بخش‌های تاریک یک مهمانی

سه حمله‌ی خونین در فاصله‌ی زمانی اندک، همه را گیج کرده بود. سه انفجاری که بیشترین تلفات را در کابل بر جای گذاشته بود و هلمند و قندهار در رده‌های بعدی قرار گرفته بودند. اما با فرو نشستن گرد و غبار اولیه، آنچه که برای حکومت بدل به یک چالش سیاسی شد، حمله بر مهمان‌خانه‌ی والی قندهار بود. در این حمله معاون والی قندهار و چند دیپلمات امارات متحده‌ی عربی کشته شدند. والی نیز در میان زخمیان قرار داشت. به‌رغم آن‌که حکومت این حمله را محکوم کرد و جنرال رازق فرمانده امنیه‌ی قندهار آن را به طالبان و شبکه‌ی حقانی نسبت داد، امارات متحده تصمیم گرفت درباره‌ی آن تحقیقات بیشتری انجام بدهد.
امارات متحده‌ی عربی در افغانستان حضور غیرسیاسی دارد. غالباً رابطه‌ی امارات متحده‌ی عربی با افغانستان در چارچوب رابطه‌ی اقتصادی و حضور بازرگانان افغان در بازارهای این کشور جلب توجه می‌کند. امارات متحده نیز مصمم به برجسته‌سازی رابطه‌ی سیاسی‌اش با کابل نبوده است. چه این‌که امارات متحده‌ی عربی جزء سه کشوری بود که امارت طالبان را به رسمیت شناخته بودند. سقوط رژیم مورد پذیرش این کشور کوچک خاورمیانه و اجماع جهانی‌یی که بر محور افغانستان پس از طالبان شکل گرفته بود، سبب شد که امارات متحده‌ی عربی در راستای سیاست کلی‌اش در روابط سیاسی‌اش با کابل نیز محتاط‌تر باشد. به این دلیل نخستین‌بار بود که رسانه‌ها خبر کشته شدن چند تبعه‌ی امارات متحده‌ی عربی را در افغانستان گزارش می‌کرد. اتباعی که دیپلمات‌های این کشور در کابل بودند. طبیعی است که این خبر برای امارات متحده‌ی عربی خوشایند نبود. به این ترتیب امارات متحده‌ی عربی ناگزیر بود به‌لحاظ سیاسی واکنش بهتری انجام دهد و در برابر تازگی و پیچیده‌گی این حمله نیز بی‌تفاوت نباشد.
امارات متحده‌ی عربی با پیگیری و انجام تحقیقات مستقل یا در همکاری با نهادهای امنیتی کشور، می‌خواهد از یک‌سو نشان بدهد که مرگ دیپلمات‌های این کشور بی‌صدا نمی‌ماند و از سوی دیگر می‌خواهد دریابد که این حمله با چه میکانیزمی انجام شده و رابطه‌یی میان علت این حمله و حضور دیپلمات‌های این کشور وجود دارد یا نه. گفته می‌شود کسانی که در مهمان‌خانه‌ی والی قندهار جمع شده بودند، بر سر مصالحه با طالبان صحبت می‌کرده‌اند. امارات متحده‌ی عربی گرچه در ظاهر نقش چندانی در این روند ندارد، اما روشن است که «دبی» جایی برای دیدارهای نمایندگان طالبان با دیپلمات‌های افغان یا اروپایی بوده است. امارات متحده‌ی عربی در نقش تسهیل‌کننده‌ی بخشی از این گفت‌وگوها ظاهر شده است. همین مسأله حضور این دیپلمات‌ها را در مهمانی والی قندهار قابل فهم می‌سازد. از این منظر، این پرسش طرح می‌شود که آیا این حمله ریشه در موضوع گفت‌وگو در این جلسه داشته یا موضوع دیگری باعث آن بوده است؟
دیدگاه‌های متفاوتی در این مورد قابل طرح است. مبتنی بر یک گمان، این حمله می‌تواند یک تصفیه‌حساب سیاسی داخلی باشد. از این منظر، می‌توان گفت که حمله برای گرفتن جان والی قندهار یا یکی از اعضای آن مهمانی طراحی و اجرا شده است. مبتنی بر گمانی دیگر می‌توان گفت که طالبان یا دیگر مخالفان مسلح دولت این حمله را در ذیل طرح «حمله به اهداف دولتی» اجرا کرده‌اند. اما گمان سوم که می‌توان آن را عاملی بر جدیت امارات متحده برای بررسی این حادثه نیز شمرد، این است که ممکن است این حمله به‌صورت آگاهانه ربط وثیقی با برنامه‌ی اصلی این مهمانی داشته باشد. به این دلیل کشاندن پاکستان در حادثه‌ی کشته شدن دیپلمات‌های اماراتی این منازعه را جدی‌تر سازد. ارگ چه در خبرنامه‌اش در مورد این حادثه و چه در نشر محتوای گفت‌وگوی تلفنی رییس‌جمهور غنی با رییس ستاد ارتش پاکستان، طراحی این حمله را به گروه‌های تروریستی مستقر در پاکستان ربط داده است و سپس پاکستان را به‌دلیل آزادگذاشتن این گروه‌ها مقصر دانسته است.
به هرحال، پیچیده‌گی این حمله نیاز به ابهام‌زدایی از لایه‌های تاریک این مهمانی را افزایش داده است. گرچه امنیت ملی گفته است که مبتنی بر بررسی‌های این نهاد، حمله‌کننده بر این مهمانی در مدرسه‌یی در مناطق قبایلی پاکستان آموزش دیده و این حمله نیز در پاکستان طراحی شده، اما تاکنون تحقیق قابل اعتنایی انجام نشده است. اقدام امارات متحده‌ی عربی برای گماشتن گروه بازرسان پولیس لندن، و همکاری بازرسان داخلی و امارات متحده‌ی عربی، از یک‌سو پاسخی به چه‌گونگی انجام این حمله‌ی تروریستی خواهد داد و از جهتی دیگر با اندکی تردید می‌توان گفت واقعیت این مسأله را که کشف می‌کند. نتیجه‌ی این ارزیابی قطعاً با پیامدهای سیاسی‌یی همراه خواهد بود. این نتیجه می‌تواند به موجی از تنش‌های سیاسی داخلی دامن بزند و یا باعث تشدید اختلاف سیاسی با پاکستان شود. همه چیز بستگی به راز این مهمان‌خانه‌ی مهمان‌کُش دارد.

دیدگاه‌های شما

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *