معمولا در مورد هند کلیگویی میشود و مشخصههایی به کل آن تعمیم داده میشود. هند کشوری پهناور و متنوع است، و گوناگونی ژنتیکی، زبانی، غذایی و لباسی آن با یک قاره قابل مقایسه است. سام میلر، خبرنگار سابق بیبیسی در دهلی نو، که بیش از نیمی از دوران بزرگسالیاش را در هند گذرانده، به ۱۰ نکتهی مهم در بارهی هند میپردازد.
کشوری پرجمعیت
جمعیت هند به احتمال زیاد در سال ۲۰۲۸ از جمعیت چین بیشتر خواهد شد. طبق برآوردهای سازمان ملل، هند ظرف تنها ۱۴ سال آینده پرجمعیتترین کشور جهان خواهد شد. این کشور در آن زمان حدود یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون نفر جمعیت خواهد داشت. برای بسیاری از هندیها، تبدیل این کشور به پرجمعیتترین کشور جهان یک دستآورد بهحساب میآید و نشان میدهد که در رقابت با چین پیشرفت کرده است. اما از دید خیلیهای دیگر، بهخصوص نسلهای مسنتر، این اتفاق نشان دهندهی ناکامی چند دههای این کشور در تلاش برای کنترول جمعیتش است.
یکی از این برنامهها یک کارزار جنجالبرانگیز عقیمسازی فراگیر در دههی ۱۹۷۰ بود که اثر عکس داشت. نرخ زاد و ولد در تقریبا همهی نواحی هند کاهش قابل توجهی داشته و علت اصلی آن هم آموزش زنان، افزایش درآمد خانوارها و در دسترس بودن بیشتر ابزارهای پیشگیری از بارداری بوده، هرچند که تأثیر آن در نتیجهی افزایش امید به زندگی تا حدی بیاثر شده است. انتظار میرود که جمعت هند در دههی ۲۰۶۰ حدود یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر باشد و بعد تا پایان قرن حاضر کاهش یابد و به یک و نیم میلیارد نفر برسد. طبق ارزیابیهای سازمان ملل، تا آن موقع ممکن است نایجریا در ردهی دومین کشور پرجمعیت جهان جای چین را گرفته باشد.
هند زمانی جزیره بود
هند زمانی برای خود یک قاره بود. بیش از ۱۰۰ میلیون سال پیش، یعنی موقعی که دایناسورها روی کرهی زمین پرسه میزدند، بیشتر سرزمین فعلی هند یک جزیره بود. این تکهی خشکی از یک ابرقاره بهنام گوندوانالند (نامی که از منطقهی جنگلی گوندوانا در مرکز هند گرفته شده) جدا شده بود و به آرامی به سمت شمال حرکت میکرد. حدود ۵۰ میلیون سال پیش، یعنی زمانی که نسل دایناسورها دیگر منقرض شده بود، صفحهی قارهای هند با صفحهی آسیا برخورد کرد. در نتیجهی این برخورد، خط ساحلی هردو قاره تاب برداشت و رشته کوه هیمالیا را ایجاد کرد. این کوهها جوانترین– و البته بلندترین– رشته کوه جهان هستند. شواهد این اتفاقات را میتوان در صدفهای دریایی فسیل شدهای پیدا کرد که هنوز هم در ارتفاعات بالا در این کوهها یافت میشوند. صفحهای که شبه قاره روی آن قرار گرفته، همچنان به آرامی بهسوی شمال در حرکت است، و به همین دلیل، هم ارتفاع کوه ایورست هر سال اندکی بیشتر میشود.
چند زبانی
تنوع زبانی در هند شاید از هر کشور دیگری بیشتر باشد. شمار دقیق زبانهایی که در هند به آنها تکلم میشود، احتمالا از ۱۰۰۰ بیشتر است، اما تعیین مرز مشخص میان زبانها دشوار است. در سرشماری سال ۱۹۶۱ هند جمعا ۱۶۵۲ زبان ثبت شد، اما ممکن است برخی از آنها گویشهای مختلف یک زبان واحد بوده باشند و بعضی از آنها نیز از آن موقع تابهحال منسوخ شدهاند.
