حدود یک هفته پس از اعلام نتایج نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری و دادن وثیقه‌ی انتخاباتی به محمداشرف غنی از سوی کمیسیون مستقل انتخابات، کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی می‌گوید که فیصله‌های این کمیسیون مطابق طرزالعمل‌های انتخاباتی تطبیق نشده است.
مولوی دین‌محمد عظیمی، معاون کمیسیون شکایات انتخاباتی امروز (دوشنبه، 5 حوت) در دیدار اعضای این کمیسیون با شماری از نهادهای جامعه مدنی گفته است که «کمیسیون انتخابات فیصله‌های کمیسیون شکایات انتخاباتی را مطابق طرزالعمل‌های هر دوکمیسیون تطبیق نکرده است.» براساس خبرنامه‌ی این کمیسیون، آقای عظیمی گفته است: «اگر بازشماری و تفتیش به‌صورت درست صورت می‌گرفت، از ۶۵ تا ۸۰ هزار رای باطل می‌شد که سرنوشت انتخابات را تغییر می‌داد.»
چمن‌شاه اعتمادی، رییس دارالانشای کمیسیون شکایات نیز در این جلسه گفته است که کمیسیون انتخابات نتیجه نهایی انتخابات ششم میزان را بدون هماهنگی با کمیسیون شکایات اعلام کرده است. او از نهادهای ناظر بر روند انتخابات خواسته است که «براساس یافته‌های‌شان دیدگاه‌های خویش را نسبت به سالم‌بودن و غیرسالم‌بودن انتخابات ریاست‌جمهوری 1398 با شهروندان شریک کنند.»
برخلاف این کمیسیون، کمیسیون انتخابات گفته است که کارش را به درستی انجام داده است. حوا علم نورستانی، رییس کمیسیون انتخابات روز گذشته در دیدار با شماری از نهادهای جامعه مدنی گفته است که کمیسیون مأموریت خود را مطابق به قوانین و طرزالعمل‌های مربوطه صادقانه انجام داده و معلومات تمامی مراحل انتخابات را با نامزدان و مردم شریک کرده است. رحیمه ظریفی، عضو این کمیسیون نیز در این دیدار گفته است که کمیسیون انتخابات تصمیم‌های خود را در مشوره و هماهنگی با کمیسیون شکایات انتخاباتی گرفته است.
کمیسیون‌های انتخاباتی طی دو روز اخیر با سه نهاد مدنی از جمله «مجما»، «موسسه بازتوانی معلولین یا ابرار» و «انستیتوت دموکراتیک ملی یا NDI» دیدار کرده‌اند. کمیسیون انتخابات روز گذشته در نخست در خبرنامه‌اش نوشت که «نهادهای مدنی از اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری» حمایت کرده‌اند. اما پس از آن این کمیسیون عنوان خبرنامه‌اش را به «برتری انتخابات 1398 نسبت به انتخابات‌های قبلی» تغییر داد.
کمیسیون شکایات انتخاباتی نیز ساعتی پس از نشر خبرنامه‌اش را تغییر داد و قسمت گفته‌های مولوی عظیمی و چمن شاه اعتمادی را تغییر داد. در خبرنامه‌ی تغییر داده‌شده صرف گفته است که آقای عظیمی در پیوند به فیصله‌های این کمیسیون نسبت به اعتراض‌های استینافی توضیح داد.
از سوی هم در اعلامیه مشترک سه نهاد مؤسسه ابرار، مرکز آموزش حقوق بشر برای زنان افغان و مجما آمده است که این نهادها یافته‌ها و مشاهدات خود در دو ماه گذشته از جریان تفتیش و بازشماری آرا را به کمیسیون‌های انتخاباتی شریک کرده‌اند. در بخشی از این اعلامیه آمده است: «در ضمن خبرنشر شده در وبسایت کمیسیون انتخابات مبنی بر «حمایت نهادهای مدنی از اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری…» که خیلی دیر اصلاح شد، حقیقت ندارد.»
