پس از سفر هیأت حکومتی به ولسوالی قره‌باغ غزنی برای حل معضل قومی پیش‌آمده در این ولایت، اکنون مقام‌های محلی این ولایت می‌گویند که چهار تن به‌شمول دو پولیس محلی به اتهام حمله بر یک خانه در روستای شیرآباد و قتل دو عضو این خانواده بازداشت شده‌اند. حکومت برای حل این مسأله هیأتی را به‌شمول جنرال مرادعلی مراد، معین ارشد امنیتی وزارت داخله به غزنی فرستاده بود.
دفتر رسانه‌های والی غزنی دیروز (یک‌شنبه، 20 حوت) با نشر خبرنامه‌یی گفته دو پولیس محلی و دو فرد مشکوک در پیوند به قتل دو باشنده‌ی روستای شیرآباد بازداشت شده و انتظار می‌رود به‌زودی سرنوشت ربوده‌شده‌های این روستا معلوم شود و عاملان دیگر این قضیه نیز بازداشت شوند. دفتر والی غزنی تأکید کرده که ردیابی عاملان قتل دو تن از باشندگان روستای سیدولی (پنج‌شنبه، 17حوت) با جدیت جریان دارد.
روز جمعه، 18 حوت، یک هیأت دولتی به ریاست مرادعلی مراد، معین ارشد امنیتی وزارت داخله و عضویت عباس بصیر، مشاور رییس‌جمهور و برخی مقام‌های دیگر برای حل معضل پیش‌آمده میان باشندگان روستاهای عمدتاً هزاره‌نشین نیخته و روستای عمدتاً پشتون‌نشین شیرآباد به غزنی رفت. این هیأت در غزنی با افرادی از دو گروه دیدار کرد. روز شنبه هیأت در همراهی با والی غزنی و برخی مقام‌های دیگر به قره‌باغ و روستای شیرآباد رفتند.
مرادعلی‌مراد، معین ارشد امنیتی وزارت داخله میگوید که این تنش قومی «به‌زودی و به‌صورت منصفانه» حل خواهد شد. براساس خبرنامه‌ی معینیت ارشد امنیتی وزارت داخله که به اطلاعات روز فرستاده، آقای مراد افزوده که طی دو روز گذشته نظریات و مشوره‌های بزرگان، متنفذین، جوانان و باشندگان ولایت غزنی را در نشست‌های جداگانه اخذ کرده و امیدوار است تا یک یا دو روز آینده این تنش برای همیشه به‌طور عادلانه پایان یابد.
مراد هم‌چنان گفته که «دشمنان افغانستان» تلاش دارند تا از این تنش قومی سود ببرند و به اهداف شوم‌شان دست یابند.
تنش بر سر تقسیم آب
تنش اصلی، منازعه بر سر تقسیم آب میان روستاهای نیخته و شیرآباد هم‌چنان به‌قوت خود باقی است. براساس گفته‌های صاحب‌خان الهام، ولسوال قره‌باغ و یک باشنده‌ی روستای لنگر (روستای میان شیرآباد و نیخته) در سال‌های گذشته تقسیمات آب میان روستاهای نیخته و شیرآباد براساس یک فرمان از دوره‌ی حکومت عبدالرحمن‌‌خان یا امان‌الله خان صورت می‌گرفت که براساس آن تقسیم آب میان دو منطقه به‌ترتیب 16 روز برقرار شده بود. به این روش که سهم روستای شیرآباد 12 شب‌وروز و سهم روستای نیخته چهار شب‌وروز بود.
یک باشنده‌ی لنگر به اطلاعات روز گفت که در دوران حکومت‌های وقت چون شمار باشندگان نیخته اندک و شمار باشندگان روستای شیرآباد زیاد بود، حق آب این‌گونه تقسیم شده بود. ولسوال قره‌باغ به اطلاعات روز میگوید که جنجال بر سر حق آب میان این دو روستا از زمان حکومت ظاهرشاه تاکنون ادامه داشته، اما پیش از این به‌واسطه‌ی بزرگان دو طرف حل می‌شد.
تنش فعلی که منجر به مرگ چندین تن از دو طرف شده، پس از کشته شدن مسوول یک آب‌گردان از روستای شیرآباد در روستای نیخته بالا گرفت. باشندگان شیرآباد مردم نیخته را متهم به قتل این فرد کردند. مردم نیخته به‌دلیل این‌که مورد اتهام قرار گرفتند آب را به سمت شیرآباد قطع کردند که تاکنون به گفته‌ی ولسوال، آن آب قطع است.
این باشنده‌ی قره‌باغ گفت در سال‌های گذشته، زمانی که فردی از هزاره‌ها در منطقه قدرت داشت، باشندگان نیخته بیشتر از آب استفاده می‌کردند و گاهی باعث بندش آب می‌شدند، اما زمانی که فردی از پشتون‌ها قدرت می‌داشته، باشندگان شیرآباد بیشتر از آب استفاده می‌کردند. مثلاً در دوران حکومت طالبان آب به سمت شیرآباد قطع نشده بود.
