نوید همکار
عبدالهادی قریشی جوان 23 ساله پس از 17 بار شکست در به پرواز درآوردن هواپیماهای خودساخته‌اش، تاکنون توانسته 44 هواپیمای بدون سرنشین ریموت‌کنترل دست‌ساز خودش را به پرواز درآورد. قریشی اکنون روی ساخت هواپیمای تک‌سرنشین کار می‌کند تا سوار بر هواپیمای خودش، پرواز را تجربه کند. او اما در کابل مکان مناسبی برای پرواز هواپیماهایش ندارد و میگوید این یک مشکل است.
قریشی زاده‌ی ولسوالی زاری ولایت بلخ است. مکتب را در همین ولسوالی به پایان رسانده است. تحصیلات نیمه‌عالی را در بخش تکنالوژی طبی در انستیتوت خصوصی در بلخ به پایان رسانده و شوق پرواز و ساختن هواپیما از آوان کودکی در سرش بوده است. قریشی همچنان پیشه‌های خیاطی و قالین‌بافی را به‌صورت حرفه‌یی می‌داند. وی هشت سال لباس دوخته و پنج سال قالین بافته است. به زبان انگلسی و کمپیوتر تسلط دارد. سروکارش با انترنت است و بسیاری از نقشه‌ها و طرح‌های هواپیماهایش را از انترنت می‌گیرد. قریشی میگوید: «استاد من انترنت و یوتیوب است».
او زمانی‌که صنف هشتم مکتب بود، طرح‌هایی را برای ساختن هواپیما در سرش می‌پرواند، اما در ولسوالی زاری ولایت بلخ وسایل برای ساخت یک هواپیمای ساده در اختیار نداشت و نتوانست این ایده‌اش را عملی کند.
صنف دوازدهم مکتب به جست‌وجوی انترنتی در مورد ساختن هواپیما آغاز می‌کند. سال آخر انستیتوت (۱۳۹۱) در شهر مزار شریف اولین هواپیما را می‌سازد، اما این هواپیما خلاف تصورش نمی‌تواند پرواز کند و صرف روی زمین حرکت می‌کند. او ۱۷ طرح را اجرا می‌کند به امید این‌که بتواند پرواز کند، اما موفق به پرواز نمی‌شود.
پس از فراغت از انستیتوت تکنالوژی طبی، در شفاخانه‌یی کار می‌کند و به ساختن هواپیما نیز ادامه می‌دهد. نخستین هواپیمای او که پرواز می‌کند ۸۰۰ گرام وزن داشته و ۶۰ متر از سطح زمین بلند رفته است. خوش‌ترین خاطره‌ی او نیز این است که شاهد پرواز هواپیمایش باشد.
هواپیماهای ساده‌ی قریشی از چه ساخته شده‌اند؟
هواپیماهای قریشی بسیار ساده و ابتدایی‌اند. فوم (کاک)، فایبرگلاس، آلمینیوم و چوب مخصوص و سبک در بدنه‌ی آن‌ها به‌کار رفته و بیشتر برای بدنه از فوم استفاده شده است. قریشی میگوید اوایل «انجن» ماشین ریش‌تراش را کشیده و برای انجن هواپیما استفاده می‌کردم و بعدها تلاش کردم استندردها را بالا ببرم و برای دو نوع KM6 و KM9 از انجن «کوارکاپتر» کار گرفتم. طرح و دیزاین تمام این هواپیماها هرچند کاپی، اما متفاوت است. انجن‌ها تقریباً یکی است. یک انجن برای چند طرح متفاوت استفاده شده است.
او یک بار انجن را در وسط یک هواپیمایش جاسازی کرده بود، اما یک خلبان نیروهای هوایی افغانستان به او خندیده بود که چطور می‌تواند هواپیما با انجنی در وسط پرواز کند.
او افزود که ریموت موترهای خرد برای اسباب‌بازی کودکان را بیرون می‌کشم، رنج یا فریکانسش را بالا می‌برم و سپس برای کنترل هواپیماها استفاده می‌کنم. هواپیماهای او با تایر و بدون تایر ساخته شده‌اند.
