شماری از مسافرانی که در روزهای گذشته از شاهراه کابل – غزنی سفرکردهاند میگویند که ایستگاههای بازرسی طالبان دراین مسیر بیشتر شده است و این گروه به اذیت و آزار مردم میپردازند.
هفتهی پیش مقامهای محلی غزنی از مردم خواستند که در رفتوآمدشان در مسیر شاهراه کابل – غزنی محتاط باشند.
در آخرین مورد در هفتهی گذشته جنگجویان طالبان دو مسئول فرماندهی پولیس غزنی را در مسیر کابل – غزنی در روستای «سالار» ولسوالی سیدآباد ولایت میدانوردک به قتل رساندند. میرزاحسین سروش، معاون غیرنظامی فرماندهی پولیس غزنی روز یکشنبهی هفتهی گذشته کشته شد و دو روز پس از آن امانالله عمری آمر تخنیک و اسلحهی این فرماندهی نیز به قتل رسید. هرچند گروه طالبان تا کنون مسئولیت کشتهشدن این دو مسئول فرماندهی پولیس غزنی را بهصورت بر عهده نگرفته است، اما مسئولان محلی این ولایت تأکید میکنند که این دو نفر توسط جنگجویان گروه طالبان کشته شدهاند.
همچنان در «تیراندازی مستقیم» جنگجویان طالبان در مسیر ناهور – غزنی در درهی قیاغ ولسوالی جغتو در تاریخ ۹ میزان، سه غیرنظامی بهشمول دو کودک کشته و شش غیرنظامی دیگر زخمی شدند. محمدامین مبلغ، معاون والی غزنی به روزنامه اطلاعات روز میگوید که طالبان عمدا این افراد را هدف قرار دادند. طالبان در این مورد نیز تا کنون واکنشی نداشته است.
دو روز پس از آن نیز طالبان ۴۳ غیرنظامی را از روستای «دهحاجی» ولسوالی خواجه عمری به گروگان بردند که روز شنبه (۱۳ میزان) آنان را آزاد کردند.
علیرضا، دوشنبهی هفته پیش از خانهاش به کابل آمده و میگوید در مسیر راه از سوی افراد طالبان مورد لتوکوب قرار گرفته است: «مرا جنگجویان نقابپوش در ساحهی «چشمهی سالار» در ولسوالی سیدآباد ولایت میدان وردگ از موتر پایین کردند و بهخاطر داشتن کارت بانکی میخواستند با خودشان ببرند، اما با وساطت همسفران کهنسالم از چنگ آنان آزاد شدم.»
علیرضا در کابل کارمند است. او بهدلیل رخصتی انتخابات به خانهاش رفته بود. میگوید، طالبان در ایست بازرسی تمامی موترهای مسافربری را توقف و مسافران آن را یکایک مورد بازرسی بدنی قرار میدادهاند. به گفتهی او، جنگجویان این گروه همچنان تلفنهای هوشمند تعدادی از مسافران را نیز بررسی و در صورت داشتن نوارهای تصویری آنان را مجازات میکردهاند.
این شاهد عینی تأکید میکند: «یکی از جنگجویان طالبان بهخاطر امتناع من از رفتن با آنان، با قنداق تفنگش یک ضربه به شانهی راستم نیز زد. همین طور آنان اکثریت مسافران را به دلایل مختلف از جمله داشتن نوار تصویری مورد ضربوشتم قرار میدادند.» او تأکید میکند که سه ایست بازرسی طالبان در مربوطات روستای سالار ولسوالی سیدآباد را در جریان این سفرش دیده است که در هر کدام در حدود ۳۰ جنگجو مستقر بودهاند.
ناهید اندیشمند، دیگر مسافر در غزنی نیز به همراه پنج همراهش زمانی که میخواستهاند از شهر غزنی به ولسوالی جاغوری سفر کنند، توسط طالبان در یکی از ایستهای بازرسی این گروه متوقف میشوند. به گفتهی او، این رویداد روز جمعه (۱۱ میزان) در روستای «شیربالا»ی ولسوالی قرهباغ رخ داده است. او میافزاید که طالبان در نخستین اقدام مردان را از موتر پایین کرده و از آنان شناسنامه خواسته بودهاند: «طالبان آنانی را که شناسنامه نداشتند مورد لتوکوب قرار دادند و از آنان خواستند تا اقرار کنند که کارمندان دولتاند.»
به گفتهی او، جنگجویان طالبان همهی موترهای مسافربری در این مسیر را متوقف و سرنشینان آن را بازرسی بدنی میکردهاند و در صورت اثبات داشتن روابط با دولت، آنان را مورد مجازات قرار میدهند.
اخاذی طالبان
مقامهای محلی غزنی تأیید میکنند که هماکنون در ولایت ناامن غزنی در جنوب کشور، طالبان بر قسمتهایی از شاهراه کابل – غزنی، قندهار – غزنی و مسیر راههای مواصلاتی ولسوالیهای اجرستان، جاغوری، مالستان، ناهور و جغتو در درهی قیاغ ولسوالی جغتو، شیربرله و زردآلو در قرهباغ و اوتله در ولسوالی گیلان ایستهای بازرسی افراز کردهاند.
جنگجویان طالبان مسیرهای مواصلاتی غزنی – پکتیا را در مربوطات ولسوالی دهیک و غزنی – پکتیکا را نیز در مربوطات ولسوالی اندر گاهناگاه مسدود میکنند.
