در سالهای اخیر روابط کابل و اسلامآباد روی مسألهی صلح افغانستان با طالبان و روابط پاکستان با طالبان همواره تنشآلود بوده است، اما هنوز هم افغانستان باور دارد که کلید صلح افغانستان و طالبان در دست پاکستان است و این کشور میتواند طالبان را به میز مذاکره حاضر کند.
شورای عالی صلح افغانستان میگوید که پاکستان میتواند نقش خوبی را در کشاندن طالبان به پای میز مذاکره با حکومت افغانستان و تشویق این گروه برای دست کشیدن از جنگ بازی کند.
سید احسان طاهری، سخنگوی شورای عالی صلح روز یکشنبه (شانزدهم جدی) در یک نشست خبری در کابل جزئیات آخرین تحولات در مورد صلح دولت افغانستان با طالبان را با رسانهها در میان گذاشت و از سفر محمدعمر داوودزی، رییس دبیرخانهی شورای عالی صلح و نمایندهی رییسجمهوری در امور اجماع منطقهای برای صلح به اسلامآباد خبر داد.
او گفت که پاکستان به دلیل اینکه سالها میزبان رهبری طالبان بوده، میتواند نقش خوبی را در آوردن صلح در افغانستان بازی کند و آقای داوودزی روز سهشنبه (هژدهم جدی) به پاکستان میرود تا با مقامهای نظامی و ملکی آن کشور در مورد صلح صحبت کند. آقای طاهری گفت که روند صلح دولت با طالبان در وضعیت حساس قرار دارد و از همین رو نقش پاکستان در آمادهسازی طالبان به گفتوگوهای رو در رو با حکومت افغانستان مهم است.
میزبان طالبان
پاکستان از سوی حکومت افغانستان و امریکا متهم به حمایت از طالبان است. کابل و واشنگتن به این باور است که طالبان در آنسوی خط دیورند پناهگاه دارد و تا زمانیکه این پناهگاهها از بین برده نشود و پاکستان برای برچیدن این پناهگاهها اقدام نکند، صلح در افغانستان آمدنی نیست. ادعایی که پاکستان همواره آن را رد کرده و گفته است که اسلامآباد خود قربانی تروریزم است و در راه مبارزه با تروریزم قربانیهای زیاد نیز داده است.
حمایت از تروریزم و پناهدادن به طالبان افغان همواره روابط افغانستان و پاکستان را تنشآلود کرده است. دو کشور گاها تا مرز تنشهای لفظی در سطح رهبران کشورها پیش رفتهاند.
حکومت افغانستان مدعی است که اسناد و مدارکی را در اختیار دارد که نمیشود از آن چشمپوشی کرد. سال گذشته هنگامی که یک موتر بمبگذاری شده در مرکز شهر کابل بیش از 100 کشته و 200 زخمی برجا گذاشت، اشرف غنی دو مقام ارشد امنیتی کابینهاش را به اسلامآباد فرستاد.
معصوم استانکزی، رییس امنیت ملی و ویساحمد برمک، وزیر داخلهی پیشین به پاکستان رفتند تا مدارک دخالت پاکستان در امور افغانستان و حمایت این کشور از گروههای تروریستی از جمله طالبان را به مقامهای پاکستان ارایه کنند.
آقای برمک و استانکزی پس از برگشت از پاکستان در یک نشست خبری در کابل گفتند که جانب پاکستان اعتراف کرده است که طالبان از خاک آن کشور برای سازماندهی حملات علیه افغانستان استفاده میکنند و وعدهی همکاری جدی با کابل را داده است.
آقای برمک گفته بود: «همهیشان گفتند که در رابطه به همین اسنادی که شما ارایه کردید، ما اقدامات عملی خود را آغاز میکنیم.»
علاوه بر این امریکا نیز حداقل در یک سال گذشته مدعی است که طالبان در خاک پاکستان پناهگاه دارد. دونالد ترمپ، رییسجمهوری ایالات متحدهی امریکا سال گذشته استراتژی جدید خود در قبال افغانستان و جنوب آسیا را اعلام کرد و در آن روی پاکستان فشار آورد تا پناهگاههای طالبان را از بین برده و دست از حمایت این گروه بردارد.
