پس از ماهها جنجال، سرانجام دیروز (دوشنبه، 19) محمداشرف غنی که کمیسیون مستقل انتخابات او را برندهی انتخابات ریاستجمهوری 1398 اعلام کرده بود، بهعنوان رییسجمهور جدید افغانستان سوگند یاد کرد. همزمان با مراسم تحلیف رییسجمهوری در ارگ، عبدالله عبدالله که نتیجهی انتخابات را نپذیرفته و خود را براساس آرای بیومتریکشده، برنده انتخابات میخواند در قصر سپیدار بهعنوان رییسجمهور حکومت همهشمول جمهوری اسلامی افغانستان سوگند یاد کرد.
با اعلام نتیجهی نهایی انتخابات ریاستجمهوری 1398 در تاریخ 29 دلو، قرار بود که مراسم تحلیف اشرف غنی به تاریخ نهم حوت برگزار شود، اما بهدلیل امضای موافقتنامه صلح امریکا و طالبان، این مراسم به تعویق افتاد. پس از آنکه تیم انتخاباتی «دولتساز» اعلام کرد که مراسم تحلیف آقای غنی را به تاریخ 19 حوت برگزار میکند، تیم «ثبات و همگرایی» که نتیجهی انتخابات را نپذیرفته بود، نیز اعلام کرد که در این تاریخ مراسم تحلیف عبدالله عبدالله را بهعنوان رییسجمهور حکومت همهشمول افغانستان برگزار میکند.
در روزهای اخیر زلمی خلیلزاد، نماینده ویژهی وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان و شماری از سیاستگران مطرح افغانستان با میانجیگری در تلاش بود که جنجالها را ختم و مانع برگزاری دو مراسم تحلیف در کابل شود. میانجیگریها خصوصا میانجیگری خلیلزاد تا روز دوشنبه ادامه یافت، اما این تلاشها نتیجه نداد و در نهایت دو مراسم تحلیف رییسجمهوری در کابل برگزار شد.
فضل احمد معنوی، از اعضای ارشد تیم «ثبات و همگرایی» ساعت دو بامداد دوشنبه در صحفهی تویتر خود نوشت: «بالأثر تلاشهای مقامات امريكا هر دو تحليف به تعويق افتاد تا فرصت بيشتر به گفتوگو مساعد گردد. آقای خليلزاد رسما اين خبر را با جانب سپيدار شريك كرده است. اگر خدای ناخواسته ترفندی از جانب ارگ در ميان باشد، ما آمادگی كامل به برگزاری تحليف را داريم.»
ساعت هشتونیم صبح دوشنبه، صدیق صدیقی، سخنگوی ریاستجمهوری تویت کرد که «برنامه تحليف ریيسجمهور منتخب جمهوری اسلامی افغانستان بعدازظهر امروز برگزار میگردد.»
مراسمهای تحلیف در ارگ و سپیدار مطابق زمان تعیینشده در پیشازظهر روز دوشنبه برگزار نشد و گفته میشد که میانجیگریها همچنان ادامه دارد تا دو طرف به توافق رسیده و یک مراسم تحلیف برگزار کنند. اما ساعت سه و 14 دقیقه بعدازظهر اشرف غنی در ارگ سوگند یاد کرد و چند دقیقه بعد عبدالله عبدالله در سپیدار.
اشرف غنی را محمدیوسف حلیم، قاضیالقضات افغانستان و عبدالله عبدالله را مولوی شهزاده شاهد سوگند دادند. پس از سوگند اشرف غنی و عبدالله، امرالله صالح معاون اول اشرف غنی، سرور دانش معاون دوم او و عنایتالله بابر فرهمند معاون اول عبدالله و اسدالله سعادتی معاون دوم او بهعنوان معاونان رییسجمهور سوگند یاد کردند.
در ارگ ریاستجمهوری، پس از سوگند معاونان اشرف غنی، فرمان آقای غنی برای تعیین محمدیوسف غضنفر بهعنوان نماینده فوقالعاده رییسجمهور در امور توسعه اقتصادی، تجارتی و کاهش فقر خوانده شد. آقای غنی یوسف غضنفر را همسطح معاونانش سوگند داد.
اما در قصر سپیدار، عبدالله عبدالله پس از ختم مراسم تحلیف، معاونانش را بهعنوان معاونان رییسجمهور در قصر صدارت معرفی کرد. در دوره حکومت وحدت ملی، در قصدر صدارت دفترهای عبدالرشید دوستم، معاون اول پیشین اشرف غنی و سرور دانش، معاون دوم فعلی و قبلی غنی موقعیت داشت. معلوم نیست که سر از روز سهشنبه آقایان فرهمند و سعادتی در قصر صدارت حضور مییابند یا یا امرالله صالح و سرور دانش.
