کارزارهای انتخابات ریاستجمهوری 98 دیروز عملا آغاز شد و تا 60 روز دیگر ادامه خواهد داشت. در نخستین روز این کارزارها، دو تیم «ثبات و همگرایی» و تیم «دولتساز» که در رأس آنان دو رهبر حکومت وحدت ملی قرار دارند، با برگزاری همایشها، اتهامهایی به همدیگر وارد کردند و از برنامههایشان سخن گفتند.
محمداشرف غنی، رییس تکت دولتساز نخستین همایش کمپینیاش را با برجستهکردن کارنامهی پنج سالهاش مانند رهایی افغانستان از وابستگی به پاکستان، تضعیف زورمندان و مهار آبهای افغانستان آغاز کرد.
رییسجمهور غنی با اشارهی تلویحی به پاکستان گفت که آنان به این فکر بودند که قوای دفاعی و امنیتی افغانستان سقوط میکند و اگر بندرهای مرزی سپینبولدک و تورخم یک روز بسته شود، مردم در کابل دست به تظاهرات خواهند زد، اما اینطور نشد و آنان اشتباه میکردند: «تمام بدبینان افغانستان را غلط ثابت کردیم. کابل سیر است! با وجود صدها فکر غلط، صدها توطیهی خالی ما به پیش آمدیم.»
آقای غنی همچنان گفت که در پنج سال گذشته «سلطهی زور، زر و ظلم» را تضعیف کرده است. او با اشاره به منتقدانش گفت: «مشکل این است که آنان میخواهند جیبخرچهای لکها دالری برایشان داده شود. بلی من همین مصارف را قطع کردهام و دلیل انتقاد آنان هم همین است.»
آقای غنی یک بار دیگر به نظام جمهوری اسلامی و حقوق شهروندی تأکید کرد: «در راه جمهوریت صدها شهید دادهایم. حتا زنان افغانستان در جمهوریتخواهی پیشقدم بودهاند. ما این فصل ناتمام را تکمیل میکنیم.»
آقای غنی همچنان با اشارهی تلویحی به صحبتهای اخیر دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا که گفته بود میتواند در ده روز میتواند افغانستان را از نقشهی کرهی زمین بردارد، گفت: «ما هویت بحرانی نداریم. صدها بمب اتم یک شاخهی هندوکش را پایین کرده نمیتواند. این خونی که در عروق ما است پنجهزار سال سابقه دارد. کسی ما را دست کم نگیرد.»
آقای غنی به استقلال اقتصادی تأکید کرد و گفت که برنامه دارد تا پنج سال آینده مصارف و مخارج نیروهای امنیتی و دفاعی را از منابع داخلی تأمین کند. او همچنین وعده کرد که تمام ولسوالیهای کشور را به یکدیگر وصل میکند: «وقتی از وصل صحبت میکنم تنها به این معنی نیست که به کشورهای همسایه وصل میشویم بلکه ولسوالیهای افغانستان را نیز بههم وصل میکنیم.»
بازاریابی برای تمام محصولات زراعتی، ساخت 300 مسجد، رساندن برق به تمام ولسوالیهای کشور تا دو سال و برقرسانی به روستاهای آنسوی خط دیورند در چهار سال آینده از دیگر وعدههای آقای غنی بود که در نخستین روز کمپینش مطرح کرد.
کنایههای عبدالله به غنی
داکتر عبدالله عبدالله، رییس تکت انتخاباتی «ثبات و همگرایی» در نخستین همایش کمپینیاش ضمن ارایهی برنامههایش، با کنایه از کارکردهای پنجسالهی اشرف غنی انتقاد کرد. او گفت که ادارهکردن یک کشور، کار یک نفر نیست که بگوید 16 ساعت کار میکند، بلکه همه باید در آن مشارکت داشته باشند و خود را در آیینهی حکومت ببینند.
او افزود که در دورهی پنحسالهی حکومت وحدت ملی مسایلی وجود داشته که حکومتداری، حیثیت ملی و وحدت ملی را آسیب زده است.
آقای عبدالله با اشاره به اثبات بیگناهی عبدالرزاق وحیدی، وزیر پیشین وزارت مخابرات و تکنالوژی که متهم به فساد بود، گفت که نمونهای مبارزه با فساد اداری آقای غنی همین است: «آقای وحیدی یکی از وزرای کابینه بود. دو روز قبل از محکمهی استیناف برائت گرفت. اما برخورد با او چگونه بود. خبر شدیم که برای بازداشت او به دفترش نفر رفته، دفتر را تختهبند کرده است که حتا به وسایل شخصیاش دسترسی نداشته باشد. عنوان شد که ما با فساد مبارزه میکنیم و این نمونهای مبارزه با فساد اداری است.»
آقای عبدالله گفت که در حکومت وحدت ملی بهرغم تمامی چالشها، فرصتهایی نیز وجود داشت که در نتیجهی فساد و سوءمدریت ضایع شد.
او میپذیرد که حکومت وحدت ملی در پنج سال، هم دستآورد و هم کمکاریهای داشته است که او در هر دو گزینه شریک است.
