حاصل گفت‌وگو با حسن‌علی هاتف، خالق بیش از هزار تابلوی نقاشی
کبیر دریاوش
«نگارستان هاتف»، نام هنرکده‌ای‌ست که دیروز در کابل گشایش یافت. حسن‌علی هاتف، مؤسس این هنر‌کده است. هاتف به سبک ریالیسم انجام نقاش می‌کند و در ضمن نقاشی، خوش‌نویسی هم می‌کند. حسن‌علی هاتف فعالیت‌های هنری‌اش را در سال 1367 در ولسوالی جاغوری ولایت غزنی آغاز کرده است.
او با روی کار آمدن حکومت طالبان به بلخ رفت و پس از چندی، از آن‌جا نیز به کویته‌ی پاکستان مهاجر شد. هاتف 17 سال در شهر کویته فعالیت هنری داشته و هنرجویان زیادی را آموزش داده است.
حسن‌علی هاتف تا صنف دوازدهم درس خوانده و هنر نقاشی را در ایران از نزد هنرمندان ایرانی- سمیع، مهجوری و کلهور- فراگرفته است و در کنار کارگری، به خاطر علاقه‌ای که به هنر نقاشی و خطاطی داشته، این هنرها را آموخته است. هاتف در اغلب نقاشی‌هایش به موضوعات اجتماعی و فرهنگی پرداخته و داستان‌های حماسی و قهرمان‌های گم‌نام افغانستان را به تصویر کشیده است. او برای اولین‌بار حادثه‌ی چهل دختران را به تصویر کشیده است و از زاویه‌های مختلف به نقاشی آن پرداخته است.
آثار هاتف تا کنون در دوازده نمایشگاه در داخل و خارج از افغانستان به نمایش درآمده است. او بیش از پنج نمایشگاه را در کشورهای کانادا، ناروی و استرالیا برگزار کرده است. شاگردان هاتف در شهر کویته، به صورت مداوم در مسابقات جهانی‌ای که در کالیفرنیای امریکا برگزار می‌شود، اشتراک کرده و دوبار در سال‌های 2004 و 2012 مقام نخست این مسابقات را از آن خود کرده‌اند.
هاتف می‌گوید، هنر نقاشی در افغانستان از اهمیتی که باید برخوردار باشد، برخوردار نشده است. هدف هاتف از راه‌اندازی کارگاه هنری‌اش در شهر کابل، این است که به هنرجویان نقاشی بیاموزد، تا این گامی باشد برای تقویت هنر نقاشی در کشور. به باور او، خریداران آثار نقاشی در افغانستان اندک اند، یا اصلاً وجود ندارند و عامل آن می‌تواند ناتوانی اقتصادی شهروندان یا نبود درک هنری باشد.
کلود اسکارمونه، بنیان‌گذار سبک امپرسیونیسم، ونسان ون گوک و پل سزان از هنرمندان مورد علاقه‌ی هاتف می‌باشند که هیچ یک در درون جغرافیای فرهنگی خودش متولد نشده‌اند.
هاتف می‌گوید، زمانی که کودک بوده، به هنر نقاشی علاقه‌مند شده و از همان دوره (کودکی) خیال این را داشته است که یک هنرمند توانا باشد و آثار هنری‌اش در سطح جهان به نمایش گذاشته شوند.
استعداد هنری هاتف زمانی شکوفا شد که در دوران مهاجرت در ایران، توانست در آموزشگاه‌های هنر نقاشی آموزش ببیند و گام‌نهادن او به هنرکده‌ها و آموزشگاه‌های هنر نقاشی در ایران، نخستین فرصتی بود برای پرورش استعداد هنری‌اش.
هاتف پس از نزدیک به بیست سال مهاجرت و فعالیت‌های هنری در شهر کویته‌ی پاکستان، اکنون به کابل آمده و کارگاه هنری‌اش را در این شهر فعال کرده است. او آرزو دارد که فعالیت‌های هنری‌اش در کشور نتیجه دهد و بتواند هنرجویان زیادی را آموزش دهد. او می‌گوید، فعالیت هنری‌اش را در شهر کویته‌ی پاکستان با شرایطی که اکنون در کابل آغاز کرده است، پیش برده و توانسته هنرجویان زیادی را آموزش دهد.
هاتف تا کنون بیش از هزار تابلو و اثر هنری آفریده است. به باور او، نقاشی همچون شعر است که گه‌گاهی در روان نقاش جاری می‌شود و برعکس، در برخی لحظات نقاش قادر به نقاشی نیست؛ زیرا حس زیبایی‌شناسی‌اش او را یاری نمی‌رساند. او می‌گوید، در این شرایط، نقاش وقتی می‌خواهد کار کند، کارش را خراب می‌کند و عدم توانایی نقاش در انتخاب یک موضوعِ بهتر و ترکیب بهتر رنگ‌ها، موجب می‌شود تا اثر خوبی را آفریده نتواند.
پیام این هنرمند برای هنرجویان رشته‌ی نقاشی این است که این هنر را به عنوان یک شغل بنگرند. نخست استعدادشان در این رشته را ارزیابی کنند و ببینند برای نقاش‌شدن مناسب اند و می‌توانند در عرصه‌ی هنر نقاشی خوب بدرخشند یا خیر؟ تا باشد که با گرفتن تصمیمی خردمندانه، به این هنر رو آورند و آموزش و فعالیت‌های هنری‌شان را در نیمه‌ی راه رها نکنند. او می‌گوید، نقاش‌شدن مستلزم تفکر عمیق است. رسالت استاد به شاگردانش این است که آن‌ها را در راستای رسیدن به هنر و پرورش استعدادهای‌شان کمک و راه‌نمایی کند. به باور او، نقاش نباید تقلید کند، بلکه در پی خلاقیت باشد.