از ۱۴ عقرب ۱۳۹۷ که گروه طالبان بر جاغوری حمله کرد تا حالا مسیر گیلان – جاغوری مسدود است. بسته‌بودن این مسیر مشکلات زیادی بر ساکنین جاغوری خلق کرده است. قیمت مواد خوراکه و سایر اجناس به‌شدت افزایش یافته و توان خرید مردم پایین آمده است. مسدودشدن مسیر گیلان – جاغوری کسب‌وکار در این بازار را با رکود روبه‌رو کرده است.
دولت میگوید در سال جاری تلاش می‌کند این مسیر را بازگشایی کند. اما در حال حاضر اولویت دور کردن تهدیدهای امنیتی از این بازار است. ساکنان محل می‌گویند دولت به این مشکل مردم بی‌توجه است و به درخواست آنان وقعی نمی‌گذارد.
در گذشته کسبه‌کاران کالای اقتصادی‌شان از مسیر ۲۵ کیلومتری به این بازار می‌آوردند، اما حالا ناگزیر به پیمودن ۷۵ کیلومتر از مسیر دیگر است که به افزایش چشم‌گیر قیمت‌ها منجر شده است. طبق گفته‌ی دکانداران و کسبه‌کاران در بازار انگوری آن‌ها پیش از بسته‌شدن مسیر گیلان – جاغوری بابت انتقال هر تُن آرد از قندهار به جاغوری یک هزار و ۴۰۰ کلدار پاکستانی کرایه پرداخت می‌کردند و حالا به‌دلیل طولانی‌بودن مسیر مجبورند برای انتقال این مقدار آرد دوهزار و ۵۰۰ افغانی هزینه کنند.
ساکنان محل به اطلاعات روز می‌گویند ۸۰ درصد دکانداران قادر به پرداخت کرایه‌های دکان‌های خود نیستند و مردم در معرض یک تهدید بزرگ اقتصادی قرار دارند.
سه‌برابرشدن قیمت‌ها
طالبان اندکی بعد از حمله بر جاغوری توسط نیروهای مقاومت مردمی و دولتی بیرون رانده شدند. اما مسیر گیلان – جاغوری از ۱۶ عقرب ۱۳۹۷ روزی که طالبان بر این ولسوالی حمله کردند تا حالا مسدود است. بسته‌بودن این مسیر که به‌عنوان شاه‌رگ اقتصادی این ولسوالی یاد می‌شود زیان زیادی بر مردم ولسوالی جاغوری تحمیل کرده و توان خرید مردم را کاهش داده است.
به‌لحاظ موقعیت جغرافیایی «بازار انگوری» با یک‌هزار و ۵۰۰ دکان که یک‌هزار آن هنوز فعال است نزدیک به مرز ولسوالی گیلان و جاغوری قرار دارد و فاصله‌ی کم آن با شاهراه قندهار-غزنی اهمیت ویژه‌ای به آن داده است. این بازار کل منطقه‌ی ناوه ولسوالی جاغوری را که بیشتر از ۷۰ هزار نفر نفوس دارد تحت پوشش قرار می‌دهد، اما از زمان مسدودشدن مسیر گیلان – جاغوری مردم این منطقه در مضیقه‌ی شدیدی قرار گرفته‌اند. کسب‌وکار در آن کم شده و بازار در آستانه‌ی ورشکستگی قرار گرفته است.
اسحاق‌علی کشمیری سابقه‌ی ۲۵ سال کار در این بازار را دارد. آقای کشمیری میگوید قیمت انتقال مواد اولیه از بیرون به داخل ولسوالی جاغوری نسبت به زمانِ قبل از حمله طالبان بر این ولسوالی سه‌برابر افزایش یافته و این مسأله بر توان خرید مردم تأثیر منفی گذاشته است: «قبل از بسته‌شدن مسیر گیلان – جاغوری کرایه انتقال یک تُن آرد از قندهار به بازار انگوری در جاغوری یک‌هزار و ۴۰۰ کلدار پاکستانی بود و کرایه انتقال این مقدار آرد حالا به دوهزار و ۵۰۰ افغانی رسیده است.»
اکثریت کسبه‌کاران و مردم ولسوالی جاغوری نگرانِ افزایش قیمت موادهای اولیه و سقوط بازار انگوری‌اند. دکانداران در بازار انگوری می‌گویند: «قبلا مشتریان خرچ و مصرف یک سال‌شان را یک‌بارگی می‌خریدند حالا در دو سه قسط این کار را می‌کنند و در مواقعی پول مواد خوراکه‌شان را یک سال بعد تحویل می‌دهند.»
