هنگامه امیری دوران کودکیاش را به همراه خانواده همواره در جستوجوی آرامش و امنیت گذرانده است. کمیساریای عالی پناهندگان همیشه بخشی از سفر این جوان پناهجوی افغان بوده است. بنابراین، زمانی که آژانس پناهندگان سازمان ملل از وی دعوت کرد تا شکلک روز جهانی پناهندگان ۲۰۲۱ را برای تویتر طراحی کند، او از این فرصت برای جبران تمام کمکهای این سازمان به خانوادهاش استفاده کرد؛ از جمله انتقال آنها در سال ۲۰۰۵ به خانه کنونیشان در کانادا.
او اکنون ۳۲ سال دارد و در شهر نیوهون استودیویی برای خود دارد که از سال گذشته پس از اتمام ماستری هنرهای زیبا از دانشگاه ییل در آن کار میکند. او میگوید: «کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد بخشی از تاریخ من است، معلوم بود که این پروژه را میپذیریم. این سازمان به ما کمک کرد و اکنون فرصتی دارم برای جبران… این برایم واقعا جای افتخار است.»
طرح امیری که رسما از روز یکشنبه در تویتر راهاندازی شد، تصویری است متشکل از دو دست از شرق و غرب، در بالا و پایین و قلبی آبی در میان آن که نماد مادرمان، زمین است.
امیری میگوید:«این شکلک نشاندهندهی عشق، حمایت و همدلی است. قلب نمادی جهانی است. همه قلب را بهعنوان نمادی از عشق میشناسند. دستها، حرکات، قدرت و اتحاد را با حرکت دورانی بین قلب نشان میدهند.»
آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد از سال ۲۰۱۶ با همکاری تویتر، بیستم ماه جون را بهعنوان روز جهانی پناهندگان تعیین کرده تا از روحیه مقاومت پناهجویان آواره از جنگ، درگیری، خشونت و بلایای طبیعی تجلیل کند.
رسانههای اجتماعی قسمت اصلی فعالیتهای تبلیغی و ارتباطی آژانس است که دوونیم میلیون دنبالکننده در تویتر و میلیونها طرفدار در پلتفرمهای مختلف مانند اینستاگرام و تیکتاک دارد.
«این (پلتفرمها) به ما کمک میکند تا با پناهندگان بهصورت آنلاین همبستگی داشته باشیم. صدها و هزاران نفر میتوانند این شکلک را بهصورت آنلاین تویت کرده و داستانهای خود را به اشتراک بگذارند.»
یکی از آن داستانهای مشترک داستانهای امیری خواهد بود
امیری که متولد پیشاور پاکستان است به همراه خانودهاش پس از شکست شوروی سابق در سال ۱۹۸۹ به کابل بازگشت. پس از هجوم طالبان در سال ۱۹۹۶، آنها بار دیگر مجبور به فرار شدند.
پدرش که انجینیراست، قبل از اینکه خانواده را به مقصد دنمارک و ناروی ترک کند، در سال ۱۹۹۹ آنها را به تاجیکستان برد تا مطمئن شود جای امنی زندگی میکنند.
«پدر من زمانی که ما در پاکستان و تاجیکستان بودیم در آسیای مرکزی و اروپا پناهندگی گرفت. تحت آن شرایط سخت بیشتر اوقات از او جدا بودیم. تنها خاطراتی که از او داشتم عکسهایی بود که برای ما میفرستاد.»
پس از گذراندن شش سال در تاجیکستان، امیری، مادر و سه خواهر و برادرش توسط کمیساریای عالی پناهندگان و دولت کانادا در هالیفاکس اسکان داده شدند.
امیری میگوید که در شرایط پرهرجومرج و نابهسامانی بزرگ شده و همیشه آرامشش را در نقاشی یافته است.
«نقاشی به آدم فضایی برای تأمل میدهد، همهی ما میدانیم در فضای بیرون چه میگذرد. اما به نوعی وقتی قلم و کاغذ به دست میگیرم و سرم گرم کار میشود، انگار دنیای دیگری است، برای من بهنحوی مراقبه بود.»
محیط زندگی جدید در کانادا پر از چالشهای تازه بود، کنارآمدن با زبان و فرهنگ جدید. سه سال طول کشید تا سرانجام پدر هم در سال ۲۰۰۸ به خانوده پیوست.
امیری پس از اتمام دوره لیسانس در رشته هنرهای زیبا از کالج دانشگاه هنر و طراحی نوا اسکوشیا، بهعنوان یک کانادایی از دانشگاه ییل ماستری گرفت.
او همزمان با تحصیلات خود در زمینه نقاشی و چاپ، در هنر نساجی هم دست دارد و آثار «نقاشی» روی پارچه در مقیاس بزرگ با الهام از میراث افغانستان، روی پارچههای آسیایی مانند ابریشم و ساتن خلق کرده است. آثار وی در کانادا، اروپا و ایالات متحده به نمایش گذاشته شده است.
امیری در ماه سپتامبر مشغول آمادهسازی آثار خود برای نمایش در گالری کوپر کول تورنتو بود که پیشنهاد کمسیاریای عالی پناهندگان سازمان ملل برای طراحی شکلک را دریافت کرد.
امیری میگوید: «زندگی ریتم سریعی دارد. اختصاص یک روز به پناهندگان جهان، راهی است که باعث میشود لحظهای مکث کنیم و در مورد زندگی و وضعیت پناهندگان و آوارگان تأمل کنیم. هیچ کس پناهندگی را انتخاب نمیکند. همهی ما لیاقت داشتن خانه و امنیت را داریم.»