محمد اشرف غنی در اواخر هفتهی گذشته (24 میزان) در رأس یک هیأت عالیرتبه به هند رفت. در جریان این سفر دو روزهی رییسجمهور افغانستان به هندوستان، نخستوزیر آن کشور اعلام کرد که هندوستان یک میلیارد دالر بهصورت بلاعوض به افغانستان کمک خواهد کرد. ناریندرا مودی نخستوزیر هند گفته است که این مبلغ در عرصههای آموزش، حکومتداری الکترونیکی و زیربناها به مصرف خواهد رسید. قرار است دو کشور روی جزئیات و چگونگی مصرف این کمک کار را آغاز کنند. هارون چخانسوری؛ سخنگوی محمد اشرف غنی که در کنفرانس مطبوعاتی پیرامون این سفر با خبرنگاران در کابل صحبت میکرد، گفت: هندوستان با اعلام یک میلیارد دالر کمک به افغانستان وارد مرحلهی دوم از کمکهایش به افغانستان شده است. از سال 2001 به اینطرف هند از حامیان دولت افغانستان بوده و از مهمترین کشورهای کمککننده به افغانستان بهشمار میرود. بنابر گزارشها، طی این سالها هند در حدود دو میلیارد دالر به افغانستان کمک کرده است. اعمار بند سلما، ساخت سرک دلارام- زرنج، ساختمان شورای ملی، قصر ستوری وزارت خارجه و بندر چابهار از نمونههای برجستهی کمکهای هند به افغانستان است.
در کنار کمک تازهی هند به افغانستان، رهبران دو کشور در مورد تروریسم نیز صحبت کردند. سران دو کشور، تروریسم را خطر مشترک منطقه دانسته تاکید کردهاند که کشورهای منطقه باید بدون استثنا در زمینهی از بین بردن تروریسم و تأمین امنیت و ثبات منطقه مشترکاً کار کنند.
کمکهای هند به کشور برجسته بوده است و این کشور حضور فعال در افغانستان داشته است. بهگونهیی که این حضور همیشه مایهی نگرانی پاکستان را فراهم کرده است. پاکستان بهتازگی و در واکنش به سفر غنی به هند گفته است اگر هند از قلمرو افغانستان، منافع پاکستان را هدف قرار دهد اسلامآباد خاموش نخواهد ماند. سخنگوی وزارت خارجهی پاکستان گفته است از خاک افغانستان نباید توسط هند بر ضد منافع پاکستان استفاده شود.
با آنکه دولت افغانستان مدام اعلام کرده است که بهمثابه یک کشور مستقل در سیاست خارجی تابع هیچ کشوری نیست اما بخشی از مسایل جاری در افغانستان ناشی و متأثر از تحولات و حساسیت هند و پاکستان است. دولت افغانستان برای تأمین امنیت و ثبات کشور تلاش کرده است از کمکهای خارجی در این حوزه بهره ببرد. اینکه افغانستان تا چه میزانی توانسته است حضور کشورها از جمله هند و پاکستان را مدیریت کند، جای تأمل دارد.
سیاست خارجی افغانستان در خصوص هند و پاکستان در پانزده سال گذشته تغییراتی را تجربه کرده است. حکومت پیشین با هند همکاریهای نزدیک داشت اما روابط کابل و اسلامآباد همیشه پرتنش باقی ماند. حکومت وحدت ملی بهدلیل آنکه تأمین ثبات و موفقیت گفتوگوهای صلح را وابسته به پاکستان میدانست با این کشور نزدیک شد و هند را در اوایل نادیده گرفت. در دو سال گذشته نهتنها اهداف مورد نظر کابل از اسلامآباد برآورده نشد بلکه دو کشور جنگ مرزی را نیز تجربه کردند. در حالحاضر، پاکستان مثل گذشته متهم به حمایت از تروریسم است و روابط کابل و دهلی همچنان دوستانه است.
جدا از روابط رسمی این سه کشور، مردم افغانستان شاهد کمکهای هند به افغانستان بوده و همیشه از آن قدردانی کردهاند. پاکستان آنگونه که از منظر سیاسی نقش ماجراجویانه در افغانستان بازی کرده است در افکار عمومی شهروندان کشور نیز از جایگاه نازلی برخوردار است.
کمکهای گذشتهی هند و اعلام کمکهای تازه این کشور برای افغانستان بدون شک تاثیرات چشمگیری در روابط دو کشور بر جا خواهد گذاشت و دو کشور با اعلام این کمک وارد مرحلهی تازهیی از همکاری و همسویی در منطقه شدهاند. این همسویی با اعلام دور تازهیی از همکاریهای اقتصادی، امنیتی و سیاسی در حالی تقویت خواهد شد که دو کشور بر اساس منافع جداگانهیشان راهبردهای درازمدتتری را روی دست گیرند. واقعیتهای منطقه و حضور مخرب پاکستان، افغانستان و هند را کمک خواهد کرد که برای تأمین منافع و ثباتشان به همکاریهای بیشتر و عمیقتری روی آورند.