رحیم‌الله سیغانی
شیوع ویروس کرونا در بیش‌تر کشورها سیر صعودی دارد. تمام مردم در معرض این ویروس خطرناک قرار دارند. غول‌های اقتصادی، شهرهای میلیونی، تراکم‌های هوایی و زمینی همه شدیدا متأثر شده‌اند. جهان چهره‌ی دیگری را در خود گرفته، از جهان اول تا جهان سوم همه در پی علاج خود هستند. در این حال و هوا حرف از موازینه قوا، قدرت برتر و یکه‌تازی کم به گوش می‌رسد. جهانیان همه درگیر رهایی از آفت کروناست.
سازمان جهانی کار (ILO) International Labour Organization در گزارشی در تاریخ هفتم اپریل دریافت‌هایش را از تأثیرات ویروس کرونا بر بازار کار اعلام کرده است. طبق این گزارش در نیمه‌ی سال 2020 بیش از 195 میلیون کارگر ماهر تمام‌وقت بیکار خواهند شد و 6.7 درصد از ساعت کار موجود در سراسر جهان طی شش ماه دوم سال 2020 از بین خواهد رفت که معادل بیکاری 5 میلیون کارگر تمام‌وقت می‌شود.
این سازمان جهانی نوشته که رکود اقتصادی بر اثر جهانی‌شدن کووید 19 و تأثیرات اقتصادی آن بیش‌تر از بحران اقتصادی سال 2008 و 2009 تخمین شده که در این بحران قشر متوسط جهان در حدول 100 میلیون نیروی کار ماهر، بیش‌ترین خساره‌ی مالی را از نبود کار در جهان متقبل می‌شوند. در گزارش ILO آمده که کارگران مشغول به وظیفه در بخش‌های هتل، رستوران، تولید، فعالیت‌های تجارتی و اداری بیش‌تر از سایر بخش‌ها در تهدید کلان بیکاری قرار خواهند گرفت. افزایش بیکاری جهانی بستگی مستقیم بر تحولات آینده و اقدامات سیاسی سال 2020 دارد.
براساس پیش‌بینی‌ها در این گزارش در آمریکا 43.2 درصد نیروی کار فعال در بخش‌های پرخطر شاملند. این نرخ در اروپا و آسیای مرکزی 42.1 درصد و در سطح جهانی 37.5 درصد است.
گای رایدر، مدیر کل سازمان بین‌المللی کار گفته در حال حاضر به‌دلیل تطبیق شرایط قرنطینه در بسیاری از کشورها 81 درصد نیروی کار معادل 3.3 میلیارد نفر با توقف و کاهش فعالیت مراکز کاری خود مواجه شده‌اند و این اقدام می‌تواند تهدید عظیم بزرگ‌ترین بحران اقتصادی پس از جنک جهانی دوم باشد. یافته‌های این سازمان نشان می‌دهد که 1.25 میلیارد کارگر در جهان در بخش‌هایی مصروف‌اند که با خطر بلندِ از دست‌دادن شغل، پایین‌شدن مزد روزانه و ساعات کاری رو‌به‌رویند. بیش از دو میلیارد نفر نیز در کشورهای در حال توسعه و اقتصاد نوپا در بخش‌های غیررسمی مصروف کار هستند که در شرایط بحران اقتصادی با میزان بلند خطر بیکاری روبهرو خواهند شد و در این زمینه اقدامات کشورها در چهار بخش متمرکز خواهد بود: حمایت از شرکت‌ها؛ اشتغال‌زایی و درآمد؛ چرخش اقتصاد و کارآفزایی و محافظت از کارگر در محل کار.
رایدر نیز بیان داشته این سروی با استفاده از گفت‌وگوی اجتماعی بین دولت، کارگران و کارفرمایان برای یافتن راه‌حل‌های بیرون‌رفت از معضل بیکاری جهانی راه‌اندازی شده که این آزمایش و همکاری بزرگ‌ترین آزمون در 75 سال پسین در سطح نظام بین‌الملل است: «اگر یک کشور شکست بخورد، همه شکست می‌خورند. ما باید راه‌حل‌هایی را پیدا کنیم که به همه بخش‌های جامعه جهانی کمک کند. به‌ویژه مواردی که آسیب‌پذیرترین یا کم‌ترین توانایی خود را برای کمک به خود دارند. فعالیت‌های امروز ما در شرایط حساس این بحران جهانی بر زندگی میلیاردها انسان تأثیر مستقیم خواهد گذاشت.