افزایش قیمت مواد اولیه در جاغوری باعث کاهش درآمد حداقل ۵۰ درصدی دکانداران «بازار انگوری» شده است. اسحاق‌علی کشمیری میگوید که فروش او از زمان مسدودشدن راه بیشتر از ۹۰ درصد کاهش یافته است: «قبل از بسته‌شدن راه روز سه بار دخل‌ام را جمع می‌کردم که یک میلیون تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار افغانی می‌شد. حالا گاهی روزها ۷۰ هزار و گاهی هم تا ۸۰ هزار افغانی می‌شود.»
جان‌علی سلطانی از دکانداران بازار انگوری از چند سال به این طرف کارش خرید و فروش مواد غذایی است. او میگوید که بسته‌بودن مسیر گیلان – جاغوری قیمت هر گونی آرد را تا ۱۰۰ افغانی بالا برده است: «قبلا برای رسیدن به جاده پخته چهار کیلومتر راه می‌رفتیم حالا با طی کردن ۲۸ کیلومتر هم به جاده پخته نمی‌رسیم. قبلا تُن آرد از قندهار بار می‌کردم و به انگوری می‌آوردم و یک‌هزار افغانی کرایه می‌دادم حالا دو هزار و ۵۰۰ افغانی می‌دهم.»
آقای سلطانی میگوید که بسته‌شدن راه باعث کاهش ۴۰ درصدی فروش او شده است: «در آن زمان ۲۰۰ هزار افغانی فروش داشتم حالا ۱۲۰ هزار افغانی.»
بشیر امیری یکی دیگر از دکانداران «بازار انگوری» میگوید نگران اوضاعی نابه‌سامان اقتصاد مردم است: «مردم قبلا یک‌بارگی پول مواد غذایی را که می‌خریدند پرداخت می‌کردند اما حالا که مواد خوراکی می‌خرند پولش تا یک سال هم طول می‌کشد.»
جعفری در بازار انگوری دکان وسایل ورزشی دارد. از مسدودبودن راه جاغوری – گیلان به این‌طرف فروش او ۳۰ درصد کاهش یافته است. آقای جعفری میگوید که روی کسب‌وکارش پول زیادی را سرمایه‌گذاری کرده است اما نبودنِ مشتری او را نگران کرده است. آقای جعفری قبلا برای انتقال ۶۰ تا ۷۰ کیلو از اموالش از هرات تا بازار انگوری در جاغوری یک‌هزار افغانی کرایه می‌داد، حالا این کرایه به یک‌هزار و ۵۰۰ افغانی افزایش یافته است.
محمدباقر چند سالی است که در بازار انگوری دکان بوت‌فروشی دارد. او قبلا از بسته‌شدن راه برای انتقال ۲۰ کیلومتر از کالاهایش ۴۵۰ افغانی کرایه پرداخت می‌کرد و حالا برای انتقال این مقدار کالا بیشتر از یک هزار افغانی کرایه می‌دهد: «بسته‌بودن راه ۴۵ درصد روی کسب‌وکارم تغییرات آورده، قبلا روز ۱۰ هزار افغانی فروش داشتم و حالا از پنج هزار افغانی بالا نمی‌رود. قبلا روزانه ۸۰ مشتری داشتم و حالا تعداد مشتری به ۵۰ نفر می‌رسد.»
مردم در تنگنا
داکتر حفیظ‌الله رویین از داکتران بازار انگوری و یکی از نماینده‌های این بازار میگوید که بسته‌بودن این راه بازار را با رکود مواجه کرده و مردم را در تنگنا قرار داده است. به گفته‌ی آقای رویین وضعیت این بازار به‌گونه‌ای است که ۸۰ درصد دکانداران آن قادر نیستند کرایه دکان‌شان را پرداخت کنند: «بازار انگوری دروازه جاغوری است و حالا یک گونی آرد یا سمنت یک‌ونیم برابر سابق خریداری می‌کنیم.»
آقای رویین اضافه می‌کند که نرخ‌ها در جاغوری بالا رفته و کار در بازار انگوری وجود ندارد: «قبلا روزانه ۳۰ مراجعین داشتم و حالا ۱۰ نفر مراجعین دارم که هم فقیر است و هم کم. اگر کسی نسخه‌ی دارویش یک هزار افغانی شود ۵۰۰ افغانی در جیب دارد. اکثر مریضان دارو را به قرض می‌برند.»
طولانی‌شدن مسیر انتقال کالا به این ولسوالی از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت مواد غذایی در ولسوالی جاغوری است. فاصله بازار انگوری که از مهم‌ترین بازارهای ولسوالی جاغوری است با شاهراه قندهار – غزنی از مسیر گیلان جاغوری ۲۵ کیلومتر است و با بسته‌شدن این مسیر دکانداران این بازار مجبورند اموال‌شان را از مسیر ولسوالی قره‌باغ به جاغوری که ۷۵ کیلومتر است انتقال می‌دهند.
