نجیبهالله سعادت
در هفده سال گذشته، پس از پایتخت و حوزهی شمال، حوزهی غرب کشور (هرات، فراه، غور، بادغیس) با فعالیت حداقل 37 شبکهی رادیویی و تلویزیونی در آن، در زمینهی اطلاعرسانی و آزادی بیان پیشگام بوده است. اما در این اواخر به دلیل افزایش ناامنی و براساس گزارش سیگار گسترش حوزهی حاکمیت طالبان در غرب کشور، حمله بر رسانههای محلی این حوزه و تهدید بر آنها نیز افزایش یافته است.
مالکان شماری رسانهها و نهاد حمایتکنندهی رسانههای آزاد در غرب کشور میگویند که تهدید کارمندان و حمله به دفتر رسانهها از سوی طالبان و دیگر گروهای مسلح ناشناس عرصهی کار و فعالیت رسانهای را محدود کرده است. مالکان برخی از رسانهها از توقف کار و فعالیتشان خبر میدهند.
حمله به رادیو سرحد غور و به آتش کشیدن دفتر این رسانه، حمله راکتی به دفتر رادیو ندای صبح غوریان در هرات، اخطار طالبان به رادیو فریاد در فراه و تهدید کارمندان رادیو نریمان در بادغیس بخشی از تهدیدهای است که رسانههای محلی ولایتهای غربی کشور را به چالش کشده است. محل فعالیت بیشتر این رسانهها در نزدیکی نهادهای دولتی و نقاط امن شهر و ولسوالیها قرار داشته است.
طی دو سال اخیر به سه رسانهی محلی در ولایتهای هرات و غور حمله شده و به اساس گفتههای مسئولان دفتر «نی» در هرات، بیش از ده رسانهی دیگر نیز از سوی گروهای مختلف تهدید شدهاند که نشراتشان را متوقف کنند.
هرات
اوایل هفتهی گذشته رادیو ندای صبح غوریان در هرات مورد حملهی راکتی طالبان قرار گرفت. در این حمله قسمتی از دفتر این رسانهی محلی تخریب شد. به گفتهی مسئولان رادیو ندای صبح غوریان، در پی حملهی طالبان خسارت زیاد مالی دیدهاند.
داوود ابراهیمی، مدیرمسئول رادیو ندای صبح غوریان، میگوید که طالبان چندین بار وی را تهدید کرده که نشرات این رادیو را قطع کند. او افزود: «طالبان شبهنگام به ساختمان رادیو حمله کردند و ساختمان و قسمت زیادی از وسایل تخنیکی ما را نابود کردند.»
آقای ابراهیمی می افزاید که بعد از این حمله نیز طالبان وی را تهدید کرده است که اگر نشرات این رسانه را متوقف نکند، خود و رسانهاش را از بین خواهد برد.
در سوی دیگر مسئولان دفتر«نی» در غرب کشور افزایش تهدیدات امنیتی در این ولایت را نگران کننده میدانند و خواهان توجه جدی نیروهای امنیتی به این ولایتند.
حامد مومن، مسئول دفتر «نی» در غرب کشور میگوید که درحال حاضر علاوه بر رادیو ندای صبح و طنین که در ولسوالیهای شیندند و غوریان قرار دارند برخی از رسانههای دیگر نیز در سطح شهر هرات تحت تهدیدات امنیتی قرار دارند. او میگوید که دلیل این تهدیدات موارد مختلف است که مهمترین آن سنتی و بسته بودن جامعه است که نشر و پخش برخی از برنامههای تفریحی و حضور مجری زن برای برخی از افراد قابل قبول نیست و به همین دلیل برخی از رسانهها را تهدید میکنند.
آقای مومن از مسئولان امنیتی میخواهد که به گونهی جدی امنیت رسانهها و خبرنگاران را تامین کنند و جلوی خاموش شدن صدای آزادی بیان را در این حوزه بگیرند.