شش زبان عمدهی این کشور عبارتند از هندی، بنگالی، تلوگو، مراتی، تامیل و اردو. بیش از ۵۰ میلیون نفر به هریک از این زبانها صحبت میکنند. ۱۲۲ زبان هم وجود دارند که بیش از یک میلیون نفر به هریک از آنها حرف میزنند. هند زبان ملی سراسری ندارد. هندی و انگلیسی هردو زبان رسمی کشور هستند. البته تهیه کنندگان قانون اساسی در نظر داشتند که رسمیت زبان انگلیسی موقتی باشد، اما کسانی که به زبانهایی غیر از هندی تکلم میکردند (بهخصوص تامیلزبانها)، با برتری یافتن این زبان بر زبانهای دیگر مخالف بودند و همین باعث شد که انگلیسی یکی از دو زبان رسمی کشور باقی بماند. زبانهای مورد استفاده در هند به چهار گروه زبانی عمدهی جهان تعلق دارند: هند و اروپایی، دراویدی، آسترا- آسیایی و تبتی- برمهای. تا اواسط قرن بیستم گروه زبانی بانتو، که در آفریقا ریشه دارد هم در هند مورد استفاده بود. مهاجران سیدی، زبانی که از شرق آفریقا به غرب هند مهاجرت کرده بودند، به این زبان تکلم میکردند. این زبان حالا دیگر از بین رفته، هرچند که اعضای جامعهی سیدیهای هند هنوز هم از بعضی کلمات دارای ریشهی بانتو استفاده میکنند.
ابرشهرها
در میان ۱۰ ابرشهر بزرگ جهان، سه شهر آن در هند واقع شدهاند؛ یعنی یکی بیشتر از چین. طبق آمار سازمان ملل، دهلی نو حالا دومین ناحیهی شهری بزرگ جهان است، بمبیی (مومبای) در ردهی هفتم است و کلکته هم در جای دهم قرار دارد. جمعیت دهلی و حومههای بلافصل آن بیش از ۲۲.۶۵ میلیون نفر است و از این نظر تنها از توکیو پایینتر است. در قرن هفدهم دهلی برای مدت کوتاهی پرجمعیتترین شهر جهان بود، اما این شهر در سال ۱۹۶۰ حتا در میان ۳۰ شهر پرجمعیت جهان هم قرار نداشت. از آن پس رشد سالانهی جمعیت این شهر بیش از ۴ درصد بوده است. نرخ سالانهی رشد جمعیت اخیرا روبهکاهش گذاشته، اما هنوز هم بالای ۳ درصد است. با این نرخ رشد، جمعیت این شهر از طریق زاد و ولد و مهاجرت، سالانه ۷۰۰ هزار نفر زیاد میشود و این افزایش جمعیت فشار زیادی بر منابع پایتخت هند وارد میکند. تأمین آب یکی از مشکلات عمده است. تقریبا یکچهارم خانوارهای ساکن شهر دسترسی دایم به منابع آب ندارند. ۶ شهر بزرگ دیگر هند، یعنی چنای (مدرس)، بنگلور، حیدرآباد، احمدآباد، پونه (پونا) و سورات، در فهرست ۱۰۰ ناحیهی شهری بزرگ سازمان ملل قرار دارند.
