به‌دنبال اعتراض شماری از شهروندان و کاربران شبکه‌های اجتماعی نسبت به بهای بلند تکت پروازهای داخلی، اداره هوانوردی ملکی افغانستان روز پنج‌شبنه (9 عقرب) اعلام کرد که به‌زودی نرخ‌نامه‌ی جدیدی را وضع و در اختیار شرکتهای هوایی داخلی قرار خواهد داد؛ نرخ‌نامه‌ای که در آن «شرایط و مصارف» پروازهای داخلی به‌گونه‌ی مناسب در نظر گرفته شده باشد.
نرخ‌نامه‌ی جدید تا کنون وضع نشده است. مسئولان اتحادیه‌ی شرکتهای هوایی داخلی می‌گویند که بلندبودن بهای تکت پروازهای داخلی از روی ناگزیری و براساس شرایط داخلی و مصارف این شرکت‌ها است. آنان از نبود پالیسی حمایتی دولت به آنان در برابر شرکتهای هوایی خارجی شکایت دارند.
اخیرا شماری از شهروندان در شبکه‌های اجتماعی کارزاری را زیر نام «تکت پروازهای داخلی را آرزان کنید» به راه انداخته‌اند. در این کارزار شهروندان نوشته‌اند که بهای تکت پروازهای داخلی در فاصله‌های پرواز کوتاه، با وجود کیفیت خدماتی پایین، چندین برابرِ پروازها در فاصله‌های مشابه و حتا زیادتر از آن در سایر کشورها است. شماری از آنان شرکت هوایی داخلی کام‌ایر را به فساد و زیادستانی متهم کرده و گفته‌اند که این شرکت از این‌که تنها شرکت فعال خصوصی داخلی است، در بهای تکت‌ها به‌گونه‌ی خودسرانه عمل می‌کند.
شهروندان از بهای بلند تکت پروازهای داخلی در مقایسه با چندین کشور دیگر یادآور شده‌اند. به‌گونه‌ی نمونه بهای تکت پرواز از گواه تا دهلی در هندوستان «با فاصله یک‌هزار و 800 کیلومتر»، 75 دالر است درحالی‌که در افغانستان از ولایت بلخ تا کابل «با فاصله 450 کیلومتر»، بهای تکت 89 دالر است.
با رشد ناامنی از جمله در شاهراه‌ها در سال‌های اخیر، شماری از شهروندان از روی ناگزیری مسافرت از طریق هوا را انتخاب می‌کنند.
فرید پیکار، رییس اتحادیه شرکتهای هوایی و معاون شرکت هوایی خصوصی کام‌ایر به اطلاعات روز می‌گوید که چالش‌های فراروی شهروندان را درک می‌کند، اما به گفته‌ی او با توجه به شرایط و مصارف شرکتهای داخلی نباید بهای تکت پروازهای داخلی با سایر کشورها مقایسه شود.
آقای پیکار، موجودیت فساد، زیاده‌ستانی در توزیع و فروش تکت‌ها با بهای بلند را رد می‌کند. او گفت که ممکن است شرکتهای سیاحتی و تکت فروشی مرتکب زیاده‌ستانی شوند، اما نمایندگی‌های این شرکت براساس نرخ‌نامه‌ای عمل می‌کنند که از سوی اداره هوانوردی ملکی وضع شده است.
شکایت شهروندان از بهای بلند تکت پروازهای داخلی با یادآوری رقم ثابت مشخص است. درحالی‌که که براساس پاسخ مسئولان شرکتهای هوایی داخلی و نرخ‌نامه، بهای تکت پروازهای داخلی ثابت نیست. نرخ‌نامه نشان می دهد که به‌گونه‌ی نمونه بهای تکت کابل – بلخ از 77 دالر تا 120 دالر است. آقای پیکار می‌گوید که به رسم معمول در تمام کشورها، بهای تکت‌ها نظر به شرایط و حالت‌های زمانی متفاوت در این انتروال تغییر می‌کند و آنان بیرون از آن عمل نکرده‌اند.
دلایل بهای بلند؟
مسئولان شرکتهای هوایی داخلی، نبود پالیسی حمایتی دولت از شرکتهای هوایی داخلی را با در نظرداشت فعالیت شرکتهای خارجی از مهم‌ترین دلیل بهای بلند تکت‌ها می‌دانند. آقای پیکار گفت که مشکلات امنیتی و اقتصادی شهروندان را درک می‌کنند، اما بهای بلند تکت‌ها از روی ناگزیری است. همچنان او گفت که دولت با اجرای برخی از پالیسی‌های سنجش‌نشده، شرکتهای داخلی را به رکود مواجه کرده است.
آقای پیکار گفت که دولت به شرکتهای خارجی در حالی اجازه پرواز و فعالیت می‌دهد که بررسی دقیق از وضعیت بازار کار شرکتهای هوایی داخلی ندارد و به خواست‌های شرکتهای هوایی داخلی هیچ توجهی نمی‌شود.
به گفته‌ی رییس اتحادیه شرکتهای هوایی داخلی، بنابر چندین دلیل اساسی تخنیکی، اقتصادی و مدیریتی، بهای تکت پروازهای داخلی در افغانستان بلند است و نباید با سایر کشورها مقایسه شود:
– قیمت مواد سوخت در افغانستان، 40 – 50 درصد نسبت به سایر کشورها بلندتر است. از جانب دیگر میدان‌های هوایی داخلی با مواد سوخت مجهز نیست. از این‌رو هواپیماهای داخلی مجبور است از مرکز، سوخت رفت و برگشت را با خود حمل کند و در عوض شماری از چوکی‌ها را خالی بگذارد. از جانب دیگر میدان‌های هوایی در ولایات ظرفیت نشست و پرواز هواپیماهای بزرگ را ندارد، از این‌رو هواپیماهای کوچکی که شرکتهای داخلی استفاده می‌کند، به نسبت حمل تعداد کم مسافران بهای تکت را بلند می‌برد.
– شرکتهای هوایی داخلی شماری از کارمندان خارجی را با معاش‌های بلند استخدام می‌کنند. این کارمندان نظر به وضعیت بد امنیتی در افغانستان حاضر نیستند با معاش معمولی کار کنند.
– دولت افغانستان هیچ نوع خدمات حمایتی یا «سبسایدی» در پروازهای داخلی و شرکتهای هوایی داخلی ندارد. از جانب دیگر شرکتهای خارجی به‌ویژه شرکتهای امارات متحده عربی 95 درصد بازار هوایی پرمنفعت را در اختیار دارد و دولت نیز در حمایت از شرکتهای داخلی کاری نمی‌کند. از این‌رو این شرکت‌ها با ورشکستگی روبه‌رو است و شش شرکت پیش از این ورشکست شدند. اکنون صرف دو شرکت داخلی فعالیت دارد.
خواست مسئولان شرکتهای هوایی داخلی از دولت این است که از این شرکت‌ها حمایت شود تا در برابر شرکتهای خارجی بتواند رقابت کند. آقای پیکار گفت که مشخصا دولت باید مالیات بر پروازهای داخلی را از این شرکت‌ها بردارد. ظرفیت میدان‌های هوایی را بالا ببرد و همچنان محصولات گمرگی را نیز از این بخش بردارد.