دکانداران و کسبه‌کاران در بازار انگوری می‌گویند برای بازشدنِ راه گیلان – جاغوری به ولسوالی جاغوری مراجعه کرده است اما ولسوال جاغوری از نداشتنِ «صلاحیت» در این مورد سخن گفته است: «نماینده‌های ما به غزنی رفتند والی وعده داده بود که شخصا دنبال موضوع است و راه را باز می‌کند. مقامات بالا گفتند که خبر نداریم که راه جاغوری بسته است.»
به گفته‌ی مردم و دکانداران در بازار انگوری ولسوالی جاغوری، طالبان و اهالی منطقه‌ی رسنه در ولسوالی گیلان با بازشدن راه گیلان – جاغوری مخالفتی ندارند.
یکی از دکانداران در صحبت با روزنامه اطلاعات روز میگوید: «زمستان مدتی راه قره‌باغ بسته بود. تعدادی از موترهای که تصمیم داشتند از مسیر رسنه به دهمرده رفته و از آن‌جا به بازار بیایند طالبان گفته که چرا از راه خود نمی‌روند؟ طالبان حتا دو موتر را خودشان تا سر مرز جاغوری رساندند. اما در ایستگاه بازرسی در گردنه‌ی حوتقول نیروهای دولتی دادوبیداد کردند که چرا از این راه آمدید؟ جواب راننده‌ها هم این بود که وقتی طالبان ممانعت نمی‌کند شما چرا مانع می‌شوید؟ نیروهای نظامی راننده‌ها را آزاد کرده و گفته بود که موضوع را با کسی نگوید.»
جان‌علی از دکانداران این بازار میگوید که آن‌ها برای بازشدن راه جاغوری – گیلان طومار امضا کرده و به والی ولایت غزنی رساندند اما تاکنون اقدام جدی در این زمینه صورت نگرفته است.
آقای جعفری از دکانداران بازار انگوری میگوید بسته‌بودن مسیر گیلان – جاغوری پلانی است که از بالا طرح‌ریزی شده است.
داکتر حفیظ‌الله رویین که یکی از نمایندگان دکانداران برای حل مشکل «بسته‌بودن مسیر گیلان – جاغوری» است میگوید که بارها مسأله بسته‌بودن راه جاغوری – گیلان را با مقامات حکومتی در ولسوالی جاغوری و ولایت غزنی مطرح کرده، اما هنوز جواب نگرفته است: «ولسوال غیرمستقیم ما را توهین کرد. برخورد ولسوالی با ما طوری بود که از عریضه خود پیشمان شدیم. برایش گفتیم که مردم را توهین می‌کنی و می‌گویی طالب هستید. ولسوال از ما ضمانت می‌خواست گفتیم که در ۳۴ ولایت کی ضمانت کرده؟»
آقای رویین در بخشی از صحبت‌هایش از وعده‌ی معاون والی ولایت غزنی مبنی بر بازشدن مسیر گیلان – جاغوری میگوید که به آن‌ها وعده سپرده بود مسأله بازشدن راه جاغوری را در جلسه‌‌ای که سه تا چهار روز بعد دایر می‌شود با دیگر مقامات شریک می‌کند: «معاون والی گفت که در جلسه شورای امنیت هم این موضوع را می‌ماند و بعد زنگ می‌زند. اما هنوز جواب مثبت یا منفی‌شان معلوم نیست.»
پاسخ مقام‌های محلی
مقام‌های محلی در ولایت غزنی می‌گویند که بازشدن راه‌های مواصلاتی ولسوالی‌های ولایت غزنی زمان‌بر است و در حال حاضر تلاش‌ها بر این است که تهدید را از شهر دور کنند و قدم بعدی‌شان باز کردن راه‌های مواصلاتی و شاهراه کابل – قندهار و غزنی – پکتیا است.
وحیدالله جمعه‌زاده، سخن‌گوی والی غزنی می‌افزاید که دولت وعده بسیار «محکم» داده که در جریان امسال مخالفان را سرکوب کرده و راه‌های رفت‌وآمد ولسوالی‌ها را از وجود مخالفان پاکسازی کند. آقای جمعه‌زاده در پاسخ به بازشدن مسیر گیلان – جاغوری به روزنامه اطلاعات روز میگوید: «شاید دو ماه طول بکشد که راه‌ها باز شود.»
طبق معلومات ولایت غزنی در جریان سال گذشته تقریبا ۷۰۰ حلقه ماین از مسیر راه‌های مواصلاتی کشف و خنثا شده است.