همچنان در گزارش تذکره یافته که با اقدامات صحیح می‌شود تأثیر شیوع ویروس کرونا و زخم‌های آن را محدود کنیم: «ما باید هدف ایمن‌تر، عادلانه‌تر و پایدارتر ایجاد کنیم تا این بحران اتفاق نیفتد.»
سازمان بین‌المللی کار تأکید کرده که خروج از این بحران بدون همکاری تمام کشورهای جهان امکان‌پذیر نیست و بدون اتخاذ سیاست‌های همگرایانه و کارآمد نرخ بیکاری در جهان می‌تواند از پیش‌بینی حاضر نیز بدتر شود.
این در حالی‌ست که افغانستان با شرایط دشوار اقتصادی و با بیش از 54.5 درصد فقیر روبهرو است. از سوی دیگر شیوع ویروس کرونا در افغانستان در حال بیش‌ترشدن است. براساس ارقام احصائیه مرکزی و وزارت کار و امور اجتماعی و سروی وضعیت زندگی در افغانستان، 54.6 درصد (بیش از 15 میلیون) جمعیت واجد سن کار است. از مجموع 15 میلیون نفر، نزدیک به شش میلیون مشغول کار هستند. براساس وضعیت فقر و رفاه عامه سهم کارگران روزمزد 15.7 درصد گزارش شده است.
از سوی هم رییس‌جمهور غنی چندی پیش اداره انکشاف ملی را موظف کرده تا در جریان یک ماه برای 40 هزار تن زمینه‌ی اشغال را فراهم کند. براساس پیش‌بینی سازمان صحی جهان و وزارت بهداشت کشور، احتمال افزایش افراد مبتلا به ویروس کرونا روز‌به‌روز وجود دارد. از طرف دیگر مقامات محلی ولایت ننگرهار از ورد بیش از 25 هزار مهاجر در از پاکستان بدون تست کرونا به کشور خبر داده است که سبب نگرانی بسیاری‌ها شده است.
با توجه به هشدار بیکارشدن بیش از 100 میلیون کارگر ماهر جهان و بیداد فقر در کشور، نگرانی‌های شدید ایجاد شده است. سرنوشت کسبه‌کاران پایتخت که برای به‌دست‌آوردن یک لقمه نان از بام تا شام در شهر گشت‌زنی می‌کنند، بیش از همه قابل نگرانی است. سخت‌ترشدن شرایط قرنطینه پایتخت و محدودیت بر گشت‌وگذار مردم در چندین ولایت از سوی نیروی‌های امنیتی بر پیامدهای زیان‌بار اقتصادی تأثیر بیش‌تر از وضعیت صحی دارد. حکومت در خصوص کارگران و ناداران بی‌نوا که در اوج فقر شب‌وروزشان را سپری می‌کنند، باید توجه کند. از سوی هم حفاظت از کارگران ماهر که احتمال بیکارشدن‌شان وجود دارد، ضرورت است.
+++
«کمپین همدلی: کرایه خانه قانونا نصف شود» در روزهای دشواری که همه درگیر ویروس کرونا یا COVID-19 هستیم، برای گسترش همدلی، همکاری و همدردی میان مردم و به‌ویژه میان مالک و مستأجر راه‌اندازی شده است. در این کمپین از مالکان خانه‌های مسکونی می‌خواهیم که با همدلی و همیاری، از ماه حمل تا پایان وضعیت کنونی، کرایه ماهوار را کم کنند. حامیان این کمپین درحالی‌که می‌دانند شماری از مالکان پیش از این اقدامات انسانی و درخور ستایش انجام داده‌اند، تأکید می‌کنند که کرایه‌های ماهوار خانه‌ها حداقل نصف شود. برای امضای این دادخواست به این آدرس رفته پس از امضا آن‌را با دوستان خود شریک سازید: