مسئولان کمیته مصونیت خبرنگاران افغانستان امروز یکشنبه ( 29 سرطان) گزارش شش ماه نخست این کمیته را با رسانهها شریک کرد. یافته‌های این کمیته نشان می‌دهد که در شش ماه نخست سال جاری میلادی 42 مورد خشونت و تهدید در برابر خبرنگاران به ثبت رسیده است. براساس یافته‌های این کمیته، این آمار نسبت به زمان مشابه سال گذشته‌ی میلادی اندکی کاهش را نشان می‌دهد.
از میان 42 مورد خشونت، دو مورد قتل، 11 مورد جراحت، شش مورد لت‌وکوب، نه مورد توهین و تحقیر، هفت مورد تهدید، چهار مورد اختطاف، دو مورد سرقت و یک مورد رفتار غیرقانونی به ثبت رسیده است. همچنان کمیته مصونیت خبرنگاران هشت مورد دیگر خشونت را ثبت کرده است که ربطی به کار خبرنگاری خبرنگاران نداشته است.
براساس یافته‌های کمیته مصونیت خبرنگاران، از میان 42 مورد خشونت مسئولیت 18 مورد آن را گروه طالبان و داعش به عهده دارند. این گروه‌ها در راس عاملان خشونت در برابر خبرنگاران قرار گرفته‌اند. عامل 13 مورد خشونت از خشونت افراد متعلق به حکومت بوده است. سه مورد خشونت از سوی زورمندان، دو مورد از سوی دزدان، پنج مورد از سوی افراد ناشناس و یک مورد از سوی مسئولان رسانهها اعمال شده است.
زون پایتخت، با ثبت 22 مورد خشونت، خطرناک‌ترین زون از سوی کمیته مصونیت خبرنگارن اعلام شد. در شش ماه نخست سال جاری میلادی در زون شمال کشور هیچ گونه خشونت ثبت شده است.
قرار است گفت‌وگوهای صلح میان حکومت و طالبان آغاز شود. با توجه به این موضوع مسئولان کمیته‌ی مصونیت خبرنگاران از شدت‌یافتن خشونت‌ها از سوی طالبان ابراز نگرانی می‌کنند. نجیب شریفی، رییس این کمیته امروز در نشست خبری با رسانهها گفت که شدت رفتار خشونت از سوی طالبان به مراتب سنگین‌تر از افراد متعلق به حکومت بوده است.
آقای شریفی گفت که حمله موتر حامل کارمندان تلویزیون خورشید نشان داد که رسانهها هنوز هم در راس هدف جنگی گروه طالبان و داعش قرار دارد. او گفت که این هشدار و تهدید بزرگی به رسانهها است. در این حمله دو کارمند تلویزیون خورشید کشته و هفت نفر دیگر زخمی شدند. گروه تروریستی داعش مسئولیت حمله را به عهده گرفت.
گفت‌وگوهای صلح و نگرانی رسانهها
با توجه به آمار بلند خشونت از سوی طالبان در برابر خبرنگاران رییس کمیته مصونیت خبرنگاران نسبت به حفظ آزادی رسانهها در گفت‌وگوهای صلح باطالبان ابراز نگرانی کرد. آقای شریفی گفت که در فهرست هیأت مذاکره‌کننده‌ی صلح حکومت افغانستان نمایندگان رسانهها شامل نیست و این نگرانی‌ها را بیش‌تر کرده است. به گفته‌ی آقای شریفی نگرانی از این است که گروه طالبان به آزادی رسانه اعتقاد ندارد، اگر آزادی رسانهها و دست‌آوردهای آزادی بیان حفظ نشود افغانستان شاهد یک عقب‌گرد خواهد بود.
رییس کمیته مصونیت خبرنگارن گفت که با این‌که حکومت و جامعه جهانی وعده‌ی به همکاری با رسانهها داده‌اند و گفته‌اند که در حفظ آزادی رسانهها جدی هستند، اما در عمل هنوز کاری نشده است. آقای شریفی گفت که قرار است کمیته‌ی حراست از رسانهها، متشکل از نمایندگان رسانهها برای گفت‌وگوهای صلح با طالبان ایجاد شود. همچنان به گفته‌ی آقای شریفی استراتژی در مورد تعامل رسانهها در روند گفت‌وگوهای صلح ساخته شده و روی آن کار می‌شود. او از حکومت خواست که استراتژی و کمیته‌ی حراست از رسانهها را باید جدی بگیرد و از نزدیک با آن همکار باشد.