۴۱۷،۰۳۷،۶۰۶ رایدهنده
هند به اینکه بزرگترین دموکراسی جهان است، افتخار میکند (رایدهندگان چینی مستقیما حاکمانشان را انتخاب نمیکنند). در آخرین دورهی انتخابات پارلمانی که در سال ۲۰۰۹ برگزار شد، دقیقا ۴۱۷،۰۳۷،۶۰۶ نفر شرکت کردند و نرخ مشارکت اندکی کمتر از ۶۰ درصد بود. در مجموع ۸۳۰،۸۶۶ شعبهی اخذ رای وجود داشت، که در یکی از آنها در ایالت گجرات در غرب کشور تنها یک خادم معبد رای داد. کمیسیون انتخابات هند میگوید که هیچ رایدهندهای نباید برای رسیدن به نزدیکترین شعبهی اخذ رای بیش از ۲ کیلومتر سفر کند و در صورت نیاز باید برای جزامیهایی که در بیمارستانهای خاص نگهداری میشوند هم شعبهی اخذ رای ویژه ایجاد شود. علاوه براین، هند رکورددار بیشترین تعداد نامزد در یک حوزهی انتخاباتی است. در سال ۱۹۹۶ در انتخابات مجلس ایالتی تامیل نادو ۱۰۳۲ نفر نامزد شدند. به جز ۲ نفر از نامزدها، بقیه مبلغی را که بهعنوان ودیعه گذاشته بودند، از دست دادند و ۸۸ نفر آنها حتا یک رای هم کسب نکردند.
اگر هند یک کشور اسلامی بود
هند دومین (یا سومین) جمعیت بزرگ مسلمانان جهان را در خود جای داده است. تنها کمتر از ۱۵ درصد جمعیت آن مسلمانند، اما کل جمعیت این کشور آنقدر زیاد است که با همین نسبت اندک هم جمعیت مسلمانان آن از جمعیت مسلمانان همهی کشورهایی که اکثریت مردمانشان مسلمان هستند، به جز اندونزی و شاید پاکستان، بیشتر است. شمار مسلمانان هند و پاکستان تقریبا مساوی است. تصور میشود که اولین مسلمانان هند بازرگانانی بودهاند که در دوران حیات حضرت محمد به منطقهی کرالا سفر کردند. در زمان استقلال هند میلیونها مسلمان به پاکستان شرقی و غربی (که در سال ۱۹۷۱ بنگلهدیش نام گرفت) مهاجرت کردند، اما عدهی بسیار زیادی هم در هند باقی ماندند. امروزه تنها مناطقی در هند که اکثریت جمعیتشان را مسلمانان تشکیل میدهند، درهی کشمیر و منطقهی کوچک لاکشادویپ در اقیانوس هند هستند. مسلمانان هند در سراسر بقیهی کشور پراکندهاند، هرچند که در مناطق شمال شرقی و ایالت پنجاب تقریبا اثری از آنها نیست.
جادههای مرگبار
هند از نظر تلفات جادهای در جهان، اول است. شنیدن این موضوع کسانی را که به این کشور سفر کردهاند، متعجب نمیکند. جادههای هند معمولا برای جهانگردان وحشتانگیزند. طبق آمار رسمی، سالانه ۱۱۵ هزار نفر در جادههای هند کشته میشوند. اما یک مطالعهی اخیر مجلهی پزشکی بریتانیا نشان داد که رقم واقعی کشتهها به ۲۰۰ هزار نزدیکتر است. از جملهی ارقام تکان دهندهی گزارش فوق این است که ۳۷ درصد کل تلفات جادهای را عابران پیاده تشکیل میدهند و ۲۸ درصد هم به دوچرخهسواران و موتورسواران مربوط میشود. ۵۵ درصد موارد مرگومیر هم در فاصلهی ۵ دقیقهای محل تصادف اتفاق میافتد. این مطالعه پیشنهاد میکند که شمار سرعتگیرها بیشتر شود، در اِعمال قوانین جدیت بیشتری بهخرج داده شود، از کلاههای ایمنی بیشتر استفاده شود و جریمههای نقدی و مجازاتهایی نظیر تعلیق گواهینامهی رانندگی برای رانندگان متخلف تشدید شود. البته با آنکه هند از نظر تعداد مطلق تلفات جادهای با اختلاف زیادی در جهان اول است، آمار سرانهی تلفات در برخی کشورهای دیگر بیشتر است. از این نظر، اریتره و مجمعالجزایر کوک با فاصلهی زیادی از هند پیشتازند.
