دوشنبه‌شب، 22 ثور، حدود 28 مادر باردار برای به دنیا آوردن کودکان‌شان به شفاخانه‌ی صد بستر دشت‌برچی آمده بودند. تا حوالی صبح سه‌شنبه بیشتر مادران با تولد فرزندان‌شان با عالمی از خوشی و شادمانی به خانه برگشتند. شمار از مادران که حوالی صبح زایمان کرده بودند و شماری از مادران که در روزهای گذشته زایمان کرده بودند، اما نوزادان‌شان تحت مراقبت‌های ویژه‌ی پزشکی قرار داشتند، هنوز در شفاخانه بودند و در کنار نوزادان‌شان، چشم انتظار امید تازه‌دمیده‌شده به زندگی، گرم شدن کانون خانواده و آینده‌ی با هم بودن را می‌کشیدند. همچنان شماری از زنان باردار هنوز وضع حمل نکرده و صورت نوزدان‌شان را ندیده بودند که به یک بارگی سه مرد مهاجم مجهز با سلاح‌های سبک و سنگین به شفاخانه حمله کردند. هرکی در مقابل آنان قرار گرفتند، او را به گلوله بستند. خون ریختند و 22 مادر را از دیدن لبخند کودکانه‌ی نوزدان‌شان و حدود 20 نوزاد را از داشتن مادر و محبت‌های مادرانه برای همیش محروم کردند. روز تولد این نوزدان را با خون و گرفتن جان مادران‌شان به روز سیاه تبدیل کردند.
وزارت صحت عامه‌ی افغانستان یک روز بعد از حادثه اعلام کرد که شمار قربانیان به 24 تن افزایش یافته است. قربانیان شامل مادران در حال وضع حمل، مادارن بیمار، مادرانی که نوزادان‌شان تحت مراقبت‌های پزشکی پس از ولادت قرار داشتند، یک قابله و یک پولیس اند. به گفته‌ی وحید مجروح، معین عرضه‌ی خدمات صحی وزارت صحت عامه، 16 تن به شمول زنان و کودکان زخمی شدند و 18 کودک توسط نیروهای امنیتی از محل حادثه نجات و شفاخانه‌های دیگر منتقل شدند. داکتر عتیق‌الله قاطع، رییس شفاخانه صد بستر برچی میگوید که 22 مادر، یک قابله و یک پولیس در این حمله جان باخته‌اند و 19 نوزاد به شفاخانه اتاترک منتقل شدند. همچنان گزارش‌ها حاکی است که دو کودک حدود 10 تا 15 ساله نیز در این حمله کشته شده‌اند.
این است چکیده‌ی از روایت حمله مهاجمان مسلح بر بخش نسایی ولادی شفاخانه‌ی صد بستر دشت برچی واقع در غرب شهر کابل. بخشی که از سوی سازمان داکتران بدون مرز حمایت و مدیریت می‌شود. حوالی ساعت 10 روز سه‌شنبه، 23 ثور با حمله‌ی سه مردم مهاجم بر این شفاخانه، آژیر خطر به صدا درآمد. مسئولان این شفاخانه که وقوع چنین رویدادهای را دور از تصور نمی‌دیدند، برای مواجهه با آن از سال‌های قبل آمادگی گرفته بودند. چند اتاق امن (سیف روم) در بخش‌های از شفاخانه ایجاد و تمامی کارمندان را آموزش داده بودند. چند بار وقوع یک چنین حمله‌ی را تمثیل کرده بودند تا کارمندان بتوانند در شرایط اضطراری به اتاق‌های امن پناه ببرند. روز سه‌شنبه که گلوله‌باری مهاجمان مسلح آغاز و آژیر خطر به صدا درآمد، اکثر کارمندان این شفاخانه به اتاق‌های امن پنها بردند و زنده ماندند. یک قابله که حدود یک ماه می‌شد کار در این شفاخانه را آغاز کرده بود و در مورد شرایط اضطراری آگاهی نداشت، به جای اتاق‌های امن به سمت اتاق تبدیل لباس رفت و در پارکینگ موترها هدف آتش مهاجمان قرار گرفت، کشته شد و یک‌جا با موترها سوخت و ذغال شد. یکی از نرس‌های این شفاخانه در صحبت با اطلاعات روز میگوید که این قابله‌ی تازه‌کار ضمن نابلدی از واکنش در شرایط اضطرار، همچنان نتوانسته هنگام حمله، مادری در حال زامیان را به حال خودش بگذارد و به اتاق امن پناه ببرد. این دو امر دست به دست هم داده و او را در برابر گلوله‌ی مهاجمان قرار می‌دهد.
سازمان داکتران بدون مرز با نشر اعلامیه‌ای این حمله را یک حمله‌ی ظالمانه، عمل بی‌معنا، خشونت ناجوان‌مردانه و مخرب تصویف کرده و آن را محکوم کرده است. در اعلامیه آمده که فعلا فعالیت‌های بخش زایشگاه شفاخانه صد بستر دشت برچی به تعویق درآمده، اما بسته نشده است.
