ای‌اف‌پی – دیوید استوت و سجاد طارق‌زی
مترجم: جلیل پژواک
سیزده سال می‌شود که سحر بی‌بی چشم‌انتظار آزادی پسرش از زندان گوانتانامو است، جایی که زندگی برای یکی از آخرین بازداشتی‌های افغان با اعتصاب غذا، تغذیه با زور و انزوا تعریف شده است.
صدها زندانی از جمله رهبران ارشد طالبان از این بازداشت‌گاه نظامی بدنام امریکا آزاد شده‌اند، اما اسدالله هارون، کسی که هرگز به جرمی متهم نشده است، همچنان زندانی‌ست.
خانواده‌ی سحر بی‌بی در پیشاور پاکستان مهاجر است. بی‌بی در مصاحبه با ای‌اف‌پی گفت: «هیچ‌کس به فکر پسرم که هنوز در گوانتانامو به‌سر می‌برد، نیست. همه‌ی زندانیان دیگر آزاد شده‌اند، اما او هنوز در آن‌جا رنج می‌کشد.»
«دیگر صبر و حوصله ندارم. عقل خود را از دست داده‌ام.»
هارون بین پیشاور و جلال‌آباد عسل تجارت می‌کرد. او در سال ۲۰۰۶ در آنچه خانواده‌اش ادعا می‌کنند تله‌ای برای گرفتن جایزه نقدی برای تحویل‌دادن شورشیان بوده است، بازداشت می‌شود. دولت امریکا ادعا می‌کند که او مخبر القاعده بوده و به‌حیث فرمانده گروه شبه‌نظامی حزب اسلامی، خدمت می‌کرده است.
با این‌حال خانواده، وکیل و هواداران هارون تأکید می‌کنند که او هیچ ارتباطی با القاعده نداشت.
وقتی هارون بازداشت شد، همسرش تازه دختری به دنیا آورده بود. اکنون او به اصطلاح «زندانی ابدی» و جزو حدودا ۲۰ نفر از مجموعا ۴۰ زندانی باقی‌مانده در گوانتانامو است که در برزخ حقوقی گیر کرده‌اند.
زندانی «بی‌ارزش»
تلاش واشنگتن برای پایان‌دادن به درگیری نظامی طولانی‌اش در افغانستان، پذیرفتن زندانی‌بودن هارون را برای خانواده‌اش دشوارتر کرده است.
ایالات متحده به‌عنوان بخشی از تلاش‌های اخیرش برای صلح در افغانستان، مقامات این کشور را تحت فشار قرار داد تا هزاران جنگ‌جوی اصلاح‌ناپذیر و تندرو از جمله بسیاری از عاملان حملات مرگ‌بار بر خارجی‌ها را از زندان آزاد کنند.
کلایو استافورد اسمیت، وکیل هارون و بنیان‌گذار مؤسسه حقوقی غیرانتفاعی (Reprieve) به ای‌اف‌پی گفت که حکومت امریکا «اصرار کرد که افغان‌ها باید ۵ هزار زندانی طالب را آزاد کنند… ولی امریکایی‌ها هنوز یک زندانی بی‌ارزش را از گوانتانامو آزاد نکرده‌اند.»
«چیزی که از نظر روانی او را آزار می‌دهد این است که او کسی نیست، به طور تصادفی بازداشت شده و هنوز در زندان است.»
«آدم‌های بد»
بازداشت‌گاه سری گوانتانامو زمانی به خطر نگهداری بازداشت‌شدگان «با ارزش» در قفس و استفاده از روش‌های بازجویی خشن، بدنام بود.
اگرچه بیشتر زندانیان گوانتانامو آزاد یا به جای دیگری منتقل شده‌اند، اما رییس‌جمهور دونالد ترمپ وعده داده است که این بازداشت‌گاه را که در جزیره کوبا موقعیت دارد اما در اختیار ایالات متحده است، پر از «آدم‌های بد» نگه دارد.
محمدرحیم تنها افغان دیگری است که با هارون در گوانتانامو به‌سر می‌برد. سازمان سیا او را چند ماه بعد از هارون، به اتهام این‌که از دستیاران نزدیک اسامه بن لادن، رهبر القاعده بوده است، به گوانتانامو آورد.
اما کیت کلارک، از مدیران شبکه تحلیل‌گران افغانستان می‌گوید که هارون از چهره‌های تروریستی مهم نبود.
کلارک می‌گوید که اتهامات علیه هارون که ابتدا مخفی نگه داشته می‌شد اما بعدا توسط «ویکی‌لیکس» فاش شد، بیشتر بر آوازه‌ها و شایعات استوار است.
کلارک می‌گوید: «هرچیزی که درباره گوانتانامو فکر می‌کنید، درست اما او به اندازه‌ای مهم نبود که در آن‌جا زندانی شود.»
خانواده هارون که از زمان حمله شوروی به افغانستان در سال ۱۹۷۹ تاکنون مهاجر است، اعتراف می‌کند که هاون همانند بسیاری از اعضای کمپ مهاجران، عضو حزب اسلامی بود.
با این‌حال حزب اسلامی در سال ۲۰۱۶ با حکومت افغانستان توافق‌نامه صلح امضا کرد و این توافق زمینه را برای آزادی زندانیان این حزب فراهم کرد.
وقتی از وزارت دفاع ایالات متحده خواسته شد تا درباره پرونده هارون اظهارنظر کند، این وزارت گفت که شبه‌نظامیان را «تا پایان خصومت‌ها» از میدان جنگ دور نگه می‌دارد.
با این‌حال وزارت دفاع ایالات متحده از اظهارنظر در مورد این‌که آیا خروج امریکا از افغانستان، که با توجه به تویت ترمپ امکان دارد تا کریسمس اتفاق بیفتد، نشان‌دهنده تغییر در سیاست امریکا است یا خیر، خودداری کرد.
اعتصاب غذا
هارون که گفته می‌شود در اواخر دهه چهارم عمر خود قرار دارد، تأکید می‌کند که تمام تلاش خود را برای همکاری با مقامات کرده است.
هارون در بیانیه‌ای که وکیلش به ای‌اف‌پی ارائه کرد، می‌گوید: «من کارهای زیادی را برای همکاری با امریکایی‌ها انجام می‌دهم، اما آن‌ها راضی نیستند.»
در یک گفت‌وگوی ویدیویی که توسط صلیب سرخ تسهیل شده بود، خانواده هارون متوجه تغییراتی در شکل ظاهری و عادات گفتاری وی شدند. هارون اخیرا دوباره دست به اعتصاب غذا زده است.
او در بیانیه خود می‌گوید: «من حدود ۸۰ کیلو وزن داشتم. اکنون ۵۰ کیلو بیش نیستم.»
«دست‌کم ۳۰ کیلو از وجودم از گوانتانامو فرار کرده است.»