قرن‌هاست که ولایت هرات به‌نام شهر «علم و فرهنگ» شهره است. اما این‌روزها شهرت این ولایت در یک چیز دیگر است: افراط‌گرایی. زنان در هرات می‌گویند روزبه‌روز افراط‌گرایی علیه آنان در حال قدرت‌گیری است.
در تازه‌ترین مورد نصب چندین بنر تبلیغاتی در شهر هرات با شعار «بدحجابی زن از بی‌غیرتی مرد است» با واکنش‌های گسترده‌ی شهروندان و فعالان حقوق زن مواجه شده است و نگرانی آنان را برانگیخته است.
این بنرهای تبلیغاتی در مسیر منتهی به گازرگاه در شمال شهر هرات توسط نهاد موسوم به «اداره مرکزی امر به معروف و نهی از منکر گازرگاه شریف» نصب شده است. این اقدام به دستور مجیب‌الرحمان انصاری، از روحانیون نامدار و خطیب مسجد جامع گازرگاه صورت گرفته است.
حبیب‌الرحمان انصاری، برادر و سکرتر مجیب‌الرحمان به روزنامه اطلاعات روز میگوید: «در نصب تابلوها که در دشت خواجه نصب شده، به هدایت مولانا صاحب نصب شده. فقط در دشت گازرگاه، تا پل باغ نظرگاه چهار یا پنج تابلو نصب شده است. تا کنون اقداماتی برای نصب تابلوها به خارج از ساحه گازرگاه صورت نگرفته است.»
پیش‌تر مجیب‌الرحمان انصاری در یکی از سخنرانی‌هایش به هوادارانش دستور داده بود که اگر کسی مرتکب دزدی، نوشیدن شراب و کارهای خلاف شرع شود، متهمان را به کیفر شرعی برسانند. در ویدیویی که از یک سخنرانی مجیب‌الرحمان انصاری در شبکه‌های اجتماعی نشر شد، او حکومت را در زمینه‌ی مبارزه با فساد اخلاقی به بی‌پروایی متهم می‌کند: «یک‌هزار طلبه در مسجد جامع گازرگاه درس می‌خوانند. این طلبه‌ها به کدام روز به درد می‌خورند؟ اگر دارالافتا فیصله کرد که دست‌اش قطع شود، تمام نهادهای حقوق بشر هم که جمع بشوند، دست دزد قطع می‌شود.»
این عالم دین در این ویدیو گفته است که جاری‌کردن حدود شرعی از منطقه‌ی گازرگاه نزدیک آرامگاه خواجه عبدالله انصاری آغاز و سپس در تمام افغانستان عملی شود.
پس از این اظهارات جنجالی، نصب بنرها که به باور فعالان مدنی خشونت علیه زنان را ترویج می‌کند گام دیگری است که این روحانی برجسته‌ی هرات برداشته است. نصب این بنرها در هرات، شهری با لقب «علم و فرهنگ» از سوی فعالان حقوق زن حساسیت‌برانگیز و در عین حال نگران‌کننده تلقی می‌شود.
گلثوم صدیقی، فعال حقوق زن به روزنامه اطلاعات روز میگوید که هرات در اوج رعب و وحشت طی ۲۵ سال گذشته قرار دارد و تداوم این روند توسط حلقات متعصب و افراطی فعالیت‌های اجتماعی زنان را محدود خواهد کرد.
او میگوید حالا هرات شهر علم و فرهنگ نیست: «برخی از حلقات متعصب می‌خواهند که دیدگاه‌های منفی در قبال زنان را بیش‌تر کنند تا زنان کم‌تر حضور داشته باشند. نصب بنر در مورد حجاب زنان نوعی از بی‌فرهنگی این مردان را می‌رساند و توجیهی دینی ندارند.»
«زنان هرات باحجاب هستند»
در ولایت هرات زنان با پوشش برقع، چادری و حجاب به کارهای اجتماعی و اقتصادی‌شان می‌پردازند.
سیدمحمد شیرزادی، رییس حج و اوقاف هرات به روزنامه اطلاعات روز میگوید که حدود ۹۵ درصد فامیل‌ها در هرات، پابند ارزش‌های دینی هستند: «مواردی که در قسمت پوشش لباس شرعی رعایت نمی‌شود، نیاز به نصیحت خیرخواهانه و شرعی دارد.»
شماری از زنان برای یادگیری آموزش رانندگی به سمت دشت‌های گازرگاه، محل زندگی مجیب‌الرحمان انصاری می‌رفتند، اما مژگان انتظار، فعال حقوق زن در هرات به روزنامه اطلاعات روز میگوید که حالا زنان جرأت نمی‌کنند که به این مکان بروند. او می‌افزاید که گازرگاه زیر نظر یک فرد «افراطی» است و زنان از رفتن به آن‌جا می‌ترسند: «این فرد این منطقه را زیر نظر گرفته است. در جامعه‌ی تحصیل‌کرده هرات، نباید مردم این قسم آدم‌ها را قبول داشته باشند.»
