مرز تورخم صبح دیروز باز شد. درگیری مرزبانان افغانستان و پاکستان سبب شد تا گذرگاه تورخم برای پنج روز بسته شود. مسئولین محلی ولایت ننگرهار به رسانه‌ها از باز شدن این مرز خبر داده و گفته‌اند، این گذرگاه در نتیجه‌ی گفت‌وگو میان دو کشور، باز شده است. اخیراً سفیر افغانستان در اسلام‌آباد از توقف جنگ میان مرزبانان دو کشور خبر داده بود و دولت افغانستان اعلام کرد که سرتاج عزیز در تماس تلفنی با مشاور امنیت ملی اشرف‌غنی، از وزیر خارجه‌ی افغانستان و نیز حنیف اتمر خواسته است تا برای حل این معضل به اسلام‌آباد سفر کنند. سخن‌گوی شورای امنیت ملی گفته است حکومت تصمیم گرفته تا معین سیاسی وزارت خارجه را به این منظور به اسلام‌آباد اعزام کند. هنوز روشن نیست که هیأت حکومت افغانستان چه‌وقت عازم پاکستان خواهد شد.
گذرگاه تورخم؛ آن‌هم پس از یک درگیری پنج‌روزه به روی رفت‌وآمد باز شد. در صورتی‌که جنگ کماکان به همان ترتیب ادامه می‌یافت احتمال یک نبرد خونین میان نظامیان دو کشور وجود داشت. سوال این است که باز شدن این مرز موقتی است و عبور و مرور از آن به حالت عادی بازخواهد گشت؟
تاکنون درگیری در تورخم و بسته شدن مرز، پیامدهای جدی داشته و خسارات مالی زیادی به دو طرف وارد کرده است. در جنگ پنج‌روزه نظامیان دو کشور کشته دادند و شماری هم زخمی شدند. خسارات اقتصادی آن هم قابل توجه است. در حال‌حاضر، باز شدن مرز محدود است و به گفته‌ی سخن‌گوی والی ننگرهار تنها به کسانی اجازه‌ی عبور و مرور داده خواهد شد که دارای روادید قانونی هستند. پاکستانی‌ها هم اعلام کرده‌اند که این کشور شرایط سخت‌گیرانه‌یی را در مرز نسبت به اتباع افغانستان اعمال خواهد کرد. از جمله اقدامات سخت‌گیرانه یکی این است که پاکستان به کسانی که حتا کارت اقامت در پاکستان را دارند نیز اجازه‌ی تردد نخواهد داد.
تأسیسات نظامی پاکستان در تورخم که منجر به درگیری شد، هنوز حل‌ناشده باقی است. رسانه‌ها به نقل از مقامات پاکستانی گزارش داده‌اند مبنی بر این‌که دو کشور در حال‌حاضر فقط برای باز شدن مرز توافق کرده‌اند اما پاکستان ساخت تأسیسات را در تورخم ادامه خواهد داد.
افغانستان و پاکستان دعوای مرزی دارند که ریشه‌ی این منازعه به گذشته‌های دور برمی‌گردد. دو کشور هنوز قادر به حل این معضل نشده و به نظر نمی‌رسد به این زودی‌ها کابل و اسلام‌آباد بر یکی از درازدامنه‌ترین مشکل‌شان فایق آیند. دعوای مرزی تاکنون به شیوه‌های متفاوت برای دو کشور مساله ایجاد کرده و تورخم یکی از آن‌هاست. به هر دلیلی، افغانستان و پاکستان تاکنون حتا از وارد شدن به بحث بر سر مشخص شدن مرز خودداری کرده‌اند.
برخی از اعضای مجلس نمایندگان در نشست دیروز به این مساله اشاراتی داشتند. عده‌یی از نمایندگان استدلال کردند که مساله‌ی تأسیسات نظامی پاکستان باید از مجرای جهانی حل شود. به باور نمایندگان فرستادن هیأت نمی‌تواند این مساله را حل کند.
خوش‌بینی‌ها نسبت به روابط میان دو کشور هر روز دچار آسیب می‌شود. حکومت وحدت ملی که روابط با پاکستان را با امید و اشتیاق آغاز کرده بود، در حال‌حاضر نسبت به نیّت و سیاست‌های پاکستان بدبین است و تردید دارد. در ماه‌های اخیر، کابل اسلام‌آباد را تهدید کرد که از این کشور به نهادهای بین‌المللی شکایت خواهد برد. شکی وجود ندارد که مشکل دو کشور چیزی نیست جز مساله‌ی ارضی که هر روز به اشکال مختلف برای دو کشور درد سر ایجاد می‌کند. آن‌گونه که تذکر رفت کابل و اسلام‌آباد هیچ اقدام عملی برای حل مسایل مرزی نکرده است. مرز در حال‌حاضر در حاشیه قرار گرفته و تنش‌ها ابعاد دیگر به خود گرفته است، بدون آن‌که دو طرف به آن بپردازند. حمایت پاکستان از گروه‌های تروریستی یکی از این نمونه‌هاست. بنابراین، تا زمانی که مساله‌ی اصلی دو کشور حل نشود احتمال بروز تنش‌ها به اشکال و شیوه‌های متفاوت وجود دارد.
تورخم گره اصلی دو کشور را باز نخواهد کرد
