احمدجاوید دولت‌پور
هر روز ناامنی در شهر قندوز بیش‌تر می‌شود و فرصت نفس‌کشیدن را برای ساکنان این شهر سخت‌تر می‌کند. این ولایت سال‌هاست که در آتش جنگ می‌سوزد. روند زندگی عادی در قندوز به‌هم خورده و باشندگان این شهر زندگی‌شان را با دل‌نگرانی سپری می‌کنند. شبی نیست که کودکان این شهر با شلیک گلوله چندین بار از خواب بیدار نشوند و روزی نیست که قربانیان نیروهای امنیتی سرخط اخبار رسانه‌های محلی نشود.
سقوط پیاپی قندوز در چند سال گذشته بارها پای رییس‌جمهور و دیگر مقامات ارشد امنیتی را به قندوز باز کرده و با هر بار آمدن‌شان جز وعده‌های میان‌تهی، چیزی دیگر به مردم قندوز نرسیده است. برای بهترشدن وضعیت امنیت قندوز، رییس‌جمهور فرمان ایجاد قول اردو ۲۰۷ پامیر و ایجاد سه ولسوالی جدید را صادر کرد، ولی شوربختانه، ایجاد این واحد ارتش و واحدهای دیگر اداری نه‌تنها که کوچک‌ترین تغییر را برای بهبود امنیت در ولایت به بار نیاورده، بلکه با گذشت هر روز وضعیت امنیتی در این شهر بدتر از پیش می‌شود.
با گذشت هر روز، دایره‌ی نفوذ حاکمیت طالبان در این شهر گسترده‌تر می‌شود و مسئولان حکومتی تنها دست‌های بی‌کفایتی‌شان را به هم می‌مالند و نظاره‌گر بدترشدن وضعیت امنیتی در این ولایت هستند.
طالبان هر روز آزادانه در حوزه‌های شهری قندوز گشت‌زنی می‌کنند و بدون هیچ‌گونه مانع و ترسی هدف خود را به‌دست می‌آورند. طالبان از آمدورفت کاروان‌ها و اموال تجارتی در شاهراهای قندوز – بغلان و قندوز – تخار روزانه میلیون‌ها افغانی مالیه می‌گیرند و همچنان پول صرفیه برق بیش‌تر از روستاها و حومه‌ی شهر قندوز را جمع‌آوری می‌کنند و با جمع‌آوری این پول‌ها ماشین جنگی طالبان فعال‌تر می‌شود.
سال‌هاست که شبکه‌های مخابراتی از طرف شب به هدایت طالبان قطع می‌شود و تنها برای مدت کوتاه بعد از امضای توافق‌نامه صلح میان طالبان و امریکا این شبکه‌ها فعال شد. بعد زود غیرفعال شد. قطع دوباره شبکه‌های مخابراتی در کنار این‌که بی‌کفایتی حکومت را در امر تأمین امنیت و عرضه خدمات حکومتداری نشان می‌دهد، دست بلند حاکمیت طالبان را در قلمروی حکومت محلی قندوز نیز ثابت می‌کند.
رفت‌وآمد به ولایت‌های همجوار برای کارمندان دولتی و حتا مأمورین پایین‌رتبه‌ی حکومتی شبیه گذشت از هفت خوان رستم است. طالبان هر زمانی که دل‌شان بخواهند در مسیر شاهرا‌ه‌های این ولایت ایست‌های بازرسی ایجاد می‌کنند و بارها کارمندان دولتی را ربوده‌اند و یا هم در محضر عام تیرباران کرده‌اند.
پروژه‌های کلان انکشافی سال‌هاست که از نبود امنیت و ناکارایی همین مسئولان محلی ناتمام مانده است. روند پخته‌کاری شاهراه قندوز تا مزارشریف از ده سال به این‌سو ناتمام مانده است. این پروژه به هزینه بیش‌تر از صد میلیون یورو از طرف وزرات انکشاف و همکاری‌های کشور آلمان در سال ۲۰۱۰ آغاز شده بود که بدبختانه از بی‌کفایتی همین مسئولان حکومتی تا هنوز تکمیل نشده و این موضوع سبب شده است که کشورهای کمک‌کننده دیگر برای پروژه‌های کلان و کارهای بنیادی سرمایه‌گذاری نکنند.
تعمیر دانشگاه قندوز از پروژه‌های دیگری‌ست که به هزینه‌ی هنگفتی دورتر از شهر قندوز ساخته شده، ولی به‌دلیل مشکلات امنیتی سال‌هاست که از آن هیچ بهره‌ای برده نمی‌شود و دامداران محلی بعضی اوقات مواشی خود را در آن نگهداری می‌کنند. مانند این‌ها ده‌ها پروژه بزرگ دیگر است که از نبود امنیت و بیکارگی مسئولان حکومتی قندوز سال‌هاست که ناتمام مانده است.
در بیش‌تر ولسوالی‌ها تنها همان ساختمان‌های اداری در تصرف دولت است و دولت دورتر از این حلقه هیچ نوع حاکمیت ندارد. باشنده‌های این ولسوالی‌ها برای حل مشکلات‌شان نیز به طالبان مراجعه می‌کنند.
این ولایت سال‌هاست که به پاشنه‌ی آشیل حکومت بدل شده است. هر سال با گرم‌شدن هوا، میدان‌های جنگ نیز در این ولایت داغ می‌شود و با سبزشدن درختان فصل بهار، جنگ طالبان نیز از راه می‌رسد.
این روزها دوباره تنور جنگ در این ولایت گرم شده، اما تدبیر دولت مثل همیشه وجود ندارد و مردم در امان خدا رها شده و شهروندان قندوز چوب بی‌کفایتی مسئولان را می‌خورند.