اداره‌ی بازرس ریاست‌جمهوری کشور یافته‌های نهایی خود در مور گزارش‌های تحقیقی رسانه‌ها از قاچاق دستگاه تنفس مصنوعی و فساد و اختلاس در بودجه‌ی ویروس کرونا را منشتر کرد.
غزال حارس، بازرس کشور امروز (چهارشنبه، ۵ سنبله) با نشر این گزارش در یک نشست خبری در کابل گفت که هیچ دستگاه تنفس مصنوعی به خارج از کشور قاچاق نشده و همچنان فساد و اختلاس گسترده در بودجه‌ی ویروس کرونا در ولایت‌های هرات، میدان‌وردک، بدخشان و نورستان صورت گرفته است.
خانم حارث افزود که براساس بررسی اداره‌ی بازرس و معلومات و اسنادی که این اداره از تعداد ادارت دولتی، نهادهای جامعه‌ی مدنی و نهادهای کمک‌کننده‌ی افغانستان در امر مبارزه با ویروس کرونا، دریافت کرده است، تمامی دستگاه‌های تنفس مصنوعی کمک‌شده به افغانستان در ولایات موجود است.
او گفت که براساس گزارش وزارت صحت عامه، ۳۳۵ دستگاه تنفس مصنوعی در افغانستان موجود است که از این میان، ۷۰ پایه‌ی آن به افغانستان کمک شده است. ۶۶ پایه‌ی این دستگاه‌ها توسط نهادها و کشورهای خارجی و چهار پایه‌ی دیگر آن در ولایات خوست و هرات توسط مردم به نهادهای صحی دولتی کمک شده است.
با این حال، بازرس افغانستان تأکید کرد که پس از بررسی‌های این اداره مشخص شد که در افغانستان، ۳۳۵ دستگاه تنفس مصنوعی نه، بلکه ۳۷۲ دستگاه تنفس مصنوعی موجود است.
حدود دو ماه پیش (۲ سرطان) خبرگزاری پژواک گزارش داد که یافته‌های این رسانه نشان می‌دهد درحالی‌که مبتلایان به بیماری کووید۱۹ در کشور به‌دلیل کمبود اکسیجن جان می‌دهند، از دستگاه‌های تنفس مصنوعی که برای مقابله با ویروس کرونا به افغانستان کمک شده است، ۳۲ پایه دستگاه به پاکستان قاچاق شده است.
یکی از موضوعات بررسی‌شده از سوی اداره‌ی بازرس ادعای قاچاق ۳۲ پایه دستگاه تنفس مصنوعی به پاکستان است- عکس از خبرگزاری پژواک
او همچنان در بخشی از صحبت‌های خود موجودیت این تعداد دستگاه تنفسی در افغانستان را کافی خوانده، گفت که در خریداری این دستگاه‌ها «نیازسنجی دقیق» از سوی وزارت صحت عامه صورت نگرفته است. غزال حارث تأکید کرد «متأسفانه منابعی که برای مبارزه با ویروس کرونا اختصاص داده شده بود، حیف‌ومیل» شده است.
از سویی هم، خانم حارث گفت که از این دستگاه‌ها به‌دلیل پایین‌بودن ظرفیت در شفاخانه‌های افغانستان، استفاده از این دستگاه‌ها محدود بوده و مؤثریت نداشته است. او گفت: «در شفاخانه‌ی «محمدعلی جناح» از زمان آغاز شیوع کرونا تا ۱۷ سرطان، فقط ۴۰ مورد از این دستگاه استفاده شده است، درحالی که ضرورت استفاده از آن به مراتب بیشتر بوده است.»
فساد در بودجه‌ی مربوط به کرونا
روزنامه‌ی ۸صبح به تاریخ اول سرطان گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد تنها در چهار ولایت کشور، کم‌تر از ۱۵۰ میلیون افغانی در خریداری تجهیزات طبی از بودجه‌ی اختصاص‌یافته برای مبارزه با ویروس کرونا در مقایسه به نرخ بازار تناقض وجود دارد و حیف‌ومیل صورت گرفته است.
اکنون بازرس افغانستان نیز می‌گوید که در این مورد فساد گسترده در ولایت‌های هرات، میدان‌وردک، بدخشان و نورستان صورت گرفته است.
او از تفاوت بلند قیمت خریداری‌ها نسبت به قمیت تخمینی در بازار، خریداری‌های غیرمرتبط، تفاوت در اسناد مالی و تدارکاتی و مالیاتی و نقض طرزالعمل‌های تدارکاتی و مصرف بودجه، از جمله‌ی این موارد میباشد.
غزال حارس گفت که براساس یافته‌های نهایی اداره‌ی بازرس، تفاوت قمیت خریداری‌های اجناس و تجهیزات نسبت به قیمت تخمینی آن‌ها در بازار در تمامی این چهار ولایت ثابت شده است. او افزود: «در هرات؛ شش قلم جنس نسبت به قمیت تخمینی آن‌ها در بازار با تفاوت ۱۹ میلیون افغانی خریداری شده است. همچنان یک ماشین «سی‌تی‌اسکن» در این ولایت نیز به ارزش ۳۰ میلیون و ۸۰۰ هزار افغانی خریداری شده، در حالیکه قیمت این ماشین در بازار کابل ۱۱.۵ میلیون افغانی بوده است.»
یکی از موضوعات بررسی‌شده از سوی اداره‌ی بازرس مواردی است که در گزارش تحقیقی روزنامه ۸صبح مطرح شده بود – عکس از روزنامه ۸صبح
خانم حارس همچنان در مورد خریداری اجناس غیرمرتبط گفت که در مجموع در این ولایت‌های هرات، میدان‌وردک، بدخشان و نورستان، ۲.۷ میلیون افغانی اجنساس غیرمرتبط خریداری شده است.
او همچنان گفت که تفاوت در اسناد مالی و تدارکاتی نیز در این ولایت تفاوت فاحشی داشته است. او به‌عنوان نمونه از ولایت نورستان یاد کرد: «از نورستان دو گزارش (در مورد اجناس خریداری‌شده) دریافت کردیم. در گزارش اول عقد چهار قرارداد و در گزارش دوم، عقد یک قرارداد را نشان می‌دهد.»
بازرس افغانستان همچنان گفت که در این چهار ولایت طرزالعمل‌های تدارکاتی و طرزالعمل‌های مصرف بودجه نیز نقض شده است. او تأکید کرد که خریداری اجناس و تجهیزات خارج از این طرزالعمل که باید با منظوری «شورای نظارت» انجام می‌شد، صورت نگرفته است. او با نام‌گرفتن از بدخشان افزود که در این ولایت برای تهیه و خرید اجناس به مبلغ پنج میلیون افغانی پول به‌صورت پیش‌پرداخته، پرداخته شده است.
با این حال اما غزال حارث تأکید کرد که در این ولایات با صورت‌گرفتن این موارد فساد و اختلاس، روند عرضه‌ی خدمات صحی به‌صورت جدی، آسیب دیده است.