از صبح روز دوشنبه، رسانههای تصویری افغانستان لحظه به لحظه مراسمهای تحلیف در ارگ و سپیدار را بهصورت زنده پوشش میدادند. مراسم تحلیف آقای عبدالله در محوطهی قصر سپیدار و مراسم تحلیف اشرف غنی در محوطه ارگ ریاستجمهوری برگزار شد. پیش از آغاز مراسم تحلیف، عبدالله عبدالله دو بار در میان جمعیت حاضر شد، اما اشرف غنی تا اجرای مراسم سوگند در میان جمعیت حاضر نشد.
تصاویر از جریان مراسم نشان میداد که اشتراککنندگان مراسم قصر سپیدار بیشتر مردم عام و رهبران سیاسی متحد آقای عبدالله بودند. اما گرداننده مراسم در شروع برنامه از حضور نمایندگان کشورهای خارجی نیز تشکر کرد. در مراسم ارگ چهرههای حکومتی و نمایندگان سفارتخانه و کشورهای خارجی دیده میشد. حوالی ساعت سهونیم بعد از ظهر زلمی خلیلزاد، جنرال اسکات میلر، فرمانده عمومی نیروهای حمایت قاطع در افغانستان، نیکولاسکی، نماینده ملکی ناتو در افغانستان در مراسم ارگ حضور یافتند.
رؤسای مجلس نمایندگان و مجلس سنای افغانستان در مراسم تحلیف اشرف غنی در ارگ ریاستجمهوری حضور داشتند.
اشرف غنی: انتخابات پایان یافت و دو هفته بعد کابینهی جدید تشکیل میدهم
محمد اشرف غنی پس از ادای سوگند، در بیانیهی خود گفت که انتخابات پایان یافت و او تا دو هفتهی دیگر کابینه جدید تشکیل میدهد: «بهخاطر اینکه فرصت لازم برای همکاری و همسویی با همه جهات و جناحهای مطرح سیاسی و سهیم انتخابات در زیر چتر جمهوریت ایجاد گردد، من تا دو هفتهی دیگر با کابینه فعلی کار را ادامه میدهم و پس از مشورههای وسیع و همهجانبه حکومی خواهیم ساخت که همهشمول و همهپسند باشد.»
آقای غنی افزود که امروز روز تجلیل از تطبیق وثیقهی ملی یعنی قانونی اساسی افغانستان است: «انتخابات پایان یافت، من با حوصلهمندی و شکیبایی این روند را حرمت گذاشتم و هیچ گاهی ارگ را به قرارگاه سیاسی یک گروه تبدیل نکردهام و نخواهم کرد.»
غنی گفت که حکومت آینده از آن مردم است و او خدمترسان: «روز جدایی و سلیقهها گذشته است. امروز روز وصل است. امروز روز افتخار است. امروز روزیست که به آینده و آسایش ملت خویش فکر کنیم. امروز روزیست که تمام نیرو و توان خویش را برای کمساختن غم مردم بسیج سازیم.»
او افزود که عصر یکهتازیها، سلطهگرایی، گروهگرایی و عصر تهدید پایان یافته و «امروز روزیست که باید از تولد حکومت انتخابی برآمده از دل قانون اساسی» پاسداری و حمایت شود: «حکومت ما حکومت کل افغانستان خواهد بود. حکومت آینده در انحصار دولتساز نخواهد بود. پایان انتخابات پیروز ایده و تفکر جمهوریت است. پایان روند انتخابات پیروزی مردم بر ابهام و گمانهزنی است. از نظر من هیچ کس در این روند نباخته است.»
از سوی دیگر محمد اشرف غنی از حریفان سیاسی خود خواست که با او برای خدمت به افغانستان همکاری کنند.
«هیأت مذاکرهکننده نهایی است و در مورد رهایی زندانیان فرمان صادر میکنم»
از سوی دیگر محمداشرف غنی در صحبتهای خود از روند صلح افغانستان به رهبری امریکا استقبال کرد و گفت که در مورد رهایی زندانیان گروه طالبان روز سهشنبه فرمان صادر میکند: «رهایی زندانیان طالبان به امنیت مردم و تأمین صلح مرتبط است. در این خصوص فردا فرمانی صادر میکنم که جزئیات پروسه در آن شامل باشد. به یک چوکات دست یافتهایم که در بدل رهایی، خشونت بهصورت قابل ملاحظه کاهش یابد. هیأت مذاکرهکننده تا فردا (سهشنبه) نهایی میشود.»