مادران و نوزادان بی‌پناه در تیررس مهاجمان
نخستین صدای انفجار از دروازه‌ی اولی شنیده می‌شود، سپس صدای گلوله و آژیر خطر. قابله‌ها، نرس‌ها، دیگر کارمندان بخش نسایی ولادی و شمار اندک مریضان به پنج اتاق امن که در دو ساختمان یک طبقه و دوطبقه واقع شده، پناه می‌برند. حدود 30 مادر که در بستر‌ها در کنار نوزدان‌شان بودند یا کودکی در شکم داشتند یا در حال وضع حمل بودند با چشمی به هم زدن خودشان را در برابر گلوله‌ی مهاجمان می‌بینند. از 22 مادری که کشته شدند، شماری در بستر شفاخانه به گلوله بسته می‌شوند، شماری در حال فرار در دم دروازه و شمار دیگر در اتاقی که فکر می‌کردند، مکان امنی‌ست. مهاجمان حدود چهار ساعت به کشتار و خون‌ریزی ادامه دادند. بارها پشت اتاق‌های امن رفتند و خودشان را پولیس معرفی کردند تا شاید کارمندان شفاخانه و اندک مریضانی که با آنان بودند، درها را باز کنند تا آنان خون بیشتر بریزند.
پیش از این در 24 ساعت حدود 80 نوزاد در این شفاخانه به دنیا می‌آمدند. پس از شیوع ویروس کرونا و قرنطین کابل، بخش نسایی ولادی شفاخانه صد بستر دشت برچی در 24 ساعت بین 30 تا 40 زن حامله و عاجل را می‌پذیرد. مرضیه امیری، قابله در این شفاخانه میگوید که در دوشنبه‌شب بین 25 الی 28 خانم حامله برای زایمان به این شفاخانه مراجعه کرده بودند. تا وقت حمله بیشتر آنان مرخص شده بودند. هنگام حمله شمار اندک آنان، مریضان جدید و مادرانی که از روزهای قبل به خاطر مراقبت نوزادان‌شان در شفاخانه مانده بودند، حضور داشتند. به گفته‌ی رییس شفاخانه، سه یا چهار مادر که از پنجره‌ها فرار کرده بودند یا شمار اندک که همراه کارمندان شفاخانه در اتاق‌های امن پناه برده بودند، بقیه همه به گلوله بسته شدند.
رییس شفاخانه‌ی صد بستر برچی میگوید که این حمله مستقیماً بر بخش نسایی ولادیی این شفاخانه که مربوط داکتران بدون مرز می‌شود، صورت گرفته و هدف مهاجمان این بخش بوده است. به همین خاطر مهاجمان مستقیم به این بخش رفته و به محض ورود از دروازه، هر کسی را که در مقابل‌شان قرار گرفته، کشته‌اند. به گفته‌ی او، هنگام حمله بین 95 الی 100 نفر از کارمندان بخش نسایی ولادی و 25 الی 30 کارمند بخش دیگر که مربوط وزارت صحت می‌شود و چند تن از کارمندان یک مؤسسه‌ی دیگر در شفاخانه حضور داشتند که بدون کدام آسیب نجات داده شدند به جز یک قابله. اگر اتاق‌های امن موجود نمی‌بود، شمار قربانیان به مراتب بیشتر از این می‌َشد.
این حمله در نوع خود بی‌سابقه گفته می‌شود. شهروندان از این‌که مادران حامله و نوزدان بی‌پناه‌ترین کسانند، هدف قرار دادن آنان را به این شکل، بی‌سابقه وحشیانه می‌دانند که در هیچ دین و آیینی جای ندارد. این حمله باعث شد که شمار زیادی از کاربران شبکه‌ی تویتر در افغانستان روز چهارشنبه طوفان توئیتری را به راه بیاندازند تا خشم و انزجارشان را از این رویداد ابراز کنند. رییس شفاخانه میگوید که به جز سه یا چهار مادر که از پنجره‌ها فرار کرده بودند، دیگر مادران همه کشته شدند.
شماری از قابله‌ها و نرس‌ها که شاهد این حمله بودند، شوک دیده و قادر نیستند که صحبت کنند. شماری دیگر نمی‌خواهند جزئیات خشن وقایع روز سه‌شنبه را به یاد بیاورند. یکی از نرس‌های این شفاخانه و شاهد رویداد میگوید که آنان حدود چهار ساعت در یکی از اتاق‌های امن هرلحظه تصور می‌کردند که ممکن است مهاجمان با استفاده از سلاح سنگین در یا دیوار این اتاق را تخریب کنند و وارد شوند.
