در روز نخست اجرای کاهش خشونت‌ها میان نیروهای بینالمللی مستقر در افغانستان، نیروهای امنیتی و طالبان، هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) گزارش سالانه‌ی خود از تلفات غیرنظامیان در جریان سال 2019 را منتشر کرده که نشان می‌دهد در جریان درگیری‌ها در این سال بیش از 10 هزار غیرنظامی در افغانستان کشته و زخمی شده‌اند.
گزارش سازمان ملل متحد که امروز (شنبه، سوم حوت) منتشر شده، نشان می‌دهد که درگیری‌ها میان طرف‌های جنگ در افغانستان در جریان سال 2019 جان سه‌هزار و 403 غیرنظامی را گرفته و شش‌هزار 989 غیرنظامی دیگر را زخمی کرده است.
براساس گزارش سازمان ملل، عامل بیش‌تر تلفات غیرنظامیان عناصر ضددولتی بوده‌اند. هرچند میزان تلفات غیرنظامیان از سوی شاخه‌ی خراسان گروه داعش کاهش یافته، اما میزان تلفات غیرنظامیان از سوی سایر طرف‌های درگیری به‌ویژه گروه طالبان و نیروهای نظامی بینالمللی افزایش یافته است.
تدامیچی یاماموتو، نماینده خاص سرمنشی ملل متحد برای افغانستان گفته است: «تقریبا هیچ فرد ملکی در افغانستان از تأثیرات خشونت‌های جاری مصئون نبوده است. از آن‌جایی‌که پروسه صلح زمان‌گیر است و تلاش‌های صلح جریان دارند، از زندگی افراد ملکی باید محافظت گردد و برای همه طرف‌های درگیر ضروری است تا از این فرصت برای توقف جنگ استفاده نمایند.»
هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان از سال 2009 ثبت تلفات غیرنظامیان در جریان درگیری‌ها مسلحانه در افغانستان را آغاز کرد. آمارهای سازمان ملل از تلفات غیرنظیاان از سال 2009 تا اخیر سال 2019 نشان می‌دهد که در این سال‌ها بیش از 35 هزار غیرنظامی از سوی طرف‌های جنگ کشته و 56 هزار غیرنظامی دیگر زخمی شده‌اند. سال 2019 ششمین سالی‌ست که آمار تلفات غیرنظامیان در جنگ افغانستان از مرز ۱۰ هزار می‌گذرد.
یوناما میگوید که آمارهای تلفات غیرنظامیان در سال 2019 نشان می‌هد که تلفات غیرنظامیان در این سال نسبت به سال 2018 پنج درصد کاهش یافته است. همچنان از سال 2013 تا کنون پایین‌ترین میزان تلفات غیرنظامیان میباشد. در گزارش آمده که این کاهش تلفات ناشی از کاهش تلفات غیرنظامیان از سوی شاخه‌ی خراسان دولت اسلامی عراق و شام (شاخه‌ی خراسان داعش) است.
گزارش یوناما میگوید که زنان و کودکان به‌گونه‌ی نامتناسب از درگیری‌های مسلحانه متأثر شده‌اند. در سال گذشته میلادی، 345 زن در جریان درگیری‌ها کشته و 857 تن دیگر زخمی شده‌اند که در مقایسه با سال گذشته چهار درصد افزایش را نشان می‌دهد.
همچنان در سال 2019 میلادی، 874 کودک در جریان درگیری‌ها کشته و دو هزار 275 تن دیگر زخمی شده‌اند که در مقایسه با سال 2018، سه درصد افزایش را نشان می‌دهد. تلفات زنان 12 درصد و تلفات کودکان 30 درصد کل تلفات غیرنظامیان در سال 2019 را تشکیل می‌دهد.