به گفتهی او، تیم مذاکرهکننده دولت افغانستان با گروه طالبان همهشمول خواهد بود و از تمام اقشار افغانستان در آن حضور خواهند داشت.
از سوی هم آقای غنی گفت که نظام آینده را از شر کاغذبازی اداری و فساد پاک میکند و تا پنج سال آینده درآمد افغانستان «چند-چند» برابر خواهد شد.
صحبتهای اشرف غنی تمام نشده بود، که صدای شش انفجار شنیده شد و مراسم را برای لحظهای مختل کرد. وزارت داخله میگوید که این راکتها از مربوطات حوزه چهارم از یک عراده موتر نوع سراچه شلیک شده است. به گفتهی وزارت داخله، یکی از راکتهای در عقب لیسه عالی استقلال، دومی بر دیوار هوتل کابل سرینا، سومی در پارک زرنگار و چهارمی در نزدیکی شهرداری کابل اصابت کرده است که در نتیجهی آن یک پولیس به گونهی سطحی زخمی شده است.
عبدالله عبدالله: اگر به نام مصلحت نتیجهی تقلب را میپذیرفتیم، فاتحه دموکراسی در افغانستان خوانده میشد
همزمان با سخنرانی اشرف غنی در ارگ ریاستجمهوری، عبدالله عبدالله نیز در قصر سپیدار سخنرانی میکرد. آقای عبدالله گفت که او در زمان انتخابات به مردم تعهد داده بود که حکومت برآمده از تقلب را نمیپذیرد و اکنون به این تعهد خود پابند است: «اگر در سال 2014 به هدف ثبات و وحدت ملی، تن به مصلحت نمیدادیم، کشور به بحران میرفت، اما اکنون موضوع کاملا برعکس است. اگر اینبار به نام مصلحت نتیجه تقلب را میپذیرفتیم فاتحه دموکراسی در افغانستان باید خوانده میشد و این به مصلحت کشور نبود.»
آقای عبدالله از متحدان خود بهدلیل ایستادگی و حمایتشان از او و «منافع ملی افغانستان» تشکر کرد و گفت: «از هواداران ثبات و همگرایی که در حمایت از ما از هیچ تلاش و فداکاری دریغ نکردند تشکر و قدردانی میکنم. همانطوری که برای شما وعده سپرده بودم که از رأی و حق شما دفاع می نمایم، اکنون ثابت ساختیم که در این مسیر یکجا با متحدان و همپیمانان خود استوار هستیم. از شما میخواهیم هشیاری و بیداری و همبستگی خود را حفظ کنید تا یکجا با هم این مسیر را ادامه بدهیم.»
عبدالله افزود که رشد اقتصادی، کارآفرینی، کاهش فقر و حمایت از تولیدات داخلی و سکتور خصوصی از اولویتهای اصلی حکومت همهشمول به ریاست او خواهد بود: «ما برای توسعه متوازن و پایدار تمام افغانستان برنامههای عملی داریم و توسعه انسانی و اقتصادی در کنار یکدیگر را با هم پیش خواهیم برد.»
او همچنان گفت که حکومت به رهبری او به مبارزه با فساد، بیعدالتی، نابرابری و تبعیض متعهد است و در این راستا با استفاده از تجربههای گذشته مبارزه با فساد را از ریاستجمهوری آغاز و تا پایینترین لایههای حکومت توسعه میدهد.
عبدالله تأکید کرد که دولت همهشمول به سیاستبازیها زیر عنوان اصلاحات نقطه پایان میگذارد و اصلاحات واقعی مبتنی بر شایستهسالاری و با استفاده از تجربه و دانش بومی و بینالمللی را روی دست میگیرد.
از سوی دیگر آقای عبدالله در مورد صلح گفت که دولت همهشمول صلح پایدار و باعزتی میخواهد که بتواند افغانستان را در مسیر توسعه و آیندهی بهتر قرار دهد. به گفتهی او، چهار دههی گذشته نشان داده که بیثباتی در افغانستان کشورهای منطقه و حتا کشورهای فرامنطقه را در بخش های مختلف متأثر ساخته و این نکته را به اثبات رسانده که ثبات در افغانستان فکتور مهم ثبات در منطقه و جهان است: «صلح در افغانستان به نفع منطقه است و ما خواهان این هستیم تا کشورهای منطقه از برقراری صلح حمایت کنند.»
آقای عبدالله در اخیر صحبتهای خود به نیروهای امنیتی افغانستان هدایت داد تا بیطرفی خود را در منازعات سیاسی حفظ کنند.