او هواپیماهایش را «بال شمال» (north wings) نام گذاشته که اکنون به north wings 44 رسیده است.
قریشی گفت بار اول دوستانم ریشخندی می‌کرد که ماشین هواپیما خورد است و نمی‌تواند پرواز کند، چنین می‌شود و پرواز صورت نمی‌گیرد، اما دلیل کوچکی ماشین نبوده بلکه کار از جای دیگری عیب داشته. او پس از 17 بار تلاش ناموفق و سپس شش- هفت ماه تحقیق متوجه می‌شود که او در هواپیماهایش مرکز ثقل و موازنه را مدنظر نگرفته است. او گفت: «در این زمان مرکز ثقل را نمی‌فهمیدم که در هواپیما چه کارآمد دارد. هیچ‌کسی نبود که مرا راهنمایی کند. مرکز ثقل در هواپیما برای حفظ توازن در هوا بسیار مهم است».
پس از آن‌که مرکز ثقل و موازنه را در طراحی هواپیمایش مدنظر می‌گیرد، موفق به پرواز درآوردن آن می‌شود. او گفت: «بعد از این بسیار امیدوار شدم و 80 فیصد موفق شدم، سپس 13 یا 14 هواپیما ساختم».
آغاز دوباره در کابل و طرح‌های جدید
قریشی سال 1393 شهر مزار شریف را ترک و به کابل می‌آید. او در شفاخانه‌ی وظیفه می‌گیرد، اما پس از یک سال توقف در کار ساخت هوپیما، کار را دوباره آغاز می‌کند. او گفت: «از طرف شب طیاره می‌ساختم، روز وظیفه بود و روزهای جمعه پرواز می‌رفتم».
ساختن هواپیما برای او ریشه در علاقه‌ی بسیارش برای به پرواز درآوردن هواپیما دارد. او تمام درآمد کارش را صرف خرید و سایل و ساخت هواپیمایش کرده است. او گفت: «کل پول وظیفه را به طیاره‌هایم می‌زدم.»
قریشی طرح‌ها و برنامه‌هایی برای آینده نیز دارد. او وسایل برقی یک سِت مکمل هواپیمای بدون سرنشین را از چین خواسته که می‌تواند 43 کیلومتر پرواز کند. بدنه‌ی آن را ساخته است. قریشی گفت: «30 فیصد موهای خود را سر این تکاندم».
قریشی تصمیم دارد که هواپیماهای یک‌نفره، دونفره و چهارنفره بسازد، طراحی و نقشه‌ی هواپیمای یک‌نفره را تکمیل کرده است. او گفت: «نقشه را صدفیصد تکمیل کردهام، مرکز ثقل و موازنه را برابر کردهام و قرار است انجن اسمارت 2 را بگیرم که 45 هارس پاور قدرت دارد».
ساختن 44 هواپیما برای قریشی کار آسانی نبوده است. او از ناامنی به‌عنوان بزرگترین مشکلش یاد می‌کند؛ هرچند میگوید هواپیماهایش ساحه‌ی پرواز نیاز دارد. بارها پدر، دوستان و همسایه‌هایش او را از ساختن هواپیما منع کرده‌اند تا مبادا امنیت او با مشکل مواجه شود. برخی‌ها برای او گفته چند سال صبر کند تا وضعیت امنیتی افغانستان بهتر شود و پس از آن به ساختن هواپیما بپردازد.
تاکنون هیچ کسی جز برادر بزرگش که داکتر است، به قریشی کمک نکرده است. وقتی از او پرسیدم که دولت چه کمکی کرده است، گفت هیچ. او از دولت می‌خواهد که زمینه‌ی رشد کسانی مانند او را فراهم کند و برنامه‌ی حمایتی روی دست گیرد. قریشی از جوانان می‌خواهد که در هر بخشی که علاقه دارد کار و تحصیل کند و دست از تلاش برندارد.