عاملان تلفات غیرنظامیان در سال 2019
گزارش یوناما نشان می‌دهد که عامل 62 درصد تلفات غیرنظامیان در سال 2019 عناصر یا گروه‌های مسلح ضد دولت بوده‌اند. این گروه‌ها به استفاده از مواد منفجره تعبیه‌شده در حملات انتحاری و غیرانتحاری در بلندترین سطح ادامه داده‌اند و این دو رویکرد باعث بلندترین میزان تلفات غیرنظامیان (42 درصد) شده است. با استفاده از این دو روش 885 غیرنظامی کشته و سه هزار و 451 غیرنظامی دیگر زخمی شده‌اند.
از مجموع 62 درصد تلفات غیرنظامیان که به عناصر ضد دولت نسبت داده شده، عامل 47 درصد تلفات غیرنظامیان گروه طالبان، عامل 12 درصد شاخه‌ی خراسان گروه داعش و عامل سه درصد دیگر طرف‌های نامعلوم دانسته شده است.
در سال 2019، در مجموع یک هزار 668 غیرنظامی از سوی عناصر ضد دولت کشته و چهار هزار و 779 غیرنظامی دیگر زخمی شده‌اند. این رقم کاهش هشت درصدی نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد. یوناما گفته که یک‌هزار و 301 غیرنظامی از سوی طالبان کشته و و سه‌هزار 603 تن دیگر زخمی شده‌اند که این رقم 21 درصد افزایش را نسبت به سال 2018 نشان می‌دهد.
همچنان در گزارش آمده که عامل کشتن 309 غیرنظامی و زخمی کردن 914 غیرنظامی دیگر شاخه‌ی خراسان گروه داعش بوده که این رقم نسبت به سال گذشته میلادی 44درصد کاهش را نشان می‌دهد.
گزارش سالانه‌ی هیأت معاون سازمان ملل متحد در افغانستان نشان می‌دهد که عامل کشتن یک هزار و 473 غیرنظامی و زخمی کردن یک‌هزار و 460 تن دیگر (28 درصد) نیروهای طرفدار دولت افغانستان بوده‌اند. این رقم نسبت به سال 2018 میلادی 13 درصد افزایش را نشان می‌دهد و همچنان از سال 2009 به بعد بلندترین رقم تلفات است که به نیروهای طرفدار دولت نسبت داده می‌شود. در گزارش آمده که حملات هوایی بزرگ‌ترین عامل کشتار غیرنظامیان منسوب به نیروهای طرفدار دولت بوده که باعث تلفات تقریبا نیم مجموع کشته‌شدگان غیرنظامی منسوب به این نیروها شده است.
عامل کشته‌شدن 680 غیرنظامی و زخمی‌شدن یک‌هزار دو تن دیگر نیروهای امنیتی افغانستان و عامل کشته شدن 559 غیرنظامی و کشته شدن 227 غیرنظامی دیگر نیروهای نظامی بینالمللی مستقر در افغانستان دانسته شده‌اند.
ارتباط تلفات غیرنظامیان و گفت‌وگوهای صلح
سازمان ملل میگوید که میزان خشونت و تلفات غیرنظامیان افغانستان در سال 2019 نوسان چشم‌گیر داشته که همزمان با پیشرفت‌ها و عقب‌نشینی‌ها در گفت‌وگوهای صلح میان طالبان و ایالات متحده در قطره بوده است. براساس گزارش، در شش ماه نخست سال 2019 حملات هوایی توسط نیروهای نظامی بینالمللی مستقر در افغانستان و عملیات‌های بازرسی توسط نیروهای امنیتی افغانستان به‌ویژه نیروهای خاص امنیت ملی شدت یافته بود. این عملیات‌ها باعث کشتار بیش‌تر غیرنظامیان توسط نیروهای طرفدار دولت نسبت به کشتار غیرنظامیان توسط عناصر مخالف دولت در نیمه‌ی نخست سال شده است.
گزارش میگوید که در ربع سوم سال 2019 خشونت‌ها افزایش چشم‌گیر داشته و باعث بیش‌ترین تلفات غیرنظامیان در یک ربع سال از سال 2009 به این‌سو شده است. این افزایش ناشی از حملات انتحاری و غیرانتحاری با استفاده از مواد منفجره‌ی تعبیه‌شده توسط عناصر مخالف دولت به‌ویژه طالبان و خشونت‌های جریان انتخابات ریاست‌جمهوری بوده است. در ربع چهارم سال 2019 میزان تلفات غیرنظامیان پایین آمده است.