انیسه سروری، رییس امور زنان هرات در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات روز از عملکرد شهرداری هرات مبنی بر اختیارگذاشتن بیلبوردها به هواداران مجیب‌الرحمان انصاری، انتقاد می‌کند: «وقتی ما از طرف یک جناح چنین صحبت‌ها می‌شنویم و بنرها و بلیبوردهای را می‌بینیم، تکان‌دهنده و ناراحت‌کننده است. چرا شاروالی به اختیار این گروه بیلبورد قرار داده است؟»
غلام‌ربانی نوری، سکرتر شهردار هرات به روزنامه اطلاعات روز میگوید شش بیلیورد در مسیر منتهی به گازرگاه به شرکت‌های خصوصی اجاره شده است و شهرداری در مورد نصب پیام‌ها در مورد نحوه پوشش زنان مطلع نبوده است.
واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی
بیش‌تر نصب بیلبوردها در مورد نوع پوشش زنان با واکنش کاربران شبکه‌های اجتماعی مواجه شده و فعالان فرهنگی این اقدام را محکوم کرده‌اند.
وحید عمر، مشاور ارشد اشرف غنی، رییس حکومت وحدت ملی در حساب کاربری‌اش در توییتر نوشته است هر مردی که به‌جای خود به، زن تکلیف تعیین می‌کند، «نامرد» است: «مرد غیرتی مردی‌ست که زن را همتای خود بداند، نه متاع خود.»
علی کاوه، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس در هرات میگوید این پیام‌ها علیه زنان و مردان همین‌جا و به حجاب خلاصه نمی‌شود: «این پیام‌ها و نام نهاد مبلغ آن (امر به معروف و نهی از منکر) یادآور نظامی قرون وسطایی است که نه‌تنها به سر و صورت و پوشش افراد کار داشت که به خود حق می‌داد حتا به خصوصی‌ترین حوزه‌های زندگی افراد سر کشد، نظارت کند و به سلیقه و رای خود و فتوای یجوز و لایجوز مدیریت‌اش کند.»
افراط‌گرایی در هرات
فعالان حقوق زن در هرات، از رشد افراط‌گرایی در این ولایت ابراز نگرانی می‌کنند و از حکومت می‌خواهند که جلو فعالیت‌های این چنینی را بگیرد.
مژگان انتظار، فعال حقوق زن میگوید که مشکل افراط‌گرایی مثل «انگل» در جامعه است که همه را مریض می‌کند: «تنها کاری که دولت می‌کند این است که خیلی زود وارد عمل شود و جلو فعالیت‌های طالبانی و افراط‌گرایی را بگیرد.»
سیدمحمد شیرزادی، رییس حج و اوقاف هرات به روزنامه اطلاعات روز میگوید که نبود نصاب آموزشی واحد در بخش علوم دینی، سبب تمایل افراد به افراط‌گرایی می‌شود: «نبود نصاب تعلیمی واحد، بیکاری، فقر، دخالت سیاست‌های منطقه و جهان، سبب می‌شود که گروه‌های افراط‌گرا ایجاد شود.»
پیش‌تر سخنان حمیدالله حنیف، نماینده هرات در مجلس نمایندگان نیز جنجالی شده بود. او گفته بود که فساد اخلاقی در هرات بیداد می‌کند: «یک روز جمعه شما در بیرون از شهر بروید، صدتا موتر اگر به بیرون به تفریح برود، ۷۰ فیصد برای فساد اخلاقی است و بارها گیر آمده است.»
پس از اوج‌گیری اعتراض هراتیان به گفته‌های مولوی حمیدالله حنیف، او در یک اعلامیه از مردم معذرت‌خواهی کرد.
سکوت والی هرات
برخی از هراتیان سکوت مقام‌های محلی هرات در مورد موضع‌گیری اخیر مجیب‌الرحمان انصاری را پرسش‌برانگیز می‌دانند. جواد عمید، یک تن از فعالان مدنی هرات به روزنامه اطلاعات روز میگوید که نباید والی هرات در مورد اقدامات جنجالی آقای انصاری خاموش باشد.
اما عبدالقیوم رحیمی، والی هرات در جریان یک کنفرانس خبری، از خبرنگاران خواسته بود که وی را با انصاری روبه‌رو نکند، چرا که آن‌ها «دوست» همدیگر هستند. والی هرات گفته بود که در نظام دموکراسی و آزادی بیان هرکس باورش را ابراز می‌کند: «ما نمی‌توانیم که بر نظرهای مردم قفل [بگذاریم] و این مخالف آزادی بیان است»
مجیب‌الرحمان انصاری کیست؟
مجیب‌الرحمان انصاری، از روحانیان برجسته و پرنفوذ در ولایت هرات است که در عربستان سعودی تحصیل کرده است. سخنرانی‌های آقای انصاری با اشتیاق فراوان از سوی هوادارانش استقبال می‌شود.
انصاری از مخالفان برگزاری کنسرت‌های موسیقی در هرات است و به دستور او کنسرت موسیقی شفیق مرید در سال ۱۳۹۱ در این ولایت لغو شد.
گفته می‌شود که مجیب‌الرحمان انصاری مسئول ایستگاه محلی «رادیو انصار» در هرات است. این رادیو بیش‌تر سخنرانی این روحانی را پخش می‌کند.