با این حال صدیق صدیقی، سخن‌گوی ارگ ریاست‌جمهوری در تویتی نوشته است حکومت افغانستان از «محور اصلی جمهوریت» که آزادی بیان و رسانهها است در روند گفت‌وگوهای صلح دفاع خواهد کرد. بنابر تویت آقای صدیقی موقف حکومت در این روند در چارچوب ارزش‌های «جامعه باز» است. به نوشته‌ی آقای صدیقی طالبان هیچ گزینه‌ای جزء این چارچوب گزینه‌ی دیگری ندارند.
مسئولان کمیته مصونیت خبرنگاران می‌گویند که اخیرا حکومت به‌جای حمایت از رسانهها گاهی تلاش کرده که در برابر رسانهها باشد. رییس این کمیته به رسانهها گفت که طرح جدید قانون رسانهها از سوی حکومت دیکتاتورمآبانه بوده است. او گفت که در این مورد دادخواهی رسانهها نتیجه داده و اکنون کار روی این طرح در کمیته‌ی تخنیکی آن متوقف شده است. آقای شریفی گفت که اکنون این طرح در پارلمان رفته است و از آن‌جا نیز باید برگردانده و کار روی آن کاملا متوقف شود.
طرح جدید تعدیل قانون رسانه‌های همگانی در ماه جوزای امسال از سوی حکومت تهیه شد. این طرح با واکنش شدید رسانهها، خبرنگاران و نهادهای حامی رسانهها قرار گرفت. شماری از رسانهها و نهادهای حامی رسانهها در 26 جوزای امسال نامه‌ی سرگشاده‌ای را نشر کردند که در آن از رییس‌جمهور خواستند که طی مراحل طرح جدید را متوقف کند.
در نامه‌ی سرگشاده رسانهها آمده بود که در طرح جدید، عامل‌های محدود کننده‌‌ی آزادی رسانهها برخلاف قانون اساسی و میثاق‌های بین‌المللی و حقوق بشری جا داده شده است.
به دنبال آن، سرور دانش، معاون دوم ریاست‌جمهوری و صدیق صدیقی، سخن‌گوی ریاست‌جمهوری به نگرانی‌های رسانهها و خبرنگاران پاسخ داده و گفتند که هدف حکومت از تعدیلات در قانون رسانه‌های همگانی، اعمال محدودیت بر رسانهها نیست.
شماری از نهادهای دیگر از جمله کمیسیون مستقل حقوق بشر و دیدبان شفافیت افغانستان نیز در مورد طرح تعدیل قانون رسانه‌های همگانی ابراز نگرانی کرده و گفتند که تصویب این طرح به آزادی بیان آسیب می‌زند. پس از دادخواهی‌ها و نگرانی‌ها در برابر طرح جدید قانون رسانهها، سرور دانش معاون دوم رییس جمهور اعلام کرد که حکومت این طرح را برای اصلاح و مشوره با رسانهها از مجلس نمایندگان پس می‌گیرد.
رییس کمیته مصونیت خبرنگاران گفت که عملکردهای حکومت نسبت به رسانهها بیش‌تر نمایشی است تا عملی. آقای شریفی گفت که در بخش افزایش چالش‌های دسترسی به اطلاعات نیز حکومت هنوز کار مؤثر نکرده است.
با وجودی کاهش اندک در آمار خشونت نسبت به زمان مشابه سال گذشته، مسئولان کمیته مصونیت خبرنگاران می‌گویند که با توجه به محدودیت‌های شیوع ویروس کرونا در این مدت آمار قابل ملاحظه‌ای از خشونت به ثبت رسیده است. رییس کمیته مصونیت خبرنگاران می‌گوید که مشکلات دسترسی به اطلاعات و عدم رعایت حقوق خبرنگاران نیز در زمان شیوع ویروس کرونا افزایش یافته است.
آقای شریفی گفت در زمان شیوع ویروس کرونا که همزمان با شش ماه نخست سال جاری میلادی است، تقریبا تمام رسانهها با چالش بزرگ اقتصادی روبه‌رو شده‌اند. از این سبب تعدادی از رسانهها حتا بسته شده و شماری از رسانهها کارمندان‌شان را موقتا رخصت و یا کاملا برکنار کرده‌اند.
عدم رعایت حقوق کارمندان رسانهها از نگرانی‌های عمده‌ی کمیته مصونیت خبرنگاران است. یک مورد خشونت از سوی مسئولان رسانهها در نزد این کمیته ثبت شده است که نشان می‌دهد معاش خبرنگار پرداخت نشده است. آقای شریفی از مسئولان رسانهها خواست که قانون کار را رعایت کنند و در برکناری خبرنگاران و یا کسر معاش و امتیازات‌شان از قانون پیروی کنند. در غیر آن خبرنگاران می‌توانند شکایت‌شان را به این کمیته ثبت کنند تا پی‌گیری شود.