«شب‌هنگام به گونه‌ی قاچاقی از بازار صداق ولسوالی جغتو به طرف غزنی حرکت کردیم. پس از پیمودن سه ساعت راه توسط موتر، ساعت ۹ شب در شهر غزنی رسیدیم.» این بخشی از صحبت‌های اسماعیل واحدی، باشنده‌ی ولسوالی جاغوری است که دو روز پیش از سنگماشه، مرکز این ولسوالی به کابل آمده است.
اسماعیل واحدی به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که او به همراه سرنشینان چهار موتر کاستر، حوالی ساعت سه بامداد از سنگماشه حرکت کرده و فردای آن روز به کابل رسیدند: «ما زمانی که از جاغوری حرکت کردیم، زنان و کودکان نیز با ما همراه بودند. راه دراز و هوا سرد بود. از شدت خستگی و گرسنگی همگی جان لب شده بودیم. حوالی ساعت سه‌ونیم پس از چاشت در بازار صداقت رسیدیم. مردم محل به ما گفتند که باید در تاریکی شب به سمت غزنی حرکت کنیم، چون طالبان تا ناوقت شام بر جاده‌ها می‌ایستند و مسافران را اذیت می‌کنند.»
راه‌های مواصلاتی ولسوالی‌های جاغوری و مالستان در «دره‌ی قیاغ» از مربوطات ولسوالی جغتو، دشت ولسوالی قره‌باغ، «تنگی اوتله»ی ولسوالی گیلان و مربوطات ولسوالی شاه‌جوی ولایت زابل مسدود است. گروه طالبان حدود سه هفته‌ی پیش (یک‌شنبه، ۱۸ قوس) این مسیرها را پس از آن بست که نیروهای دولتی این گروه را از ولسوالی‌های جاغوری و مالستان عقب زدند. اکنون عابران از مسیر طاقت‌فرسای جاغوری ـ ناهور ـ بهسود – کابل با هزینه‌ی دوچند رفت و آمد می‌کنند. برای بازکردن این راه‌های مواصلاتی تا کنون اقدامی از جانب دولت صورت نگرفته است.
چرایی مسدودبودن راه‌های مواصلاتی
طالبان در آخرین مورد، حدود یک هفته‌ی پیش سه فرد ملکی از منطقه‌ی «زیرک» ولسوالی جاغوری را در مناطق ولسوالی شاه‌جوی ولایت زابل مورد ضرب و شتم قرار دادند. به گفته‌ی یک منبع محلی در زابل، طالبان پس از ضرب و شتم این سه نفر، یک موتر نوع فولدر، مبلغ ۴۰ هزار افغانی و دو سیت گوشی هوشمند را از نزد آن‌ها ستانده و با خود برده‌اند. هم‌چنان منابع پولیس در جاغوری می‌گویند که این گروه دو نفت‌کش دکانداران جاغوری را نیز از ولسوالی جغتو با خود برده‌اند.
محمدعارف نوری، سخنگوی والی غزنی می‌گوید که این راه‌های مواصلاتی به دلیل حضور گروه طالبان در بخش‌هایی از این راه‌ها مسدود است. به گفته‌ی او، افراد این گروه به دلیل «شکست طالبان در ولسوالی‌های جاغوری و مالستان» این مسیرها را به روی مردم این دو ولسوالی بسته‌اند.
عبدالکریم قربانی، از متنفذان ولسوالی جاغوری نیز به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که طالبان این راه‌ها را پس از آن بسته که نیروهای امنیتی جاغوری را از وجود افراد این گروه پاکسازی کردند و طالبان نیز در این ولسوالی «شکست فاحش و تلفات سنگینی» دیدند. به گفته‌ی او، طالبان با بستن راه‌های مواصلاتی ولسوالی‌های جاغوری و مالستان در تلاش توجیه شکست‌شان می‌باشند و فکر می‌کنند که با این کار جاغوری را تحریم کرده‌اند‌ندبنبنبقخق‌نداند یبشسیب و به همین منظور هم ایست‌های بازرسی در مسیرهای این ولسوالی ایجاد کرده‌اند: «طالبان از هر موتر باربری حدود ۱۰ هزار افغانی مالیات اخذ می‌کنند و به همین ترتیب از موترهای مسافربری نیز مبلغی می‌گیرند.»
اما احمدخان سیرت، سخنگوی فرماندهی پولیس ولایت غزنی می‌گوید که دلیل بستن این راه‌های مواصلاتی مشکلات میان مردم ولسوالی‌های جاغوری و مالستان با ولسوالی‌های اجرستان، قره‌باغ، گیلان و جغتو میباشد: «این راه‌ها را طالبان و باشندگان این چهار ولسوالی در مربوطات این ولسوالی‌ها بسته‌اند.» به گفته‌ی او، فقط باشندگان ولسوالی‌های جاغوری و مالستان نمی‌توانند از طریق آن‌ها عبور و مرور کنند.
اقدامات برای گشایش جاده‌ها
باشندگان ولسوالی جاغوری چهار روز پیش (شنبه، هشتم جدی) با فرستادن نامه‌یی به ریاست‌جمهوری و وزارت‌های دفاع و داخله، از آن‌ها خواستند که راه‌های مواصلاتی این ولسوالی را باز کنند. در نامه هم‌چنان از این مقام‌ها خواسته شده است که برای تأمین امنیت درازمدت راه‌های مواصلاتی ولسوالی جاغوری در مسیر راه‌های گیلان ـ جاغوری و قره‌باغ – جاغوری پاسگاههای امنیتی ایجاد کنند.
