ادعاهای مبنی بر تقلب، اولین انتقال دموکراتیک قدرت در تاریخ افغانستان را تهدید می‌کند
منبع: وال استریت ژورنال
نویسنده‌ها: مارگریتا استانساتی، یاروسلاو تروفیموف و ناتان هاج
برگردان: حمید مهدوی
ادعاهای مبنی بر تقلب در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان تهدیدی برای شعله‌ور شدن آتش بحران سیاسی بوده و اولین انتقال دموکراتیک قدرت در تاریخ کشور را با خطر مواجه می‌سازد. کمیسیون انتخابات کشور گفته بود که بیش از هفت میلیون نفر روز شنبه و در دور دوم انتخابات رای دادند. این تعداد بسیار بالاتر از 6.6 میلیون نفری است که در دور نخست انتخابات در ماه اپریل شرکت کردند، اما این رقم تحت بررسی آمده است.
عبدالله عبدالله، نامزد انتخابات ریاست جمهوری و وزیر خارجه‌ی پیشین افغانستان، ادعاهایی مبنی بر میزان مشارکت رایدهندگان را «تأیید نشده» خواند و روز دوشنبه اعضای گروه مبارزات انتخاباتیِ آقای عبدالله گفتند که بین یک تا دو میلیون رای تلقبی اند که توسط تیم رقیب او، اشرف غنی، وزیر پیشین مالیه‌ی افغانستان به صندوق‌ها ریخته شده‌اند.
نعیم ایوب‌زاده، رییس بنیاد انتخابات شفاف افغانستان نیز آمار رسمی را انکار کرد. بنیاد انتخابات شفاف افغانستان گروه مستقلی است که حدود 8000 ناظر را برای نظارت از انتخابات روز شنبه اعزام کرده بود. آقای ایوب‌زاده شرکت پنج میلیون رای‌دهنده در انتخابات روز شنبه را واقعی‌تر خواند.
یوسف نورستانی، رییس کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان گفت که هرگونه اتهام‌های مبنی بر تقلب باید به کمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی ارسال شود. به نظر می‌رسد اگر جدال‌ها آرام نشوند، دعوا بر سر انتخابات تقلب‌آمیز سال 2009 تکرار خواهند شد. در انتخابات سال 2009، یک دیده‌بان انتخابات بیش از یک میلیون برگه‌ی رای‌دهی، که به‌نفع رییس جمهور کرزی به صندوق‌ها ریخته شده بودند را مردود اعلان کرد. این در حالی است که آقای کرزی نمی‌تواند در رقابت‌های انتخاباتی سال جاری شرکت کند.
کندیس راندیوکس، کارشناس مسایل افغانستان در دانشکده‌‌ی حقوق فُردهام گفت، اگر ادعاهایی مبنی بر پرکردن صندوق‌های رای‌دهی به شکل غیرقانونی جدی گرفته نشوند، «این امر نشان‌دهنده‌ی آن خواهد بود که از انتخابات 2009 هیچ درسی آموخته نشده است و امیدواری‌هایی که دور نخست انتخابات به همراه داشت، افکار واهی بودند». «اگر خطرها به اندازه‌ی کافی بالا باشند، مردم همه‌چیز را قمار خواهند زد تا مطمئن شوند نامزد مورد نظر آن‌ها برنده است».
قرار بود یک انتخابات ریاست جمهوری معتبر، دست‌آورد بارزِ سیزده سال حضور جامعه‌ی جهانی در افغانستان باشد، حضوری که صدها میلیارد دالر هزینه برداشت و جان هزاران تن از نیروهای ائتلاف را گرفت. هم‌چنین انتقال مشروع قدرت برای تداوم کمک‌های غربی، که اقتصاد کشور بدان متکی است، نیز ضروری است.
در حالی که به نظر می‌رسد تعداد رایدهندگان کمتر یا مساوی با تعداد آن‌ها در دور نخست انتخابات بوده باشد، مقام‌های انتخابات افغانستان از مشارکت غیر‌عادی و بلند آن‌ها در پایگاه قدرتِ آقای غنی در شرق افغانستان گزارش دادند. فیض‌الله زکی، سخن‌گوی آقای غنی اظهارات آقای عبدالله را رد کرد و آن را «کوشش همه‌جانبه برای بی‌اعتبار ساختن نهادهای انتخاباتی» خواند. او مشارکت بالای رایدهندگان در شرق افغانستان را به موفقیت آقای غنی در زمینه‌ی تقویت پایه‌ی حمایت از او و دست‌یابی به رای زنان نسبت داد. آقای زکی گفت: «ما مبارزات انتخاباتی‌مان را گسترش دادیم. مشارکت پایین در دور اول برای ما تکان دهنده بود تا بهتر کار کنیم».
اکثریت ولایت‌های شرقی افغانستان پناه‌گاه‌های شورشیان طالب اند که در تلاشی به منظور اخلال انتخابات و نگه داشتن مردم در خانه‌های‌شان، صدها حمله را راه‌اندازی کردند. بخش بزرگ تقلب‌ها در انتخابات 2009 در ولسوالی‌های خطرناک شرق و جنوب افغانستان روی دادند. دلالان قدرت در این ولسوالی‌ها به‌راحتی صندوق‌های رای‌دهی را به شکل غیرقانونی و در مرکزهای رای‌دهیِ خالی، پر کردند. این‌بار، حملات طالبان بر اهداف غربیِ آن‌ها اکثر ناظران بین‌المللی را از فعالیت در خارج از کابل بازداشت. با توجه به شمارشِ اولیه‌ی آرا، مقام‌های انتخاباتی اعلان کردند که در انتخابات روز شنبه در ولایت شرقیِ خوست بیش از 400 هزار رای‌دهنده رای داده‌اند. این در حالی است که در دور نخست انتخابات 113 هزار تن در این ولایت رای داده بودند.
