تبتی‌ها

فشار چین بر تبتی‌ها: یا هدایا را بپذیرید یا عواقب نپذیرفتن را

حزب کمونیست می‌خواهد تبتی‌ها کمتر به آیین بودایی خود توجه کنند

منبع: اکونومیست

«وو یینگجی»، رییس حزب کمونیست تبت، در ماه جنوری به نامه دامداری که در حومه پایتخت منطقه، «لهاسا» زندگی می‌کند، پاسخ داد. طبق گزارش رسانه‌های دولتی «سونام تسرینگ»، نویسنده نامه، از شی جین‌پینگ رییس‌جمهور چین به خاطر «زندگی سعادت‌‌مندانه» و از حزب به خاطر«مراقبت‌های گرم آفتاب‌مانند» قدردانی کرده بود. آقای وو از کشاورز خواست این داستان را برای دیگران نیز تعریف کند تا آن‌ها نیز ترغیب شوند که آقای شی را «از ته دل» دوست داشته باشند. او همچنین شرح داده که چه چیزی مسئول خوشبختی سونام تسرینگ نیست: بودیسم تبتی و رهبر آن، «دالایی لاما». آقای وو نوشت كه تبتی‌ها باید «توسل به مذهب را كاهش دهند»، «نفوذ منفی» دالایی لاما را از بین ببرند و «راه حزب را دنبال كنند».

این حزب مدت‌هاست که سعی در بدنام کردن دالایی لاما دارد. او در سال ۱۹۵۹ به هند فرار کرد. حزب او را پرچم‌دار خیانت پیشه «یک گروه شیطانی» که می‌خواهد تبت را از چین جدا کند معرفی می‌کند. از سال ۲۰۰۷، دولت حتا ادعای اختیارات قانونی در مورد تناسخ وی را نیز داشته است (او ۸۵ ساله است و به گفته یکی از دستیارانش «از سلامت کامل» برخوردار است). اما در ماه‌های اخیر مقامات تلاش‌های خود را برای ریشه‌کن کردن دالایی لاما از زندگی مذهبی ۶ میلیون و سیصد هزارتبتی‌ تبعه چین به شدت افزایش داده‌اند. درحالی که کمتر از نیمی از آن‌ها در خود تبت سکونت دارند و بیشتر آن‌ها در مناطق مجاور فلات تبت زندگی می‌کنند. آن‌ها همچنین سعی کرده‌اند تبتی‌ها را ترغیب کنند تا کمتر به ایمان خود توجه کنند و شور و شوق بیشتری نسبت به آقای شی و حزب نشان دهند. این آخرین مرحله از دهه‌ها تلاش برای درهم شکستن هویت تبتی است.

مذهب تبتی در معرض تجربه‌ی فرایندی است که حزب آن را «سینسی شدن» می‌نامد. اگرچه روش‌ها متفاوت است، اما این روند به نحوی انعکاس همان برخوردی است که در سین کیانگ با اسلام می‌شود؛ دینی که  اکثر جمعیت دوازده میلیونی اویغور آن منطقه به آن ایمان دارند. هدف از بین بردن تأثیرات مذهبی خارج از چین است، به ویژه تأثیر دالایی لاما (در فلات تبت) و گروه‌های اسلامی (در سین کیانگ). در هر دو منطقه، تلاش‌های حزب به معنای تعرض نه تنها به دین، ​​بلکه به سنت‌های فرهنگی مورد احترام مردم است. چن کوانگو، رییس حزب در سین کیانگ، سلف آقای وو بود. آقای چن زمانی که در تبت بود برخی از تاکتیک‌های امنیتی سخت‌گیرانه را امتحان کرد که بعدا در سین کیانگ تبدیل شد به شبکه گسترده‌ای از اردوگاه‌های «آموزش مجدد» برای اویغورها.

این حزب مبارزاتی به شدت گسترده را در سین کیانگ پیش می‌برد، زیرا بیم آن دارد که این منطقه به کانون تروریزم تبدیل شود. در تبت، حزب در مورد ثبات نیز با نگرانی‌های زیادی روبه‌روست. شدت گرفتن نا آرامی‌ها در آن سوی فلات در سال ۲۰۰۸ باعث شد تا در آن‌جا برخورد شدید امنیتی همراه با محدودیت‌های شدیدتری نسبت به سفر خارجی‌ها به تبت صورت گیرد (روزنامه‌نگاران به ندرت پذیرفته می‌شوند). پس از آن، یک سری خودسوزی دسته‌جمعی در میان تبتی‌های ناامید، مقامات را واداشت در حالت آماده‌باش کامل به‌سر ببرند.

اما مقامات در مناطق تبت، آن جنایات شدید در سین کیانگ، که امریکا با به راه انداختن جنجال آن را «نسل کشی» خوانده، تکرار نکرده‌اند و از کشتن نیز پرهیز کرده‌اند. در سین کیانگ، بیش از یک میلیون اویغور به گولاگ جدید فرستاده شده‌اند، جایی که آن‌ها ظاهرا مهارت‌های شغلی یاد می‌گیرند. در تبت، بسیاری از کشاورزان (از جمله سونام تسرینگ، چوپانی در نزدیکی لهاسا) در دهه گذشته به خانه‌های مدرن‌تر در شهرها یا   اطراف شهرها منتقل شده‌اند. صدها هزار نفر در مراکز آموزش حرفه‌ای که توسط دولت تأسیس شده پذیرفته شده‌اند. اما بیشتر ناظران معتقدند که این روند به شکلی بسیار داوطلبانه‌تر نسبت به سین کیانگ صورت گرفته است.