عارف نوری می‌گوید که به زودی یک عملیات وسیع زمینی و هوایی برای تصفیه و پاکسازی مناطق اطراف این راه‌های مواصلاتی و ساحات ناامن این ولایت، از سوی نیروهای امنیتی راه‌اندازی می‌شود: «ما تصمیم داشتیم که پیش‌تر از این عملیات‌های مان را شروع کنیم، ولی به دلیل کمبود نیرو تا کنون نتوانسته‌ایم این عملیات را راه‌اندازی کنیم. ما اکنون فقط به اندازه‌یی نیرو داریم که بتوانیم عملیات مان را در ساحات آغاز کنیم، ولی برای حفظ و نگهداری ساحات پس گرفته‌شده، نیروی کافی در تشکیلات خود نداریم.»
سخنگوی والی غزنی می‌افزاید که بازپس‌گیری شماری از ولسوالی‌های ولایت غزنی که در جریان سقوط غزنی به دست گروه طالبان افتاده بود، نیز از دیگر پلان‌های امنیتی مسوولان این ولایت میباشد. به گفته‌ی او، زمانی که این مناطق توسط نیروهای امنیتی پاکسازی شود، پاسگاههای جدید امنیتی برای تأمین امنیت درازمدت آن به شمول راه‌های مواصلاتی جاغوری ایجاد خواهد شد.
تا هنوز مشخص نیست که چه تعداد نیرو و پاسگاه در این مسیرها جابه‌جا و ایجاد می‌شود. به گفته‌ی آقای نوری، تعداد پاسگاه‌ها و نیروهای آن از طرف مسوولان امنیتی، پس از پاکسازی منطقه تعیین می‌شود: «هیأت ارگان‌های امنیتی ما پس از تصفیه و تلاشی مناطق و اطراف راه‌های مواصلاتی، با توجه به نیازمندی و آسیب‌پذیری نقاط، مشخص می‌کند که چه تعداد پاسگاه و نیرو برای استقرار ضرورت است.»
یک منبع از پولیس غزنی به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که عملیات نیروهای امنیتی قول‌اردوی ۲۰۳ تندر از استقامت غزنی به سمت قره‌باغ و ولسوالی جاغوری جریان دارد. به گفته‌ی این منبع، نیروهای امنیتی فعلا صرف تصمیم پاکسازی و تصفیه‌ی اطراف راه مواصلاتی قره‌باغ – جاغوری را دارند و پلان ایجاد پاسگاه‌ها به دلیل کمبود نیرو تا کنون مطرح نشده است. ولی سخنگوی فرماندهی پولیس غزنی می‌گوید که تا کنون هیچ اقدام عملی از سوی نیروهای امنیتی در این زمینه روی دست گرفته نشده است. به گفته‌ی او، این موضوع به وزارت داخله اطلاع داده شده و هم‌اکنون منتظر هیأتی برای حل و فصل این موضوع از جانب این وزارت میباشد.
این در حالی است که پیش از این حدود ۱۲ پاسگاه پولیس محلی ولسوالی‌های جاغوری و قره‌باغ در مسیر دشت قره‌باغ به هدف تأمین امنیت این راه مواصلاتی مستقر بودند که حدود سه ماه پیش برچیده شد.
علت برچیده‌شدن پاسگاههای مسیر قره‌باغ – جاغوری
برچیده‌شدن این پاسگاه‌ها هم‌زمان با سقوط شهر غزنی به دست گروه طالبان و شدت‌یافتن حمله‌ی این گروه بر چندین ولسوالی این ولایت از جمله ولسوالی قره‌باغ بود. سخنگوی والی غزنی می‌گوید که این پاسگاه‌ها به دلایل کمبود نیرو در سطح ولایت غزنی برچیده شده است. به گفته‌ی او، این پاسگاه به «لزوم‌دید» مسوولان محلی ولسوالی قره‌باغ زمانی برچیده شد که «فرماندهی پولیس غزنی قادر به فرستادن نیرو در قره‌باغ نبود و نیروها از اطراف جمع‌آوری و در قسمت کمربند دفاعی مرکز این ولسوالی جابه‌جا شدند».
او می‌افزاید که دلیل دیگر برچیده‌شدن این پاسگاه‌ها که مربوط به فرماندهی پولس ولسوالی جاغوری و غزنی و قول‌اردوی ۲۰۳ تندر می‌شد، قتل یک غیرنظامی در منطقه‌ی «زردآلو»ی ولسوالی قره‌باغ بود. به گفته‌ی او، زمانی که هیأتی برای بررسی این قضیه به منطقه‌ی «زردآلو» اعزام می‌شود، سربازان مستقر در پاسگاههای پولیس محلی و ملی و ارتش ملی در این منطقه، پاسگاههای شان را ترک می‌کنند.
در همین حال یک منبع از پولیس جاغوری به اطلاعات روز نیز می‌گوید که عمده‌ترین دلیل برچیده‌شدن این پاسگاها، مدیریت ضعیف فرماندهان پیشین پولیس غزنی، قره‌باغ و جاغوری بوده است که هیچ‌کدام این فرماندهی‌ها، پاسگاههای مستقر در دشت قره‌باغ را حمایت نمی‌کرده‌اند.