شماری از اعضای شورای ولایتی غزنی میگویند که طالبان از ایستهای بازرسیشان بر مسیرهای منتهی به شهر غزنی، عواید هنگفت مالی نیز دارد. عبدالجامع جامع، عضو شورای ولایتی غزنی می گوید: «طالبان از ایستهای بازرسیشان در مسیرهای غزنی با ولسوالیهای آن و سایر ولایتها بالغ بر ۱۵۰ لگ افغانی در روز درآمد دارد.» او هدف از مسدوکردن این مسیرها و افراز ایستهای بازرسی توسط طالبان را استفادهی اقتصادی، نظامی و سیاسی میخواند.
به باور آقای جامع طالبان هماکنون با در کنترلگرفتن قسمتهایی از این مسیر توانسته است جنگجویانش را تا نزدیکی شهر غزنی برساند و این شهر را در معرض سقوط قرار دهد: «در همین شب و روزها در حومههای شهر جنگ جریان دارد. این گروه ممکن یک بار دیگر بخواهد این شهر را سقوط دهد. همچنان با گرونگیری کارمندان دولتی در این مسیرها، هماکنون اکثریت کارکنان دولتی در غزنی جان شان در خطر افتادهاند و تعدادیشان نیز استعفا میدهند.»
نصیراحمد فقیری، رییس شورای ولایتی غزنی نیز میگوید که جنگجویان طالبان تا ده کیلومتری شهر غزنی حضور گسترده دارد.
در همین حال احمدخان سیرت، سخنگوی فرماندهی پولیس غزنی به روزنامه اطلاعات روز وجود ایستهای بازرسی طالبان بر مسیرهای منتهی به شهر غزنی و اخاذی این گروه را تأیید میکند، اما در مورد رقم عاید روزانهی این گروه از این مسیرها چیزی نمیگوید. او میافزاید که نیروهای امنیتی و دفاعی کشور عملیات برای پاکسازی این مسیرها را آغاز کرده است.
معاون والی غزنی نیز میگوید که تا کنون در جریان این عملیاتها، ایستهای بازرسی طالبان در درهی قیاغ ولسوالی جغتو و شاهراه کابل – قندهار در مربوطات ولایت غزنی از بین برده شده است. محمدامین مبلغ تأکید میکند که هماکنون این مسیر بر روی ترافیک باز است، ولی به دلیل هدفگیری مستقیم غیرنظامیان توسط طالبان، کسی از این مسیر عبور و مرور نمیکند.
در همین حال ایملخان مومند، سخنگوی قول اردوی ۲۰۳ تندر در زون جنوبشرق کشور میگوید که نیروهای ارتش عملیاتی زیر نام «مبین» را از دوازدهم سنبله به این طرف برای امنسازی ولسوالیهای غزنی و راههای مواصلاتی آنها راهاندازی شده است. به گفتهی او، برای تأمین امنیت این راههای مواصلاتی، قرار است پایگاه و قرارگاههای امنیتی در مسیر آنها ایجاد و نیروهای دفاعی و امنیتی مستقر شوند.
با این حال اما، عبدالجامع جامع این گفتههای مسئولان امنیتی و دفاعی و مقامهای محلی غزنی را «عوامفریبانه» خوانده میگوید که تا کنون اقدامات جدی در خصوص برچیدن ایستهای بازرسی طالبان از مسیرهای منتهی به شهر غزنی صورت نگرفته است. او با شاره به ایستهای بازرسی طالبان در ولسوالی سیدآباد میدانوردک میگوید: «در شاهراه کابل ـ غزنی دو کندک ارتش وجود دارد، اما در چند قدمی آن، طالبان مردم را متوقف و آزار و اذیت میکنند.»
ایملخان مومند اما میگوید که طالبان هر نیم ساعت ایست بازرسیاش را تغییر میدهد و به همین دلیل نیروهای دفاعی و امنیتی نمیتوانند آنان را در یک منطقه مورد هدف قرار دهند.
تنها سه ولسوالی امن است
محمدامین مبلغ میگوید که از ۱۸ ولسوالی در غزنی صرفا سه ولسوالی جاغوری، مالستان و ناهور در آن امن میباشد. به گفتهی او، دو ولسوالی ناوه و اجرستان در این ولایت به گونهی کامل از تسلط دولت خارج است.
از سویی هم عارف نوری، سخنگوی والی غزنی پیشتر به روزنامه اطلاعات روز گفته بود که ولسوالیهای خوگیانی، رشیدان، واغظ و زنهخان از ولسوالیهایی است که به دلیل تهدیدات گروههای مخالف مسلح دولت، مراکزشان به نقاط دیگری انتقال داده شده است، ولی صرفا نیروهای امنیتی در قسمتهایی از این ولسوالی حضور دارند. همچنان ولسوالیهای اندر، دهیک،گیرو، خواجهعمری و جغتو زیر تهدید بلند امنیتی قرار دارد و سایر ولسوالیهای این ولایت نیز تحت تهدید متوسط امنیتی قرار دارند.
گفتنی است که کنترل ولسوالیهای دهیک، خواجهعمری و جغتو در جریان چهار ماه گذشته بهدست نیروهای دولتی افتاده است. با این حال اما، سخنگوی قول اردوی ۲۰۳ تندر میگوید که عملیات بازپسگیری ولسوالیها ناوه و اجرستان نیز بهزودی آغاز خواهد شد. همچنان به گفتهی او، این عملیات هماکنون در بخشهای از ولسوالیهایی که زیر تهدید بلند امنیتی میباشد، جریان دارد.
گروه طالبان در ماه اسد سال گذشتهی خورشیدی (۱۳۹۷) با حمله از سه جهت در شهر غزنی، قسمتهایی از این شهر را برای مدتی در کنترل خود گرفته بود.