نظر به آمار ارائه شده از سوی اداره‌‌ی احصائیه‌ی مرکزی حکومت افغانستان در سال 2013 – 2012، تعداد تمام باشند‌‌های این ولایت، به‌شمول کودکان، به 549 هزار تن می‌رسید. مبارز زدران، سخن‌گوی والی ولایت خوست گفت که مشارکت رایدهندگان در این ولایت «بی‌سابقه» بوده است.
آقای ایوب‌زاده، رییس بنیاد انتخابات شفاف افغانستان گفت که نظر به معلومات جمعآوری شده توسط ناظران این بنیاد، در مقایسه با انتخابات ماه اپریل، روز شنبه مشارکت رایدهندگان در ولایت خوست کمتر بوده است. آمار اولیه‌ی جمعآوری شده توسط کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان در ولایت شرقی وردک نیز از رشد تقریبا سه برابرِ میزان مشارکت (280 هزار) در این ولایت حکایت دارد. این در حالی است که ناظران مستقل و خبرنگاران در انتخابات روز شنبه، حتا در مرکزِ نسبتا آرام این ولایت، شاهد مرکزهای رای‌دهیِ خالی بوده‌اند.
مقام‌های انتخاباتی از افزایش تعداد رای در ولایت شرقی پکتیکا گزارش کرده‌اند و گفته‌اند که تعداد رای در این ولایت از 180 هزار رای در دور نخست، به 390 هزار رای در دور دوم افزایش یافته است. این در حالی است که نظر به آمار اداره‌‌ی احصائیه، مجموع جمعیت این ولایت 414 هزار تن است. تعداد رای در ولایت‌های شرقی ننگرهار و لوگر نیز افزایش یافته است.
میزان مشارکت رایدهندگان در چندین پایگاه آقای عبدالله، از جمله در ولایت شمالیِ بلخ، در ولایت مرکزیِ بامیان و در ولایت غربیِ هرات در دور دوم انتخابات در مقایسه با دور اول تغییر چندانی نکرده است. آقای عبدالله در دور اول انتخابات 45 درصد آرا را به‌دست آورد و 31.6 درصد آرا را آقای غنی به‌دست آورد. بسیاریِ از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری که در دور اول حذف شده‌اند، از آقای عبدالله حمایت کرده‌اند. آقای عبدالله روز یک‌شنبه خواهان برکناری ضیاالحق امرخیل، رییس دبیرخانه‌ی کمیسیون مستقل انتخابات و تحقیقات مستقل در مورد اتهام‌های مبنی بر پرکردن صندوق‌های رای‌دهی به شکل غیرقانونی شد. در انتخابات 2009، دیده‌بان انتخابات بیش از یک میلیون رای، که بیشتر به‌نفع آقای کرزی به صندوق‌ها ریخته شده بودند، را تقلبی شناسایی کرده و مردود اعلان کرد. آقای کرزی پس از انتخابات از قدرت کمیسیون مستقل انتخابات کاست و کمیشنران بین‌‌المللیِ را که با انتصاب افراد وابسته به خود، بر دیده‌بان انتخابات تسلط داشتند، تبدیل کرد.
در انتخابات 2009، آقای عبدالله تحت فشار بین‌المللی قرار گرفت و سرانجام تصمیم گرفت از دور رقابت‌ها کنار رود. اما نظر به گفته‌های سیاست‌مداران نزدیک به او، این‌بار اگر آقای عبدالله فکر کند که انتخابات دزدیده شده است، بعید است عقب بکشد. رقابت‌های انتخاباتی افغانستان رنگ قومی دارد: آقای عبدالله که از تبار مختلطِ تاجک و پشتون است، بیش‌ترین حمایت را از جوامع تاجک و هزاره به‌دست می‌آورد، در حالی که آقای غنی پشتون است و توسط عبدالرشید دوستم، جنگ‌سالار پیشین ازبک حمایت می‌شود. برخی از سیاست‌مداران افغانستان بیم دارند که بحران احتمالیِ ناشی از کشمکش‌های انتخاباتی به تمدید حکومت آقای کرزی برای حداقل چند‌ماه دیگر منجر خواهد شد. این امر می‌تواند موافقت‌نامه‌ی دوجانبه‌ی امنیتی که برای ماندن نیروهای امریکایی در افغانستان پس از ختم مأموریت نیروهای ائتلاف در ماه د‌سامبر ضروری است را هم‌چنان در شرایط مبهم نگه‌دارد. در حالی که آقای کرزی از امضای این موافقت‌نامه خودداری کرده است، اما آقای عبدالله و آقای غنی گفته‌اند که به مجردِ در اختیار گرفتنِ قدرت، آن را امضا خواهند کرد. قرار است مراسم تحلیف رییس جمهور جدید به تاریخ 2 ماه آگست برگزار شود.