بادغیس
مالکان برخی از رسانهها در بادغیس، از تهدید طالبان مبنی بر متوقف کردن فعالیت رسانهیشان و همچنان تهدیدهای گاه و ناگاه برخی گروههای دیگر نگرانند.
نبیالله بینش، مدیر مسئول رادیو نریمان در بادغیس در صحبت با روزنامه اطلاعات روز از افزایش تهدیدهای طالبان به رسانههای این ولایت به شدت ابراز نگرانی میکند و ادامهی فعالیت رسانهای در این گوشهی ناامن کشور را پر چالش میداند. آقای بینش مدعی است که گروه طالبان و دیگر گروههای مسلح غیرمسئول بارها از وی خواسته تا نشرات رادیو نریمان را در این ولایت قطع کند. وی افزود: «طالبان بارها از طریق صفحهی فیسبوک رادیوی ما و تلفن، ما را تهدید کرده و خواستار توقف نشراتمان شده است. افراد این گروه چند بار مستقیمآ به من زنگ زدند و گفتند که شما نوکران خارجیها هستید.»
به گفتهی این مالک رسانه، در ماههای اخیر موضع طالبان به شدت چرخش داشته و این گروه به وی هشدار داده که در صورت عدم توقف نشرات رادیو نریمان، به دفتر این رادیو حمله میکند.
غور
همزمان با شدت گرفتن نبردها در غور، رسانههای محلی این ولایت نیز در امان نمانده است و افراد مسلح ناشناس شب هنگام محل نشرات یک شبکهی رادیویی محلی را به آتش کشیدهاند.
سید معروف سیدی، مدیرمسئول رادیو سرحد غور به روزنامه اطلاعات روز میگوید که افراد مسلح ناشناس شبهنگام به دفتر این رادیو حمله کرده است و آن را آتش زدهاند. او میگوید که در اثر این حمله تعمیر و تمامی وسایل این رادیوی از بین رفته است.
آقای سیدی میافزاید اکنون نیز این رسانه زیر تهدید است و در گذشته هم چندین بار افراد ناشناس این رسانه را تهدید کرده بودند.
هر چند آقای سیدی میگوید که نشرات این رسانهی محلی بر محوریت برنامههای اجتماعی، دینی و فرهنگی میچرخد اما طالبان و سایر گروها خواهان توقف نشرات این رادیو اند.
فخرالدین آریاپور، رییس اطلاعات و فرهنگ غور میگوید که تهدیدات امنیتی علیه رسانههای این ولایت وجود دارد و در صورتی که دولت به این موضوع توجه اساسی نکند اکثر رسانههای این ولایت از فعالیت باز خواهند ماند. آقای آریاپور بافت شدید سنتی جامعهی غور را دلیل افزایش حمله و تهدید رسانههای محلی این ولایت میداند.
به گفتهی وی در جریان دو سال اخیر دو رادیوی خصوصی به نام «رادیو سرحد» و «رادیو صدای عدالت» در این ولایت مورد حمله قرار گرفته است.
فراه
در فراه، ناآرامترین ولایت غرب کشور نیز تهیدات فزاینده علیه رسانههای محلی وجود دارد.
مسئولان اطلاعات و فرهنگ و شماری از خبرنگاران این ولایت میگویند که میزان تهدیدات امنیتی علیه خبرنگاران و رسانههای محلی دراین ولایت افزایش یافته است.
حفیظالله نورزاد، خبرنگار یکی از رسانههای ولایت فراه به روزنامه اطلاعات روز میگوید که تهدیدات امنیتی علیه خبرنگاران و رسانههای این ولایت وجود دارد و برخی از رسانهها بعد از نشر برخی از خبرها و برنامهها از سوی طالبان تهدید میشوند.
در کنار حمله و تهدیدات به رسانههای خصوصی در غور، فراه و بادغیس، اکثر رسانههای محلی در هرات نیز تحت تهدیدات مخالفان مسلح دولت قرار دارد.