گروهی از زنان ولایت‌های غربی کشور در برنامه‌ی تحت نام «زنان، پیشگامان صلح» با حمایت دفتر معاونت سازمان ملل متحد (یوناما) طی یک قطع‌نامه از حکومت افغانستان و جامعه جهانی خواسته‌اند تا حقوق و دست‌آوردهای ۱۸ ساله زنان در میز گفت‌وگوهای صلح مد نظر گرفته شود.
این زنان در قطع‌نامه‌ی ۱۳ ماده‌ای، از شورای امنیت سازمان ملل، حکومت، طرف‌های مذاکره‌کننده خواسته‌اند که نباید نقش و جایگاه زنان در روند مذاکرات صلح نادیده گرفته شود.
حفظ قانون اساسی، پرداخت غرامت به قربانیان جنگ، دخیل‌شدن حکومت افغانستان در میز مذاکره با طالبان، برقراری آتش‌بس فوری، پرداخت غرامت به بازماندگان جنگ و پایان حضور سمبولیک زنان در روند صلح از موارد عمده‌ی این قطع‌نامه است.
زنانی که در این نشست حضور داشتند می‌گویند تداوم خشونت و جنگ راه حل برای رسیدن به قدرت در افغانستان نیست و این باعث افزایش تلفات غیرنظامیان مخصوصا زنان و کودکان می‌شود.
سکینه حسینی، از برگزارکنندگان برنامه‌ی «زنان، پیشگامان صلح» به روزنامه اطلاعات روز میگوید که دفتر هیأت معاون سازمان ملل متحد یا یوناما تعهد کرده است که این قطع‌نامه را با حکومت افغانستان، طرف‌های مذاکره‌کننده و مخصوصا شورای امنیت سازمان ملل در میان بگذارد.
خانم حسینی می‌افزاید که در برنامه‌ی «زنان، پیشگامان صلح» زنان ولایت‌های هرات، فراه، بادغیس و غور جمع شده بودند: «نخست این زنان در سطح محلات‌شان خواسته‌های زنان و نگرانی‌های آنان در روند صلح را جمع‌آوری کرده‌اند و این‌جا با ما در میان گذاشته‌اند.»
به گفته‌ی او زنان از تلاش‌های جامعه جهانی برای آوردن صلح و ثبات در افغانستان حمایت می‌کنند، اما باید حکومت افغانستان در رهبری مذاکرات صلح نقش جدی داشته باشد.
نه به حضور سمبولیک
زنان افغان تأکید دارند که نباید زنان در میز مذاکره با طالبان غایب باشند و به حضور سمبولیک زنان باید پایان داده شود. این زنان از ایالات متحده امریکا می‌خواهند که زمینه‌ی نشست مستقیم میان زنان و طالبان را فراهم کند تا ارزیابی کنند که دیدگاه طالبان نسبت به زنان چقدر تغییر مثبت کرده است.
این زنان رژیم طالبان را برای زنان یک «دوره سیاه» می‌دانند و هشدار می‌دهند که حکومت طالبان در افغانستان نباید برقرار شود.
آرزو عزیز، استاد دانشگاه و فعال حقوق زن به روزنامه اطلاعات روز میگوید که یکی از دغدغه‌های زنان این است که اگر صلح بیاید، چگونه صلحی است و دست‌آورهای زنان در ۱۸ سال گذشته چه خواهد شد؟ «طالبان باید قانون اساسی افغانستان و شرایط زنان امروزی را بپذیرند.»
این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شود که در دوران حاکمیت طالبان بر افغانستان، زنان از بسیاری از حقوق‌شان حتا از آموزش و بیرون‌شدن از خانه محروم بودند.
اما فعالان حقوق زن معتقدند که با سهیم‌شدن طالبان به حکومت، به هیچ عنوان ارزش‌های طالبان برای زنان امروزی پذیرفتنی نیست و باید طالبان به خواست زنان توجه کنند.
«دست‌آورهای زنان، خط قرمز است»
اشتراک‌کنندگان در برنامه‌ی «زنان، پیشگامان صلح» هشدار می‌دهند که به هیچ عنوان حقوق و دست‌آوردهای ۱۸ ساله‌شان در میز مذاکره با طالبان قابل معامله نیست و به هیچ کس اجازه این کار را نمی‌دهند.