در سال جاری اما کابل و اسلامآباد تلاش کرده تا روابط دوجانبه را بهبود بخشند. مقامهای پاکستانی حداقل در چند ماه اخیر بارها به کابل سفر کردهاند. افغانستان به صلح به رهبری و مالکیت افغانها تاکید دارد و پاکستانیها نیز مدعی اند که به روند صلح کمک میکنند.
در آخرین مورد شاه محمود قریشی، وزیر خارجهی پاکستان در اوایل ماه جدی به کابل آمد و بهشمول رییسجمهور غنی با مقامات حکومت افغانستان ملاقات کرد. در این دیدارها دو جانب روی گفتوگوهای بینالافغانی و بهبود روابط دو جانبه صحبت کردهاند.
وزیر خارجهی پاکستان به صلاحالدین ربانی، وزیر خارجهی افغانستان از بهبود در روابط دو کشور خبر داده و گفته است که اسلامآباد در امور افغانستان دخالت نمیکند و «به موفقیت رساندن صلح در افغانستان» را مسئولیت تمام کشورهای منطقه میداند.
اکنون شورای عالی صلح افغانستان میگوید که عمر داوودزی که در زمان حامد کرزی، رییسجمهوری پیشین افغانستان بهحیث سفیر در پاکستان نیز کار کرده، در سفرش به اسلامآباد تلاش میکند تا همکاریهای عملی پاکستان در مورد آغاز مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و طالبان را جلب کرده و حمایت پاکستانیها را در مورد اجماع منطقهای صلح بهدست بیاورد.
«تبلیغات هند»
همزمان با اینکه شورای عالی صلح افغانستان از سفر عمر داوودزی به پاکستان خبر داده است، شاه محمود قریشی، وزیر خارجهی پاکستان گفته است که پاکستان روی تلاشهای صلح در افغانستان متمرکز است اما تبلیغات هند میتواند تمرکز آن کشور را از این موضوع به سوی دیگر جلب کند.
او گفته است زمانی که پاکستان روی صلح برای ایجاد ثبات در افغانستان مطابق خواست جامعهی جهانی تمرکز دارد، دستگاه تبلیغاتی هند ممکن است باعث شود که پاکستان توجه خود را از افغانستان منحرف کند و این امر میتواند برای صلح در منطقه «فاجعهبار باشد».
پاکستان به این باور است که حضور هند در افغانستان مخل امنیت آن کشور است و هند از حضورش در افغانستان سوءاستفاده کرده و امنیت ملی پاکستان را تهدید میکند.
اسلامآباد درگذشته این نگرانی خود را با افغانستان نیز شریک کرده است. امرالله صالح، سرپرست وزارت داخلهی افغانستان در مراسم رونمایی از پژوهش «فرایند صلح در افغانستان: دیدگاه مردم» گفته است که در ماه می 2011 هیأت پاکستانی در ملاقات با مقامات افغان سند بدون امضا را به دولت افغانستان پیشکش کردند که در آن 11 خواسته مطرح شده بود.
بر مبنای ادعای آقای صالح، در آن سند گفته شده بود که در صورت برآورده شدن این 11 خواسته، در مدت شش ماه صلح در افغانستان حاکم خواهد شد. به گفتهی آقای صالح، یکی از خواستهها «اخراج هند از مناطق جنوبی و شرقی افغانستان، قطع حضور هند از تمام فعالیتهای بشردوستانه، صنایع استخراجی و روابط سیاسی با افغانستان» بوده است.
در حال حاضر افغانستان تلاش دارد حمایت کشورهای دخیل در جنگ و صلح این کشور را جلب کند. عمر داوودزی نیز به کشورهای منطقه سفر میکند تا اجماع منطقهای در خصوص صلح ایجاد شود تا به گفتهی خودش در ماههای آینده شاهد صلح در افغانستان باشیم.