آقای عبدالله تأکید کرد که در پنج سال گذشته کسی را بهدلیل افشای فساد اداری و اخلاقی، تهدید و از مفسدی طرفداری نکرده است. همچنان در دورهی کاریاش با کسی برخورد توهینآمیز نداشته است: «اما من از این درد دیدهام که به کسی که عزت داشته، خانواده داشته توهین شده است. یک کسی بلند شده و خود را از دیگری بلند پنداشته و به او توهین کرده است و هر چه در زبانش آمده به آن کس گفته است.»
تیم ثبات و همگرایی به رهبری داکتر عبدالله وحدت ملی، امنیت، اقتصاد و روابط خوب منطقهای و بینالمللی را از اولویتهایش عنوان کرد.
محمداشرف غنی گفت در صورت پیروزی، عدالت عمری (اشارهی او به دورهی خلافت عمر بن خطاب، خلیفه دوم مسلمانها بود) را تأمین میکند: «اگر در انتخابات پیروز شدیم که انشاالله پیروز میشویم، توقع عدالت عمری از من داشته باشید. تکرار میکنم توقع عدالت عمر فاروق و حضرت علی کرمالله وجه را داشته باشید.»
عبدالله عبدالله، رییس تکت انتخاباتی ثبات و همگرایی، اما این حرف آقای غنی را تهمت و افترا به «صحابهی کرام» عنوان کرد: «امروز یک کسی گفت که عدالت عمری را تأمین میکنیم. به همه تهمت شده بود، حالا به صحابه کرام هم تهمت شد. مگر مردم ما در پنج سال گذشته به چشم سر این عدالت را ندیدند. اگر مردم افغانستان بپذیرند که عدالت عمری همینطور بوده، خدای نخواسته اعتقادشان صدمه خواهد دید.»
افزون بر این، رییس جمهور غنی گفت: «ما میراث داران واقعی مولانا، سنایی، بیدل، امیر علی شیرنوایی، جامی، رحمان بابا و طریقههای صوفیه و علمای دینی هستیم. گذشتهی ما، فکر عمیق فرهنگی ما سرمایهی بزرگ فرهنگی ما راه مبارزه با افراطیت است. فراموش نکیند که افغانستان مسلمان بود، مسلمان است و مسلمان خواهد ماند. امروز در زبان انگلیسی کتاب مولانا زیادترین خواننده را دارد.»
آقای عبدالله اما در واکنش به آن گفت که کمترین احترام به این شاعران این است که شعرش را درست بخوانند: «خود را که میراثدار شعرا و علمای افغانستان میگیری، مگر کمترین احترام به مولانا همی است که شعرش را درست بخوانی.»
اشارهی آقای عبدالله به دکلمهی نادرست و اشتباه بیتی از شعر مولانا توسط رییسجمهور غنی است که چندی پیش در کنفرانسی تحت عنوان «افغانستان؛ گهوارهی زبان دری» در ارگ ریاستجمهوری برگزار شده بود، دکلمه کرد.
در همایش کمپینی دیروز آقای غنی، یکی از مخاطبان او از میان جمعیت، برخاست و خطاب به رییسجمهور غنی گفت: «تو صادق نیستی.» محافظان آقای غنی او را از تالار بیرون کردند.
آقای عبدالله در واکنش به این موضوع گفت: «وقتی میگوییم به آزادی بیان باور دایم، واقعا باور داریم. امروز یک جوان در یک همایش کمپینی که ازش نام نمیگیرم، صدا کرد که تو دروغ میگویی، بعد پیپیاس دهنش را بستند و او را بردند.»
صلح
در نخستین روز کارزارهای انتخاباتی، صلح با طالبان موضوعی بود که در هردو تکت انتخاباتی بهعنوان اولویت مطرح شد.
آقای غنی گفت که او و تیمش در مورد صلح با طالبان برنامهی منظم دارد و تنها حکومت افغانستان میتواند با آنان مذاکره کند: «صلح را با کارهای تشریفاتی آسیب نزنید. ما دولت مسئول هستیم و نمیخواهیم افرادی که به صلح متعهد نیستند، این روند را آسیب بزنند. ما خواهان ختم خونریزی در کشوریم و این خونریزی ختم خواهد شد.»
آقای غنی یک بار دیگر فیصله و قطعنامهی لویهجرگهی مشورتی صلح را که در ماه ثور برگزار شده بود، نقشه راه صلح خواند و بر آن تأکید کرد.
آقای عبدالله نیز گفت که صلح آروزی مردم افغانستان است. به گفتهی او تیم ثبات و همگرایی در پی صلحی است که مورد پذیرش همهی مردم افغانستان باشد و حقوق ملت را تأمین کند: «برای رسیدن به چنین صلحی به هر قربانی آماده ایم.»
تکت انتخاباتی «خادمین ملت افغانستان» به رهبری عنایتالله حفیظ، در نخستین روز کارزارها، کارزار انتخاباتیاش را با حشر پاککاری زبالهها آغاز کرد.
در نخستین روز شروع کارزارهای انتخاباتی، تیمهای انتخاباتی دیگر به صدور بیانیه اکتفا کردند. تکت انتخاباتی «امنیت و عدالت» به رهبری رحمتالله نبیل در بیانیهاش گفته است: «مردم به هوای تازه و فضا و سیاستمدارانی تازه احتیاج دارند که از میان خودشان برخاسته و رنج و درد آنها را درک کنند. رنجی که در همه جای افغانستان به یک رنگ است. مردم تشنهی امنیت و عدالت هستند. نه در شعار که در عمل و این تنها با باور واقعی ممکن است.»