سرمقاله واشنگتن پست
مترجم: جلیل پژواک
پس از شش ماه تأخیر، مذاکرات صلح افغانستان این هفته در دوحه در حالی آغاز شد که خشونت در سراسر این کشور ادامه دارد و انتظار پیشرفت زودهنگام در مذاکرات پایین است. با این‌وجود نشست هیأت طالبان و هیأتی به رهبری حکومت افغانستان، پس از دو دهه جنگ، پیشرفت خوبی به‌شمار می‌رود. این شروع، امیدواری‌هایی را ایجاد کرده مبنی بر این‌که دست‌یابی به یک توافق سیاسی برای پایان‌دادن به جنگ افغانستان به شرطی که ایالات متحده و سایر متحدان افغانستان همچنان مصمم باقی بمانند، امکان‌پذیر است.
طالبان سال‌ها از هرگونه تماس با دولت‌های افغانستان که به دنبال سرنگونی رژیم دیکتاتوری اسلام‌گرایانه این گروه به دست ائتلاف به رهبری امریکا، روی‌کار آمدند، خودداری کرد. در جانب مقابل، حکومت افغانستان اصرار داشت که شورشیان طالب قبل از پیوستن به هرگونه مذاکرات صلح، ابتدا باید قانون اساسی و ارزش‌های آن همچون انتخابات دموکراتیک و حقوق زنان را به رسمیت بشناسند.
اختلافات بر سر این‌که افغانستان در آینده چگونه اداره شود، همچنان شدید است. اما از آن‌جایی که دیری‌ست مشخص شده که هیچ راه‌حل نظامی برای پایان‌دادن به این جنگ وجود ندارد، آغاز مذاکرات صلح دست‌کم کوره‌راهی را به سمت صلح باز می‌کند، پیشرفتی که اعتبار آن به دولت ترمپ و زلمی خلیل‌زاد، فرستاده ویژه ترمپ برای مصالحه افغانستان، برمی‌گردد. آقای خلیل‌زاد ابتدا بر سر دست‌یابی به توافقی بین ایالات متحده و طالبان، با این گروه مذاکره کرد و سپس حکومت افغانستان را متقاعد کرد که شرایط توافق‌نامه ایالات متحده و طالبان، از جمله آزادی ناراحت‌کننده پنج هزار زندانی طالبان را بپذیرد.
شک و تردیدها در مورد پیشرفت مذاکرات کنونی دو دلیل عمده دارد. دلیل اول، شرایط نابرابر توافق‌نامه طالبان و ایالات متحده است که به جایگاه نابرابر دو طرف در میز مذاکره منجر شده است. ایالات متحده موافقت کرده که تمام سربازان خود را تا ماه می سال آینده از افغانستان خارج خواهد کرد. عملی‌شدن این وعده به تحقق این وعده‌ی طالبان که از حمله بر اهداف مرتبط با ایالات متحده و سایر نیروهای بین‌المللی در افغانستان خودداری و با القاعده قطع رابطه می‌کند، بستگی دارد. طبق گفته ناظران بین‌المللی و فرماندهان نظامی امریکا، شورشیان طالب به هیچ یک از این تعهدات خود به‌طور کامل عمل نکرده‌اند و به حملات خود بر نیروهای دولت افغانستان ادامه داده و از زمان امضای توافق‌نامه صلح با ایالات متحده در ماه فبروری تاکنون، بیش از 10 هزار نفر را کشته و زخمی کرده‌اند.
عدم رعایت تعهدات توافق‌نامه دوحه از جانب طالبان از یک‌سو و تمایل آشکار رییس‌جمهور ترمپ به خارج‌کردن نیروهای امریکایی از افغانستان بدون درنظرگرفتن وضعیت در این کشور، چالش را دوچندان کرده است. آقای ترمپ با کاهش تعداد نیروهای ایالات متحده از 12 هزار به 8600 سرباز طبق توافق‌نامه با طالبان، خواستار خروج شمار دیگری از نیروهای امریکایی از افغانستان تا قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده شده است که در نتیجه آن تا ماه نوامبر سال جاری تعداد نیروهای امریکایی مستقر در افغانستان به 4500 نفر کاهش خواهد یافت. یک راه منطقی برای طالبان این است که در مذاکرات بمانند و ببینند که آیا آقای ترمپ ـ یا جو بایدن، معاون رییس‌جمهوری پیشین ـ خروج سربازان امریکایی را بدون قید و شرط کامل خواهد کرد یا خیر.
شانس افغانستان برای دست‌یابی به صلح، به تمایل رییس‌جمهور امریکا به حفظ نیروهای امریکایی در افغانستان تا زمانی که طالبان از خود اراده واقعی برای توافق و صلح نشان ندهند، بستگی دارد. توافق در مورد آتش‌بس جامع، همراه با قطعِ قطعی روابط با القاعده، باید از پیش‌شرط‌های خروج کامل باشد. طالبان انگیزه‌هایی برای توافق دارند. از جمله این انگیزه‌ها، می‌توان تمایل این گروه را به به رسمیت‌شناخته‌شدن در سطح بین‌المللی و دسترسی به کمک برای حکومت آینده افغانستان نام برد. اگر ایالات متحده محکم بایستد، در آن صورت روند صلحی را که آغاز کرده است شانسی برای موفقیت خواهد داشت.