این نرس که نمی‌خواهد نامش در گزارش ذکر شود در صحبت با اطلاعات روز می‌افزاید در میان این حمله و درگیری در یکی از اتاق‌های امن کودکی به دنیا می‌آید. کودک زمانی‌که گریه می‌کند، مهاجمان پشت در می‌رسند و خود را پولیس معرفی می‌کنند، تا آنان در را بگشایند. این نرس که هنگام مصاحبه گریه امانش نمی‌دهد به یاود می‌آورد که صبح روز سه‌شنبه خود او نام و مشخصات نوزادان ثبت و راجستر کرده بود، اما اکنون نمی‌داند که کی مادر کدام نوزاد بود و کدام‌های‌شان بی‌مادر شدند.
در هنگام حمله، در مهمان‌خانه بخش نسایی ولادی شفاخانه صد بستر دشت برچی چهار_پنج تن از شهروندان خارجی و مسئولان سازمان داکتران بدون مرز حضور داشتند. آشپز این مهمان‌خانه در صحبت با اطلاعات روز میگوید که مهاجمان بسیار تلاش کردند تا وارد مهمان‌خانه شوند، اما نتوانستند. او می‌افزاید که آنان تصور نمی‌کردند از حادثه جان سالم بدر ببرند.
یک روز پس از حادثه، 11 نوزاد از 19 نوزادی که در این حادثه بی‌مادر شدند، به خانواده‌های‌شان تحویل داده شدند. رییس شفاخانه‌ی صد بستر دشت برچی میگوید که بعد از ظهر سه‌شنبه و روز چهارشنبه بعد از شناسای وارثان و خانواده‌های این نوزدان 11 تن به خانواده‌های‌شان تحویل داده شدند و امروز هشت نوزاد دیگر به خانواده‌های‌شان تسلیم داده می‌شوند. مسئولان شفاخانه اتاترک گفته‌اند که مادران شمار محدود از این 19 نوزاد زنده‌اند، بقیه همه کشته شده‌اند.
امکانات شفاخانه و خساراتی ناشی از حمله
بخش نسایی ولادی شفاخانه صد بستر دشت‌برچی حدود 100 کارمند در بخش‌های مختلف دارد و به گفته‌ی مرضیه امیری، این شفاخانه در مقایسه با بیشتر شفاخانه‌های کابل یکی از مجهزترین شفاخانه‌ها است. خانم امیری میگوید که این شفاخانه در بخش‌های مختلف چون تجهیزات طبی، امکانات و بهداشت هیچ کمبودی ندارد.
داکتران بدون مرز میگوید که از سال جاری میلادی تاکنون پنج هزار و 401 کودک در این زایشگاه متولد شده و 534 کودک تحت مراقبت‌های ویژه پس از ولادت قرار گرفته‌اند. در اعلامیه‌ی این سازمان آمده است که حمله‌ی روز سه‌شنبه این زایشگاه را تخریب کرده، زنان و کودکان این ساحه‌ای از کابل را که 1.5 میلیون نفوس دارد، از دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی محروم کرده است.
وحید مجروح، معین عرضه‌ی خدمات صحی وزارت صحت عامه روز چهارشنبه در نشست خبری گفت که اکثر بخش‌های این شفاخانه تخریب شده است. همچنان رییس شفاخانه صد بستر دشت برچی میگوید که بخش نسایی ولادی در پی استفاده از سلاح‌های سبک و سنگین از سوی مهاجان و نیروهای امنیتی بیشتر تخریب شده است.
معین عرضه‌ی خدمات صحی وزارت صحت از طرف‌های جنگ در افغانستان می‌خواهند که به سکتور صحت به‌عنوان سکتور بی‌طرف ببینند که صرف مصروف عرضه‌ی خدمات صحی به انسان‌ها است.
رییس جمهور غنی یک روز پس از حمله از این شفاخانه دیدن کرده است. آقای غنی گفته است واحد عملیاتی ترمیم شفاخانه صد بستر را به صورت فوری آغاز خواهند کرد. آقای غنی در دیدار از این شفاخانه گفته است که به خانواده‌های قربانیان و زخمی‌های این رویداد کمک می‌شود.
مهاجمان چند نفر بودند؟
وزارت داخله گفته بود که سه مهاجم در حمله بر شفاخانه دشت‌برچی حضور داشتند که بعد از چند ساعت درگیری از سوی نیروهای امنیتی کشته شدند. اما رییس شفاخانه صد بستر دشت برچی میگوید که در مجموع 25 جسد به‌شمول «جسد انتحاری»، اجساد 22 مادر، یک پولیس و یک قابله توسط کابل امبلانس منتقل شد. همچنان مهدی راسخ، عضو مجلس نمایندگان روز چهارشنبه در نشست مجلس گفت که در این حمله یک مهاجم دست داشته و این یک نفر چند ساعت با نیروهای امنیتی به درگیری پرداخته است. افزون به این‌ها، داکتران بدون مرز در اعلامیه‌ی خود شمار مهاجمان را نامعلوم گفته است.