مسعوده کرخی، نماینده مردم هرات در مجلس نمایندگان به روزنامه اطلاعات روز میگوید که زنان به پیشرفت‌های زیادی دست یافته‌اند «طالبان هم باید بدانند که زنان از حقوق‌شان دست‌بردار نیستند و اگر دست‌آوردها ما در میز مذاکره با طالبان پذیرفته نشود، دست به اعتراضات مدنی گسترده می‌زنیم.»
او می‌افزاید که زنان زون غرب کشور باید از جریان مذاکرات صلح به‌صورت واضح و شفاف آگاه باشند و این مذاکرات به‌گونه‌ی پنهانی انجام نشود.
نوریه احمدی، فعال حقوق زن از ولایت غور که در این برنامه شرکت کرده، به روزنامه اطلاعات روز میگوید که زنان در ولایت غور در دوران طالبان سختی‌های زیادی را متقبل شده‌اند و این وضع با سهیم‌شدن طالبان به حکومت دوباره تکرار نشود.
او می‌افزاید که زنان باید در گفتگوهای صلح حضور داشته باشند: «زنان روستاها و ولایت‌های محروم بیش‌تر از زنان در شهرها در جنگ خساره‌مند شده‌اند.»
مژگان انتظار، فعال حقوق زن از جامعه جهانی می‌خواهد که ائتلاف‌های زنانه شکل بگیرد تا از حقوق زنان در روند صلح با طالبان پاسداری کنند.
خانم انتظار تأکید دارد که نقش زنان نباید از روی متون دینی و یا متون دیگر تعریف شود: «نقش ما به‌عنوان یک انسان یک بشر و به‌عنوان انسان در جامعه زندگی می‌کنیم، مد نظر گرفته شود.»
عبدالقیوم رحیمی، والی هرات در صحبت با روزنامه اطلاعات روز از جانب حکومت افغانستان اطمینان می‌دهد که تمام خواسته‌های زنان در میز مذاکره با طالبان مد نظر گرفته خواهد شد: «تا وقتی که حقوق خانم‌ها و دست‌آوردهای‌شان مد نظر گرفته نشود، صلح نمی‌آید. خانم‌ها یک بخش عمده جامعه افغانستان هستند و بدون توافق آن‌ها صلح نمی‌شود.»
فعالان حقوق زن در ولایت‌های غربی خواستار ایجاد یک میکانیزم در مورد چگونگی دریافت نظریات و خواسته‌های افراد عادی جامعه مخصوصا زنان در مذاکرات صلح شده‌اند.
اشتراک‌کنندگان در برنامه‌ی «زنان، پیشگامان صلح» خواهان ایجاد کمیته معتبر متشکل از نهادهای بی‌طرف ملی و بین‌المللی، کمیسیون حقوق بشر، سازمان ملل متحد، سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی و نهادهای مدنی برای نظارت از روند صلح و اجرایی دقیق موافقت‌نامه صلح شده‌اند.
در جریان سال جاری چندین بار زنان از سهیم‌نبودن در مذاکرات صلح اعتراض کردند و خواستار تغییر این وضع و حضورشان در میز مذاکره با طالبان شده بودند.
زلمی خلیل‌زاد، نماینده‌ی ویژه امریکا برای صلح افغانستان ده بار با نمایندگان طالبان در مورد صلح گفت‌وگو کرده است.
دور دهم مذاکرات صلح امریکا ۱۶ قوس آغاز و بعد از یک هفته گفت‌وگو متوقف شود.
موضوع عمده‌ی این دور از مذکرات، کاهش خشونت‌ها و اعلام آتش‌بس بوده است. منابع نزدیک به طالبان گفته‌اند که هیأت مذاکره‌کننده‌ی طالبان منتظر دستور ملا هیبت‌الله، رهبر طالبان هستند تا مذاکرات با امریکا را از سر بگیرند.
خواست اصلی حکومت افغانستان آغاز مذاکرات بین‌الافغانی و برقراری آتش‌بس است، اما تا کنون طالبان این خواسته‌ها را نپذیرفته‌اند.