بیشتر فیلمهای هند در بالیوود ساخته نشدهاند
هند بزرگترین صنعت فیلمسازی جهان را در اختیار دارد. هر سال به طور میانگین بیش از ۱۱۰۰ فیلم در این کشور تولید میشود که اندکی بیش از نایجریا، دو برابر تولیدات صنعت فیلمسازی امریکا و ۱۰ برابر بیش از تولیدات بریتانیاست. برخلاف تصور عمومی، اکثر فیلمهای هندی در بالیوود تولید نمیشوند. بالیوود نامی است که به صنعت ساخت فیلم هندی در شهر بمبیی داده شده است. بالیوود سالانه حدود ۲۰۰ فیلم میسازد. هر سال تقریبا همین تعداد فیلم به زبانهای تامیل و تلوگو ساخته میشوند. این دو زبان رایجترین زبانهای مناطق جنوبی هند هستند. چنای (مدرس) و حیدرآباد دو مرکز بزرگ تولید فیلم هستند. اما هند از نظر درآمد حاصل از فروش بلیت سینما بعد از امریکا، چین، جاپان، بریتانیا و فرانسه در جای ششم قرار دارد.
وفور انبه
هند بزرگترین تولید کننده و مصرف کنندهی انبه در جهان است. برای خیلیها بزرگترین مایهی دلخوشی در تابستانهای گرم هند، فراوانی انبه است که به عنوان میوهی ملی این کشور شناخته میشود. انبهی هندی صدها گونهی مختلف دارد، که ۳۰ نوع آن در فروشگاهها موجود است. هرکسی نوع خاصی از انبه را دوست دارد و من شاهد بحثهای داغی بر سر این موضوع بودهام که کدام نوع انبه از بقیه بهتر است. علاوه براین، متوجه شدهام که اگر در بمبیی بگویید که انبهی محلی، موسوم به آلفونسو، بهترین انبهی جهان نیست، ممکن است به طرفتان شدیدا بربخورد. بیش از ۴۰ درصد محصول انبهی جهان در هند بهعمل میآید و این کشور از این نظر با فاصلهی زیادی از چین، تایلند و بنگلهدیش پیش است.
رکورد شکنی
هند بیش از هر کشور دیگری در فکر شکستن رکوردهاست. این موضوع را نمیتوانم با آماری از منابع رسمی ثابت کنم، اما مطمئنم که درست است. طبق کتاب رکوردهای گینس، هند از نظر تعداد رکوردهایی که در یک سال شکسته میشوند، بعد از امریکا و بریتانیا اول است. یک نمونهی اخیر از آن، شکستن رکورد بیشترین تعداد افرادی بود که شبیه مهاتما گاندی لباس پوشیدهاند (۸۹۱ نفر). البته رکوردهای عجیب و غریبی هم هستند که هیچگاه در کتاب گینس ثبت نمیشوند، اما در کتابهای ثبت رکورد محلی نظیر کتاب رکوردهای لیمکا و کتاب رکوردهای هند ثبت میشوند. از جملهی این رکوردها میتوان به رکورد طولانیترین رشتهی ساخته شده با سرگین گاو (۲ کیلومتر)، انجام یوگا روی پشت اسب (۱۰ ساعت) و روشن کردن لامپ با گذراندن یک سیم از دماغ و دهان یک نفر (۳۰ لامپ ۶۰ وات) اشاره کرد. بعضی وقتها رکورد شکنان و حتا والدینشان، زیادهروی میکنند. در سال ۲۰۰۷، یک پسر ۱۵ ساله زیر نظر پدر پزشکش در بیمارستانی در ایالت تامیل نادو یک عمل سزارین انجام داد تا بتواند عنوان جوانترین جراح جهان را به دست آورد. جای تعجب نبود که پولیس و مسئولان پزشکی از این تلاش برای ثبت یک رکورد جهانی استقبال نکردند. «بیبیسی»