عابر شایگان
وقتی هنوز روی صندلی دانشآموزی نشسته بود، پیبرد که آموزگارانش بهجای پرداختن به اصل مساله، برای دانشآموزان رشتههای سردرگم میبافند. پس از آن در روزگاری که خود دانشجو بوده و مدرس مرکزهای آموزشی با نامونشان کابل، میداند که در بدل خدمات آموزشی کمکیفیت، پولهای زیادی از دانشآموزان ستانده میشود. یک روز که حوصلهاش سر میرود در مقابل استادش میایستد: «چرا اینقدر میپیچانید، چرا اصل موضوع را نمیگویید. چرا به آموزش اهمیت نمیدهید؟»
همین موارد، رویهمرفته، در ذهنش جرقهیی میزند؛ جرقهایی که حالا نوری افروخته، با شعاعی که کمازکم 16 هزار نفر را پوشش میدهد.
ایجاد یک مرکز آموزشی با کیفیت خوب و فیس کم، یکی از آرزوهایش بوده، آرزوییکه در سال 93 خورشیدی در کوچهیی در غرب کابل، جا خوش میکند. ناظر حسینپور فقط 25 سال دارد. فرزند دوم خانوادهی 9 نفره است. بیهیاهو کار میکند، از وقتی که هنوز هوا تاریک است تا وقتی که هوا دوباره تاریک میشود، آنقدر که برای خودش و خانوادهاش وقت ندارد. کار نه برای خودش، که برای نسل پس از خودش. میگوید: «از دید خودم آموزش مهمترین اصل در زندگی است. هر مشکلی که امروز داریم ریشه در آموزش دارد. اگر مشکل اقتصادی داریم یعنی آموزش مالی درست ندیدهایم. بنا بر اهمیت آموزش و پرورش و از آنجاییکه حس کردم شم آموزگاری و تدریس دارم، تصمیم قاطع گرفتم که مرکز کوثر دانش را ایجاد کنم».
او در سال 90 خورشیدی با 337 نمره وارد دانشکدهی انجنیری ساختمانی دانشگاه مرکزی کابل میشود. در تمام سالهای دانشآموزشیاش، اولنمرهی عمومی مکتباش بوده است، آنطور که نامش با شهرت مکتب سنایی غزنوی گره خورده است. در دوران دانشآموزی و دانشجویی تدریس کرده است. حالا در کنار مدیریت یک مرکزی آموزشی پرجنبوجوش، در یکی از دانشگاههای کابل، لیسانس دومش را در رشتهی علوم سیاسی میخواند.
در یکی از کوچههای باریک دشت برچی، در یک منزل خاکی و کمامکانات، روزانه دستکم 16 هزار دانشآموز در رفتوآمدند. از روی ناگزیری خوازه بسته و چادر زدهاند. زیر آن جوانان و نوجوانان دختر و پسر هر کدام با رویایی که دارند، درس میخوانند. شمار مراجعهکنندگان و دانشآموزان به اندازهیی رسیده که دیگر مرکز آموزشی «کوثر دانش» گنجایش آن را ندارد.
ناظر حسینپور، متعهد به تغییر جامعه است. یگانه راه این تغییر را هم آموزش میداند. تدریس را بیشتر از هر چیزی دوست دارد. وقتی وارد صنف میشود، دانشآموزانش با دستزدنهای ممتد خوشامدگویی میکنند: «همیشه دانشآموزان را با منطق و استدلال قانع میکنیم. سیستم دیکتاتوری را که در آموزش بود، مطلقا برداشتهایم. سیستم درسی ما، سیستم مفهومی است. تنها برای عبور از کانکور نیست بلکه برای پس از آن نیز هست. در عموم روی ارتقای سطح فکری دانشآموزان هم کار میکنیم تا هم در عبور از کانکور از آن استفاده کنند و هم در مسیر زندگی».
برای جذب استاد معیارهای سنجیده و روشنی دارد. اولین معیار جذب استاد، عشق و تعهد به آموزش و جوان بودن است: «من هنوز که ساعت 1 یک است، غذا نخوردم. ولی آموزش برایم نسبت به یک گیلاس چای یا غذای چاشت اهمیت دارد. من وقتی به صنف میروم احساس میکنم پر کشیدهام و پرواز میکنم. کیف میکنم وقتی تدریس میکنم. وقتی یک دانشآموز مشکل دارد با تمام وجود تلاش میکنم مشکلش را حل کنم».
