دیپلماسی همسایگی شی جین‌پینگ برای ایجاد جامعه‌ی نزدیک‌تر با آینده‌ی مشترک

دیپلماسی همسایگی شی جین‌پینگ برای ایجاد جامعه‌ی نزدیک‌تر با آینده‌ی مشترک

  • شینهوا

شی جین‌پینگ رییس‌جمهور چین در آسیای میانه برای بازدید از قرغیزستان و تاجیکستان به‌سر می‌برد و قرار است در اجلاس سازمان همکاری‌های شانگهای و کنفرانس تعامل و اعتمادسازی در آسیا (سیکا)، شرکت کند.

با توجه به بی‌اطمینانی‌های رو به رشد در سراسر جهان، انتظار می‌رود که سفر او همکاری چندبعدی را در چارچوب سازمان همکاری‌های شانگهای و کنفرانس تعامل و اعتمادسازی در آسیا بیش‌تر از پیش تقویت کند و تلاش‌های بیش‌تری را برای ایجاد یک آینده امنیتی و رفاهی مشترک برای تمام کشورهای منطقه ایجاد کند.

تحکیم/تقویت همکاری سازمان‌ همکاری‌های شانگهای

رهبران کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای برای اشتراک در نشست سال جاری این سازمان در بیشکک، پایتخت قرغیزستان گردهم جمع می‌شوند. انتظار می‌رود که آن‌ها موضع واحدی را در خصوص مسائل مهم منطقه‌ای و بین‌المللی اعلام کنند.

هنگامی که سازمان‌ همکاری‌های شانگهای در ماه جون سال 2001 تاسیس شد، ماموریت اصلی‌اش ایجاد اعتماد متقابل، حفاظت از امنیت مرزی و تقویت همکاری ضدتروریسم بود.

طی 18 سال گذشته، این سازمان به بزرگ‌ترین سازمان منطقه‌ای برای همکاری جامع از لحاظ منطقه‌ای که تحت پوشش این سازمان است و جمعیتی که از آن نمایندگی می‌کند، تبدیل شده است. همکاری میان کشورهای عضو این سازمان عمدتا در زمینه‌هایی مانند امنیت، اقتصاد و دادوستد مردم به مردم بهبود یافته است.

شی جین‌پینگ در سخنرانی‌اش در اجلاس سال 2018 چینگ‌دائو در خصوص مرحله‌ی بعدی توسعه سازمان همکاری‌های شانگهای، از کشورهای دخیل در بلوک منطقه‌ای خواستار همکاری نزدیک برای جامعه‌ای با آینده‌ی مشترک شد.

شی زه رییس «مرکز مطالعات سازمان همکاری‌های شانگهای چین» می‌گوید که سازمان همکاری‌های شانگهای می‌تواند گام بزرگی در جهت ترویج و ارتقای ساخت چنین جامعه‌ای بردارد.

او بر این باور است از آن‌جایی که کشورهای عضو این سازمان با چالش‌های امنیتی و اقتصادی مشترکی روبه‌رو هستند، از اجماع گسترده‌ای در مورد بسیاری از مسائل برخوردار هستند.

درواقع این سازمان در روشنی اصل اساسی خود یعنی «روح شانگهای»، پیوسته در حال پیشرفت برای رسیدن به این هدف بوده است. این سازمان به نیروی تاثیرگذار در مقابله/ مبارزه با «سه نیروی شیطانی»، تروریسم، جدایی‌طلبی و افراط‌گرایی، و همچنین مهار و سرکوب جرایم فرامرزی و سایبری تبدیل شده است.

در همین‌حال، همکاری عملی میان کشورهای عضو در زمینه‌ی نظامی، انرژی، حمل و نقل، مخابرات، زیرساخت و کشاورزی نتایج ملموسی به همراه داشته و مزایای واقعی برای مردم منطقه و فراتر از آن به ارمغان آورده است.

به گفته‌ی ولادیمیر ناوروف دبیرکل سازمان همکاری‌های شانگهای، کشورهای عضو در اجلاس سال جاری یک سری اسناد مهم را تصویب و همکاری چندجانبه در چارچوب این سازمان را بیش‌تر از پیش ارتقا خواهند داد.

دیپلماسی همسایگی شی جین‌پینگ برای ایجاد جامعه‌ی نزدیک‌تر با آینده‌ی مشترک
رییس‌جمهور چین، شی جین‌پینگ در حال سخنرانی در مراسم افتتاحیه‌ی پنجمین نشست وزرای خارجه‌ی کنفرانس تعامل و اعتمادسازی در آسیا، در بیجینگ پایتخت چین در 28 اپریل سال 2018. (عکس از: شینهوا/ دینگ هایتاو)

آوردن رفاه به آسیا

همانند کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای، بسیاری از کشورهای آسیایی نیز باید با چالش‌های امنیتی سنتی و غیرسنتی به شمول «سه نیروی شیطانی»، قاچاق مواد مخدر، فقر شدید و اختلافات مرزی مقابله کنند.