مراجعه‌ی دو طرف به طالبان
مقام‌های محلی می‌گویند پس از این‌که مذاکرات بزرگان محل مشکل را حل نتوانست، دو طرف ضمن ادامه‌ی دعوا برای حل تنش از طریق حکومت محلی به گروه طالبان نیز مراجعه کرده‌اند و این امر باعث شده که راه را برای مداخله‌ی طالبان در این قضیه هموار سازد.
محمد جان، باشنده‌ی منطقه‌ی لنگر گفت در یک نشست بزرگان محلی فیصله شده بود که باشندگان نیخته به‌دلیل قطع آب و وارد شدن خساره به مواشی و زراعت باشندگان شیرآباد چهل میلیون افغانی به باشندگان شیرآباد خساره پرداخت کنند و قاتل مسوول آب‌گردان را تحویل دهند. به گفته‌ی او، این فیصله به‌دلیل اختلافات درونی میان باشندگان نیخته به نتیجه نرسید و پس از آن طالبان در یک اقدام چندین باشنده‌ی نیخته را ربودند که تاکنون هشت تن آنان در قید طالبان‌اند.
ولسوال قره‌باغ گفت 15 نفر از قوم هزاره از سوی مخالفان مسلح ربوده شده بودند که تاکنون هشت تای آن‌ها در نزدیکی ولسوالی گیرو در قید اند. به گفته‌ی او، تاکنون حدود هفت نفر از روستای نیخته و سه نفر از باشندگان شیرآباد کشته شده‌اند.
باشندگان نیخته مدعی‌اند که باشندگان شیرآباد در تبانی با طالبان دست به قتل و ربودن باشندگان این روستا می‌زنند و هم‌چنان راه‌ها را به‌روی رفت‌وآمد عابران می‌بندند.
والسوال قره‌باغ گفت: «حدود 100 تن از قوم هزاره و پشتون را جمع کردیم که میان‌شان صلح کنند، باز جانب مخالف دست زدند و نخواستند این موضوع حل شود. اگر نه حل می‌شد و اکنون هم حل می‌شود.» الهام افزود: «هردو طرف قضیه موضوع را کشانده و به دست طالبان داده. طالبان حالا می‌گویند که هیچ فیصله‌یی بدون حضور ما قابل قبول نیست.»
سخن‌گوی والی غزنی نیز به اطلاعات روز گفته بود که طالبان در اعتراض و بستن شاهراه دست داشتند و مردم را به ادامه‌ی اعتراض تشویق می‌کردند.
پس از کشته شدن دو عضو یک خانواده و ربوده شدن دو تن دیگر به‌تاریخ 11 حوت -که باشندگان روستای شیرآباد آن را به باشندگان روستای نیخته نسبت می‌دهند- تنش اوج گرفت و معترضان شش روز شاهراه کابل-قندهار را مسدود نگه داشتند.
به گفته‌ی مقام‌های محلی، پس از صحبت تلفونی رییس‌جمهور غنی با معترضان، شاهراه کابل-قندهار باز شد، اما تنش در قره‌باغ خطر تبدیل شدن به یک منازعه‌ی کلان قومی با کشته شدن دو تن از باشندگان هزاره‌ی روستای نوآباد (سید ولی) که هزاره‌ها آن را به باشندگان شیرآباد نسبت می‌دهند افزایش یافته است.
ظاهراً تمام امیدها به اقدامات هیأت اعزامی دولت دوخته شده تا این معضل را حل کند. اما ولسوال قره‌باغ میگوید که این مشکل از طریق مذاکرات بزرگان مصلح هردو طرف قابل حل است. او تغییر تقسیم آب خلاف فرمانی از سال‌ها قبل را «غیرممکن» می‌داند و تأکید دارد که تقسیم آب براساس آن فرمان حق مسلم باشندگان این دو روستا است.
ولسوال قره‌باغ از توافقی میان بزرگان دو طرف خبر می‌دهد و میگوید که مصلحت آنان نیز این است که مشکل از طریق گفت‌وگوهای قومی حل شود. اما گفت‌وگوهای قومی در یک سال گذشته نتیجه‌یی در پی نداشته و دو طرف را به سمت دادگاه طالبان کشانده است.
اما در کابل نمایندگان ولایت غزنی در مجلس، برخورد حکومت در خصوص پیگیری و رسیدگی به قضیه‌ی قره‌باغ را تبعیض‌آمیز خواندند. آنان حکومت را متهم به بی‌توجهی در برابر اسیران از قوم هزاره کردند که ماه‌ها می‌شود برای رهایی آنان اقدامی نشده است.
آیا مشکل تاریخی آب در قره‌باغ حل خواهد شد؟