مدیریت و کنترل 16 هزار نفر ساده نیست. روشی که این مرکز در پیش گرفته، خودمدیریتی و خودناظمی دانشآموزان است. آقای حسینپور میافزاید که اینجا هر فرد مدیر رفتار خود است: «اصول ما این است که به هر دانشآموز بهنحوی تفهیم کردهایم که هرنوع بینظمی اعتبار و شخصیتشان را پایین میآورد و باید وقت خود را صرف تغییر مثبت کنند. نظم، اخلاق و احترام متقابل برایشان تبدیل به یک رفتار شده است. از وقتی که کورس ایجاد شده تا هنوز شاهد خشونتی در میان دانشآموزانمان نبودهایم».
به گفتهی مسوولان این مرکز آموزشی، در هر سال بیش از 90 درصد دانشآموزانشان از آزمون کانکور موفقانه میگذرند و وارد دانشگاههای کشور میشوند. در هر سال نزدیک به سه هزار تا سه هزارونیم دانشآموز از نشانی این مرکز به دانشگاههای کشور راه مییابند.
کوثر دانش در دو بخش خدمات آموزشی عرضه میکند: آمادگی کانکور و پیشدانشگاهی و مضمونهای اساسی مکتب. شهریهی آن از 200 افغانی برای مضمونهای پایه تا 2500 افغانی برای آمادگی کانکور متغییر است: «یکی از علتهایی که مرکز را تاسیس کردیم، همین بالا بودن شهریه بود که بیشتر دانشآموزان توان پرداخت آن را نداشتند. وقتی شهریههای کمرشکن را و کیفیت پایین آموزش را دیدم، تصمیم گرفتم که با شهریهی کم و کیفیت بالا، خدمات آموزشی ارایه کنم. شهریه مطابق با وضعیت اقتصادی مردم در نظر گرفته شده است. برای دانشآموزان بیبضاعت و آنهایی که فقط بهخاطر پول از آموزش محروم میشوند، رایگان آموزش میدهیم. تخفیفهای ماهانهی ما به صدهزار تا دوصد هزار افغانی میرسد. ما به خود قبولاندهایم که کوثر دانش متعلق به مردم است ما فقط حقزحمت خود را میگیریم».
حالا برای دانشآموزانی که برای آیندهیشان برنامههای خوشی چیدهاند، کوثر دانش، پل مطمئنی برای راهیافتن به دانشگاه است؛ مثل کریمه، دانشآموزی که پیشدانشگاهی میخواند: «یگانه چیزی مهم، صداقت و توانایی استادان این مرکز است. انگیزه و اعتمادبهنفس ما را افزایش دادهاند. انتخاب اولم حقوق است. 95 درصد مطمین هستم که به رشتهی مورد علاقهام راه مییابم.» یا مثل محمدابراهیم. او از دایکندی آمده است. اینکه از میان اینهمه مرکز آموزشی، چرا کوثر دانش را انتخاب کرده، میگوید: «یگانه دلیلاش این است که شیوهی آموزش و شهریهی این مرکز خیلی خوب است. یک از خوبیهای دیگرش این است که موضوع را ریشهیی تفهیم میکند». ابراهیم در جریان کمتر از یک سالی که در اینجا درس خوانده، فقط 3400 افغانی پرداخته است. او به پنج-شش سال پیش میرود، وقتی که همصنفیاش مجبور بوده، در مرکزهای با نامونشان آن زمان کابل در کارتهسه و کارتهچهار، در مقابل خدمات آموزشی کمکیفیت، پول هنگفتی را میپرداخته: «همصنفیام چند سال پیش وقتی به کورس سریر، نظر زلمی و طلوع میرفت، 13 تا 14 هزار افغانی میپرداخت. حالا فکر میکنم این مرکز هم بهتر از آن مرکزها تدریس میکند و هم درصدی راهیابی ما را به دانشگاه بیشتر کرده است».
حسینپور، هدفها و آرزوهایی ناتمامی در بخش آموزش و پرورش دارد. میگوید که اهدافی که در قسمت آموزش و پرورش دارد همه در این مرکز آموزشی میسر نیست. حالا او بر آن است که مکتب و دانشگاه خصوصی کوثر دانش را نیز تاسیس کند: «تغییرات اساسی از مکتب و دانشگاه ایجاد میشود. مکتب زیر کار است اما تا دانشگاه راه درازی در پیش داریم. فعلا همانقدر توقعی که از کورس میرود به آن رسیدهایم: به مردم کمک توانستیم. زمینهی آموزش را برای انسانهایی که از آموزش محروم بودند، فراهم کردیم».
به گفتهی حسینپور، این مرکز 33 پرسنل دارد که همه برای معیاریسازی آموزش و رشد خلاقیت تلاش میکنند. همینطور دانشآموزان از هر ولایتی که آمدهاند، همه دلگرم درسشان هستند و به آیندهی بهتری دلبستهاند. از کابل، بامیان، غزنی، دایکندی تا میدان وردک، ارزگان، غور، هرات همه مشتری سودای دانش در این مرکزند.