در عین‌حال، بازگشت ذهنیت جنگ سرد، هژمونی و «بازی‌های مجموع-صفر» تهدید جدی را برای ثبات و امنیتی جهان و آسیا در قبال دارد. کشورها تنها با همکاری با یک‌دیگر می‌توانند بر این چالش‌ها غلبه کنند و برای خود و منطقه در کل به رفاه و پیشرفت برسند.

کنفرانس تعامل و اعتمادسازی در آسیا (سیکا) به‌عنوان یگانه میکانیسم چندجانبه همه-آسیایی فعال در زمینه همکاری امنیتی، با اقداماتی در زمینه‌های سیاسی و نظامی، به طور فعالانه اعتماد متقابل میان کشورهای عضوش را تقویت کرده است.

سیکا که در سال 1992 تاسیس شد، انجمنی برای گفت‌وگو و مشاوره در مورد مسائل امنیتی در آسیا بود. این میکانیسم طی سال‌ها تلاش مشترک یک انجمن همکاری امنیتی بوده است که از وسیع‌ترین پوشش، بیش‌ترین عضو و کافی‌ترین نمایندگی در آسیا برخوردار بوده و نقش مهم و سازنده‌ای در ارتقای ثبات و رفاه منطقه‌ای ایفا کرده است.

شی زا می‌گوید که همکاری امنیتی اساس سازمان همکاری‌های شانگهای و سیکا بوده است. به باور وی تقویت همکاری در زمینه‌ی امنیت تقاضای اصلی کشورهای عضو این دو سازمان برای مقابله با تغییرات وضعیت در منطقه اوراسیا است.

بنابراین، او می‌گوید که همکاری امنیتی موضوع اصلی آجندای اجلاس سازمان همکاری‌های شانگهای در بیشکک و اجلاس سیکا در دوشنبه خواهد بود.

او علاوه می‌کند که رهبران باید در مورد این مسأله مذاکره کنند و راه‌حل‌های مناسب برای رسیدگی به چالش‌ها و تهدیدات امنیتی پیدا کنند.

هجدهمین نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای در چینگ‌دائو، استان شاندونگ، شرق چین، تاریخ 10 جون 2018. شی جین‌پینگ سخنرانی و جلسه را رهبری کرد. (عکس از: شینهوا/ دینگ لین)

تحکیم روابط دوجانبه

در سال‌های اخیر چین در روشنی اصل روابط حسنه، صداقت، منافع مشترک و فراگیرندگی/ جامعیت پیوسته در حال بهبود روابطش با کشورهای آسیای مرکزی بوده است.

در قرغیزستان، چین با اعمار شفاخانه اوش و مرکز تحقیقاتی بیماری‌ قلبی مادرزادی به ساخت تسهیلات پزشکی کمک کرده است. چین همچنین به تعمیر جاده‌ها در بیشکک و تقویت توانایی امنیتی این کشور کمک کرده است.

سورنبای جینبکف رییس‌جمهور قرغیزستان اظهار داشته است که چین همسایه‌ی نزدیک، دوست قابل‌اعتماد و شریک استراتژیک کشورش است.

تاجیکستان، اولین کشور جهان که تفاهم‌نامه «کمربند اقتصادی جاده ابریشم» را با چین امضا کرده است، شاهد توسعه اقتصادی سریع با کمک چین بوده است.

سکتورهای کلیدی این کشور مانند زیرساخت، انرژی، برق و همچنین ارتباطات و حمل و نقل به پیشرفت‌های عظیمی در توسعه دست یافته‌اند.

چین به شریک عمده تجاری و سرمایه‌گذاری در قرغیزستان و تاجیکستان تبدیل شده است. همکاری چین با این دو کشور در زمینه حمل و نقل، زیرساخت، تجارت و معادن پیوسته عمیق‌تر شده است. آموختن زبان چینی و تحصیل در چین به گزینه‌های محبوب جوانان محلی تبدیل شده است.

انتظار می‌رود که دیدارهای شی جین‌پینگ همکاری‌های استراتژیک جامع با این دو کشور را بیش از پیش تقویت و همکاری عملی در چارچوب ابتکار «یک کمربند و یک راه» را ارتقا دهد.

یاو پیشنگ سفیر سابق چین در قرغیزستان می‌گوید که چین و کشورهای آسیای میانه از جمله قرغیزستان و تاجیکستان از هم‌اکنون جامعه‌ای با آینده مشترک تشکیل داده‌اند که برای روابط چین با سایر کشورهای همسایه الگو قرار داده خواهد شد.