گزارش دهید
سه نهاد جامعه مدنی که خود را «همکار داخلی برای مشروعیت از راه دموکراسی» خوانده‌اند، در اعلامیه‌ی مشترک گفته‌اند که آنان از کمیسیون‌های انتخاباتی خواسته‌اند از مجموع آرای استعمال‌شده در انتخابات به‌صورت کامل گزارش دهند.
این اعلامیه افزوده است که کمیسیون‌های انتخاباتی مکلف‌اند تا از آرای معتبر که توسط نامزدان به‌دست آمده، «چند و چون رای‌های باطل، ضایع‌شده، سفید، رای استفاده‌نشده و مجموع رای چاپ‌شده» به تفکیک محلات رای‌دهی که در روز انتخابات باز بوده‌اند، به مردم، نامزدان و نهادهای ناظر بر روند انتخابات گزارش دهند.
سه نهاد مدنی از کمیسیون انتخابات خواسته‌اند که لیست محلات رای‌دهی را که از آن 102 هزار و 12 رای خارج از زمان و 137 هزار و 630 رای مشکوک بیرون آمده است «اما نتوانستند نتایج به‌دست آمده را به‌شکل الکترونیکی انتقال دهند همگانی کنند.» اعلامیه‌ی این سه نهاد افزوده است که کمیسیون انتخابات منبع آرای خارج از زمان رای‌دهی را 7 هزار و 354 محل رای‌دهی و منبع آرای مشکوک را 3 هزار و 97 محل رای‌دهی گفته است که برای هر محل شامل آرای خارج از زمان 14 رای و برای هر محل آرای مشکوک 44 رای محاسبه شده است.
این اعلامیه گفته است: «عدم ارایه معلومات کامل از چگونگی رای استفاده‌شده در این محلات، نهادهای ناظر و نامزدان را دچار تردید کرده که خواهان وضاحت در این راستا می‌باشند. هدف از این درخواست ارایه گزارش کامل و دقیق است که سبب افزایش اعتبار انتخابات و قابل قبول بودن نتایج ارایه‌شده میباشد.»
کمیسیون انتخابات اعلام کرده است که آرای معتبر در انتخابات ریاست‌جمهوری ششم میزان 1 میلیون و 823 هزار و 948 رای است. نهادهای مدنی گفته‌اند که این آرا صرفا توسط 14 نامزد به‌دست آمده، اما ارقام عمومی که شامل تمام دسته‌بندی آرا براساس غیرمعتبر، باطل، سفید و استفاده نشده و نتایج شمارش انتخابات را تکمیل می‌کند، تا هنوز اعلان نشده است.
نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری در 29 دلو اعلام شد و براساس آن اشرف غنی به‌حیث رییس جمهور منتخب از سوی کمیسیون انتخابات معرفی شد. یک روز بعد این کمیسیون به آقای غنی وثیقه انتخابات داد. اما در سوی دیگر نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری از جمله عبدالله عبدالله نتیجه را نپذیرفته، بلکه مدعی است که او برنده انتخابات است.
جنجال بر سر نتیجه انتخابات افغانستان را در یک مرحله‌ی حساس قرار داده است. آقای عبدالله تا کنون سه والی را معرفی کرده و گفته است که کابینه یک حکومت همه‌شمول را نیز تشکیل می‌دهد. در مقابل اشرف غنی کمیسیونی را برای برگزاری مراسم تحلیف تعیین کرده است.
پس از اعلام نتایج انتخابات، کمیسیون‌های انتخاباتی با انتقادهای گسترده مواجه شده است. این کمیسیون‌ها تا کنون به مردم درباره‌ی تصمیم‌شان توضیح نداده‌اند. نتایج انتخابات در حالی از سوی کمیسیون انتخابات اعلام شد که پس از اعلام نتایج ابتدایی حدود 23 هزار شکایت در کمیسیون شکایات ثبت شد، اما در نتیجه نهایی تغییراتی به میان نیامد.