مذکرات ایالات متحده امریکا و طالبان در ۲۰ میزان ۱۳۹۷ آغاز شد. تا کنون 10 دور مذاکرات عمدتاً در دوحه قطر برگزار شده که فراز و فرودهای زیادی داشته است. پس از ختم دور نهم به تاریخ ۹ سنبله که یکی از مهم‌ترین دوره‌ها بود و قرار بود موافت‌نامه میان دو طرف امضا شود، مذاکرات به‌دلیل کشته‌شدن ۱۲ تن از جمله یک سرباز امریکایی در انفجار انتحاری طالبان در کابل، از سوی دونالد ترمپ متوقف شد.
بعد از ختم دور نهم مذاکرات، مذاکرات بیش‌تر از سه ماه متوقف ماند تا این‌که دور دهم مذاکرات امریکا و طالبان در ۱۶ قوس آغاز و تا تاریخ ۲۲ قوس ادامه یافت. در این دور بحث اصلی کاهش خشونت بود و اخیرا امریکا و طالبان اعلام کردند که توافق‌نامه صلح میان دو طرف به تاریخ 10 حوت امضا می‌شود.
سر از امروز شنبه، سوم حوت کاهش خشونت‌ها میان نیروهای امنیتی افغانستان، نیروهای حمایت قاطع و جنگ‌جویان طالبان در سراسر افغانستان آغاز شده و تا یک هفته دیگر (شنبه، 10 حوت) ادامه می‌یابد. در جریان این یک هفته این سه طرف جنگ افغانستان علیه یکدیگر عملیات راه اندازی نمی‌کنند.
خواست سازمان ملل از طرف‌های جنگ افغانستان
در گزارش سالانه سازمان ملل از تلفات غیرنظامیان در افغانستان، به طرف‌های درگیر یادآوری شده که هدف قراردادن عمدی افراد و اهداف ملکی، نقض جدی قانون بینالمللی بشردوستانه است و جرم جنگی به‌شمار می‌رود.
این گزارش از تمام طرف‌های درگیر در جنگ خواسته تا جهت حصول اطمینان از حسابدهی در مورد تمام ادعاهای نقض قانون بینالمللی حقوق بشر و قانون بینالمللی بشردوستانه، تحقیقات سریع، مؤثر و شفاف را انجام دهند.
در این گزارش از حکومت افغانستان خواسته شده که تمام گروه‌های مسلح طرفدار دولت به‌شمول نیروهای محافظت خوست و نیروهای شاهین را فورا منحل و خلع سلاح کند یا پس از بررسی دقیق، آن‌ها را رسما در صفوف نیروهای ملی امنیتی افغانستان جابجا کند.
در این گزارش از نیروهای امریکایی خواسته شده که پروتکل‌های موجود را به‌منظور جلوگیری از تلفات غیرنظامیان به‌ویژه در جریان حملات هوایی به‌گونه‌ی جامع بازنگری و تقویت کنند. همچنان از نیروهای حمایت قاطع خواسته شده که به حمایت از دولت افغانستان در امر تطبیق پالیسی ملی جلوگیری از تلفات غیرنظامیان ادامه دهند.
یوناما از گروه‌های مسلح ضد دولتی خواسته که استفاده بدون تفکیک و نامتناسب از هر نوع مواد منفجره‌ی تعبیه‌شده به‌ویژه در ساحات مزدحم را متوقف کنند. همچنان از این گروه‌ها خواسته شده که هدف قرار دادن عمدی افراد ملکی شامل کارمندان ملکی دولت، مدافعین حقوق بشر، قضات، خبرنگاران، داستان‌ها، آموزگاران مکاتب، مددرسان‌ها را به‌صورت فوری متوقف کنند.