همانند سین کیانگ، حزب در جریان سینسی کردن این اقلیت، علاوه بر پرداختن به امور مذهبی (که هدف رسمی این اصلاحات است) به شدت تلاش دارد تا به آنان بقبولاند که به چین تعلق دارند. در مدارس بر «آموزش وطن‌پرستی» تأکید شده است. «ماندارین» (زبان رسمی چینی) در بیشتر کلاس‌ها جایگزین تبتی شده است. نظارت‌ها بیشتر شده است. شبکه‌های اطلاع‌رسان اطلاعات را به ایالت منتقل می‌کنند. تلفن‌های هوشمند شنود می‌شوند. و همان طور که دیگر اویغورها نمی‌توانند به زیارت مكه بروند، برای تبتی‌ها نیز سفر به منظور حضور در تعالیم دینی كه توسط دالایی لاما ارایه می‌شود، تقریباغیرممكن شده است، کاری كه ​​پیش از روی كار آمدن آقای شی در سال ۲۰۱۲ بسیاری انجام می‌دادند.

برخلاف اویغورها، تبتی‌ها هنوز می‌توانند با استفاده از «وی چت»، رسانه‌ای اجتماعی، بدون ترس از دستگیری با دوستان و اقوام خارج از چین در ارتباط باشند، اما احتیاط می‌کنند. ارسال تصاویر آنلاین از دالایی لاما می‌تواند جرم به حساب آمده و مجازات در پی داشته باشد. در دسامبر، یک دامدار ۳۰ ساله، «لهانداپ دورجی»، به دلیل ارسال تبریک دالایی لاما به مناسبت سال نو در وی‌چت، به یک سال زندان محکوم شد. اتهام او «تجزیه ملت» بود.

در ماه دسامبر و جنوری مقامات در ماه‌های دسامبر و جنوری تلفن‌های همراه ده‌ها یا صدها نفر از اعضای گروه وی‌چت تبتی‌های ساکن و اهل «شیاهه»، یک شهر صومعه‌ای در ولایت گانسو و هم مرز با تبت را کشف و ضبط کردند. شرکت‌کنندگان از این برنامه برای بحث در مورد موضوعات حساسی مانند زندگی دالایی لاما و تصویب قانونی که امریکا در ماه دسامبر خواستار تحریم مقامات چینی در صورت دخالت در تناسخ دالایی لاما شده بود، استفاده کرده بودند. در دهه ۲۰۰۰ تبتی‌ها هنوز تصاویری از دالایی لاما را در خانه‌های خود نگه‌داری می‌کردند. اکنون بسیاری از عکس‌های آقای شی و همچنین مائو تسه تونگ و دیگر رهبران پیشین چین جای آن‌ها را گرفته است. صدها عکس از مقامات به همراه هدایایی نظیر برنج، لباس یا پول نقد به مردم تحویل داده می‌شود. امتناع از دریافت هدایا و عکس‌ها می‌تواند عواقب بدی داشته باشد.

حزب در این جا نیز مثل سین کیانگ به دنبال برنامه‌‌ریزی برای آینده است. رابی بارنت، محقق فرهنگ تبتی می‌گوید: «به نظر می‌رسد این سیاست‌ها برای تربیت نسل آینده تبتی‌ها باشد که از نقش دالایی لاما در آیین بودایی تبتی چیزی نشناسند جزدشمنی.» اما هنوز برخی اوقات نشانه‌هایی از مقاومت در بین جوانان دیده می‌شود. در جنوری، «تنزین نییما»، یک راهب ۱۹ ساله، بر اثر جراحات وارده حین بازداشت در منطقه‌ای از تبت در ولایت سیچوان درگذشت. وی در ماه آگوست به دلیل انتشار اخبار مربوط به دستگیری پیشین خود به دلیل پخش اعلامیه و دادن شعار برای استقلال تبت بازداشت شده بود.

مقامات از این که مرگ دالایی لاما منجر به ایجاد تشنج میان تبتی‌ها و در نتیجه بروز اعتراضات شود، هراس دارند. حزب ترجیح می‌دهد به برهم زدن مراسم عزاداری متهم نشود – بهتر آن است که پیش از تبدیل شدن غم و اندوه به مشتی آهنین، مردم  از سوگواری منصرف شوند. آقای شی، ماه آگوست طی کنفرانسی با مقامات مسئول در امور سیاست‌های مربوط به تبت، از مدارس خواست تا «میهن‌پرستی» را به شکلی دقیق‌تر آموزش دهند. آقای شی گفت که این حزب باید «بذر عشق به چین را در اعماق قلب هر نوجوان بکارد». این یک مبارزه طولانی خواهد بود.