروندان این کشور را می‌گیرد و خسارات سنگنین روی دست آن‌ها می‌گذارد. اما مسوولان می‌گویند که آن‌ها تلاش می‌کنند با تصمیم‌های سنجیده‌شده و آمادگی‌های بیش‌تر از گذشته، گوش به زنگ خطر‌هایی باشند که حوادث نامنتظره‌ی طبیعی به صدا در می‌آورد.
محمد عمر محمدی، رییس روابط بین الملل وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث طبیعی می‌گوید که این اداره آمادگی‌های لازم برای جلوگیری و کاهش تلفات حوادث طبیعی دارد. او گفت که آمادگی‌های شان در حد امکاناتی است که آن‌ها در اختیار دارند.
آقای محمدی می‌گوید که پیش از رسیدن فصل زمستان از مقدار مجموعی 165 میلیون افغانی وجه سردستی یا پول حالت اضطرار به تمامی ولایت‌های کشور به گونه مساویانه توزیع شده است. به گفته‌ی او از این پول، نظر به نیازمندی و لزوم دید کمیته‌ی‌های ولایتی مبارزه با حوادث در بخش‌های مختلف مصرف می‌شود. محمدی افزود که کمیته‌ی ولایتی طبق بررسی خود یک مقدار از این پول را مواد غذایی می‌خرند و یک مقدار دیگر آن را برای حالت‌های اضطرار به صورت نقد، نگه می‌دارند.
تنها وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث، تمام مسوولیت‌های این بخش را به دوش نمی‌کشد، موسسهها و نهادهای دیگری نیز هستند که در مبارزه با حوادث طبیعی با این اداره همکاری دارند. سازمان ملل متحد، موسسه‌های خصوصی بین‌المللی و ملی که هر کدام نظر به توانایی‌ها و امکانات شان هم در گذشته با حکومت افغانستان در مبارزه با حوادث طبیعی فعالیت داشته و هم برای ادامه‌ی همکاری‌های شان آمادگی دارند.
آقای محمدی از موسسه‌های چون (IRC, WFP, IOM, DACAR, DRC IMAP) نام می‌برد و می‌گوید که این موسسهها هر کدام در هماهنگی با حکومت افغانستان در بخش‌های مختلف به مردم افغانستان و به ویژه قربانیان حوادث طبیعی، مهاجران و بی‌جا شدگان داخلی فعالیت می‌کنند.
این موسسهها که هر کدام دفتر و آدرس‌های مشخص در کابل دارند آمده‌اند که نظر به ضرورت به نیازمندان پول نقد، مواد غذایی، امکانات تهیه کنند.
موسسه (IMAP) در بخش نقشه‌برداری از مناطق آسیب‌پذیر حوادث طبیعی و راه‌های دشوارگذر به این وزارت کمک می‌کند تا بتواند در امر مبارزه با حوادث طبیعی بهتر عمل کند.
بر علاوه 165 میلیون افغانی بودجه‌ی حالت اضطرار، سالانه از 800 تا یک میلیارد افغانی دیگر نیز به دست‌رس این وزارت قرار می‌گیرد. رییس روابط بین الملل این اداره می‌گوید: “ما ربع‌وار به هر ولایت نظر به کتگوری که پیش خود داریم از دونیم تا 5 میلیون افغانی به هر ولایت روان می‌کنیم، که هر ولایت نظر به لزوم دید کمیته‌ی ولایتی، آن را به مصرف می رسانند.”
کشور چین نیز 4250 تن برنج به افغانستان کمک کرده است که برای هر ولایت نزدیک به 150 تن در نظر گرفته شده است. به گفته‌ی آقای محمدی تا هنوز 502 تن آن به افغانستان رسیده که این مقدار به ولایت‌های سردسیر؛ بدخشان، بادغیس، فاریاب و ننگرهار فرستاده شده است.
براساس گزارش سال گذشته‌ی بی بی سی، تنها در یک برف کوچ سال گذشته در ولایت نورستان 65 نفر جان باختند. همین قسم بر بنیاد بررسی‌های انجام شده در جریان یک هقته‌ی سال گذشته بیش از 100 نفر بر اثر حوادث طبیعی در این کشورجان‌های شان را از دست دادند.
مسوولان این اداره برعلاوه ناامنی از کمبود امکانات و پرسونل در ساحات تطبیق، شکایت دارند و می‌گویند که آن‌ها تا هنوز نتوانسته فعالیت‌های مستقیم شان را از مرکز ولایت‌ها به ولسوالی‌ها گسترش دهند. به گونه‌ی مثال تعداد کارمندان این اداره در ولایت بدخشان از پنج، شش نفر بیش‌تر نیست.
کمیسیون عالی دولتی مبارزه با حوادث تحت ریاست داکتر عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت وحدت ملی که 19 عضو -متشکل از وزارت‌های داخله، دفاع، انکشاف دهات، ترانسپورت مهاجرین، فواید عامه و نهادهای دیگر میباشد – جلسه‌ی فوق العاده‌یی را دو هفته قبل برگزار کرد که هدف از برگزاری آن بسیج ساختن آمادگی‌ها و فعالیت‌های اعضای مختلف آن خوانده شده است.
در این نشست آقای عبدالله بیان داشته که دلیل بلند بودن آمار تلفات حوادث طبیعی در افغانستان ساختن خانه‌ها در مناطق آسیب‌پذیر میباشد.
اقدامات‌های دیگری نیز در برنامه‌های امسال حکومت و نهادهای مبارزه با حوادث طبیعی دیده می‌شود. مسوولان این اداره با ابراز خرسندی می‌گویند که امسال یک توافق پروژه‌ی نقشه‌برداری با بانگ جهانی صورت گرفته است که براساس آن مناطق آسیب‌پذیر و دشوارگذر شناسایی می‌شود.
او افزود که در صورت عملی شدن این پروژه، چگونگی ساختار جغرافیایی تا آمار و ارقام خانه‌های مسکونی، مکتب‌ها، بیمارستان‌ها مشخص خواهد شد.
توبی لانزر، نماینده‌ی خاص و هماهنگ‌کننده‌ی امور بشری سازمان ملل متحد در افغانستان در نشستی که به‌مناسبت روز جهانی کاهش تهدید‌های رویداد‌های طبیعی به تاریخ 24نوامبر 2017 برگزار شده بود، گفت که طبق بررسی‌ها در جریان یک سال گذشته بیش از 250 هزار افغان از حادثه‌های طبیعی در افغانستان آسیب دیده‌اند.
هم‌چنین طبق بررسی‌های که از سوی سازمان بین المللی صلیب سرخ صورت گرفته است افغانستان اولین کشور آسیب‌پذیر از حوادث طبیعی در منطقه و چهارمین کشور از این حیث در جهان است.
کمتر اتفاق افتاده که حوادث طبیعی در افغانستان قبل از وقوع آن پیش‌بینی شود یا برنامه‌های پیش‌گیرانه برای کاهش میزان تلفات و خطرات آن صورت گیرد.
