وضعیت شیوع کرونا در افغانستان رو به بهبود است. روزانه آمار جدید مبتلایان به کرونا و مرگ ناشی از این بیماری در حال کاهش است. آمارهای رسمی نشان میدهد شیوع کرونا بهسوی نقطه پایین منحنی در حرکت است. هرچند آمار رسمی وزارت صحت عامه نشاندهنده وضعیت واقعی کرونا در افغانستان نیست، اما نسبت به روزهای پیش مریضی در میان مردم کاهش یافته و خبر از دستدادن عزیزان کمتر در شبکههای اجتماعی همرسانی میشود. برداشت متخصصین امر نیز این است که وضعیت افغانستان رو به بهبود است و در کلانشهرهای افغانستان بسیاری این بیماری را گذراندهاند. اما از نظر علمی این بهانهای برای نادیدهگرفتن خطر دوباره حرکت بهسوی نقطه اوج یا موج دوم کرونا در افغانستان نیست.
نگرانی اصلی این است که شهروندان، بهبودی نسبی وضعیت و کاهش آمار روزانهی ابتلا به کرونا را به پایان خطر کرونا در افغانستان تعبیر و تفسیر میکنند که این امر مردم را بیپروا میکند. در روزهای عید قربان نگرانی از این وجود دارد که بیپروایی مردم در رعایت فاصلهگیری فیزیکی و حفظ توصیههای بهداشتی به افزایش دوباره بیماری کرونا که از آن به موج دوم تعبیر میشود، منجر شود. هیچ نهاد رسمی هنوز تأیید نکرده که خطر کرونا در افغانستان برطرف و یا کم شده باشد؛ بلکه دیدگاه اصلی این است که خطر هنوز باقیست. وزارت صحت عامه بهعنوان نهاد رسمی مسئول و ناظر بر وضعیت کرونا در افغانستان از مردم خواسته که نباید اشتباه عید فطر در عید قربان تکرار شود. دقیقا کرونا در افغانستان پس از روزهای عید فطر به نقطه اوج خود رسید. بنابراین توصیههای بهداشتی در روزهای عید قربان باید رعایت شود.
نگرانی از موج دوم در افغانستان بیدلیل نیست. بسیاری از کشورها پس از بهبود نسبی و حتا اعلام رسمی پایان خطر کرونا دوباره گرفتار موج سهمگین کرونا شدهاند. ایران کشور همسایه افغانستان این روزها موج دوم را تجربه میکند. براساس گزارش رسانههای ایرانی ابتلای جدید در ایران روزانه در حال افزایش است و آمارهایی به ثبت میرسد که از ابتدای شیوع بیماری در ایران سابقه نداشته است. بسیاری از کشورهای دیگر بهرغم مقررات سفت و سخت قرنطینه در عین حال نگرانیهای در مورد شروع موج دوم شیوع دارند و این نگرانی در حال افزایش است. افغانستان نیز مستثنا از کشورهای دیگر نیست و برعکس از هر نظر شرایط بدتری دارد. بهویژه آنکه نشانههای موج دوم از همین حالا دیده میشود. وزارت صحت عامه میگوید، بهتازگی شیوع کرونا در هرات سیر صعودی به خود گرفته است.
موج دوم ممکن است افزایش ابتلا در گروههای سنی یا جمعیتی خاص را در بر داشته باشد. برآوردها نشان میدهد که افراد با ردههای سنی بالا، زنان باردار، افراد دارای امراض قلبی، ریوی، شکر، سرطان و سایر بیماریهای دیگر در خطر بیشتر قرار دارد. نگرانکنندهتر این است که تجربه موج دوم در برخی از کشورها نشان میدهد که آمار مرگ و میر کسانی که به مراقبتهای ویژه نیاز پیدا میکنند، بیشتر از دور اول است.
وضعیت مدیریت مبارزه با کرونا در افغانستان آشفته و نابهسامان است. در طول این مدت حکومت نتوانست به جز از چند اقدام نمادین کار قابل ملاحظه در زمینهی مبارزه با کرونا انجام دهد. اکنون نیز در عمل حکومت هیچ سیاست موثر در دست ندارد. بنابراین، آنچه در این برهه اهمیت دارد توجه مردم به رعایت دستورالعملهای صحی است تا دوباره روند ابتلا به کرونا در افغانستان سیر صعودی به خود نگیرد. افغانستان در وضعیتی نیست که تحمل بدترشدن وضعیت را داشته باشد، زیرا حکومت در زمنیه ارائهی خدمات صحی و در بخش کمک به شهروندان آسیبپذیر برنامهی موثر ندارد.
متاسفانه تا کنون شهروندان افغانستان کمتر خطر کرونا را جدی گرفتهاند که بدون شک همه تاوان آنرا نیز پرداختهاند. اکنون وضعیت به سمت بیتفاوتی در حرکت است، هم شهروندان و هم حکومت. کمتر کسی در مکانهای عمومی از ماسک استفاده میکند. درحالیکه توصیه سازمان جهانی بهداشت این است که مردم باید در اماکن عمومی برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا ماسک بزنند. در حال حاضر برخی کشورها پوشیدن ماسک در اماکن عمومی را اجباری کردهاند. حکومت در عمل هیچ برنامهای روی دست ندارد. حتا برای روز عید پیش رو هیچ تدابیری وجود ندارد. درحالیکه نیاز است دستکم محدودیتهایی بر گشتوگذار شهروندان در روزهای عید وضع و اعمال شود.