در روزهای که فاریاب در گیرودار نزاع سیاسی بر سر تعیین والی جدید بود، ناامنی و حملات طالبان بر ولسوالی‌های این ولایت شدت یافت، تا این که در روزهای پس از این نزاع و مشخصا در دو هفته‌ی اخیر چهار ولسوالی این ولایت به‌دست طالبان سقوط کرد. پس از سقوط ولسوالی خواجه سبزپوش در شمال‌شرق شهر میمنه، اکنون منابع محلی می‌گویند که درگیری در چند کیلومتری میمنه رسیده و در حال حاضر مرکز فاریاب در محاصره طالبان قرار دارد.
المار، اندخوی، بلچراغ، دولت‌آباد، غورماچ، گرزیوان، خان چارباغ، خواجه سبزپوش، کوهستان، پشتون‌کوت، قرم‌قل، قیصار، قرغان و شیرین تگاب ولسوالی‌های چهارده‌گانه فاریاب است. پنج ولسوالی آن (المار، قیصار، دولت‌آباد، شیرین تگاب و خواجه سبزپوش) اخیرا به‌دست طالبان سقوط کرد، پنج ولسوالی (بلچراغ، گرزیوان، کوهستان، غورماچ و پشتون کوت) به گفته‌ی منابع محلی، در محاصره قرار دارد و تنها چهار ولسوالی آن (اندخوی، قرم‌قل، قرغان و خان چارباغ) در وضعیت نسبتا بهتر امنیتی قرار دارد، هرچند از طریق فاریاب امکان اکمال آن ولسوالی‌ها موجود نیست.
در ۲۸ جوزا ولسوالی خواجه سبزپوش، در ۲۷ جوزا ولسوالی شیرین تگاب، در ۱۶ جوزا ولسوالی قیصار، در ۱۸ جوزا ولسوالی دولت‌آباد و در ۲۱ حوت سال گذشته ولسوالی المار به‌دست طالبان سقوط کرد. دو ولسوالی اخیر بدون درگیری و مقاومت جدی سقوط کرد که منابع محلی آن را مشکوک و به‌نحوی واگذاری به گروه طالبان می‌دانند.
«میمنه در محاصره است، اما سقوط نمی‌کند»
منابع محلی در ولایت فاریاب وضعیت امنیتی این ولایت را وخیم توصیف می‌کنند و می‌گویند که جنگ در چند کیلومتری مرکز فاریاب رسیده و اکنون شهر میمنه در محاصره طالبان قرار دارد. اما این منابع و فرمانده خیزش‌های مردمی در این ولایت می‌گویند که هرچند میمنه در محاصره قرار داد، اما این شهر به‌دست طالبان سقوط نخواهد کرد و نیروهای امنیتی به‌ویژه خیزش‌های مردمی از این شهر در برابر حملات طالبان حفاظت خواهند کرد.
عبدالمنان قاطع، عضو شورای ولایتی فاریاب در صحبت با اطلاعات روز میگوید که پس از سقوط ولسوالی خواجه سبزپوش، خط دفاعی نیروهای امنیتی از طرف شرق در سه کیلومتری و از طرف غرب در دو کیلومتری شهر میمنه رسیده است: «ما می‌توانیم بگوییم که شهر میمنه در محاصره دشمن قرار دارد که در دو-سه کیلومتری شهر دشمن حضور دارند و احتمال می‌رود که بر مرکز فاریاب حمله صورت بگیرد. وضعیت خیلی وخیم است و مردم نگران‌اند، اما بدبختانه از سوی حکومت مرکزی و محلی تحرک قابل ملاحظه صورت نمی‌گیرد.»
در عین حال آقای قاطع میگوید که در شهر میمنه نیروهای کافی برای دفاع از این شهر وجود دارد و اگر معامله پشت پرده صورت نگیرد، مردم فاریاب از شهر میمنه دفاع می‌کنند. به گفته‌ی او، در حال حاضر بیش از یک هزار فرد مسلح در شهر میمنه حضور دارند در کنار نیروهای امنیتی از شهر دفاع خواهند کرد.
فریبا تورانی، عضو دیگر شورای ولایتی فاریاب در صحبت با اطلاعات روز میگوید وضعیت امنیتی فاریاب پس از جنجال بر سر تعیین والی جدید وخیم‌تر شد و اکنون شهر میمنه در محاصره طالبان قرار دارد. خانم تورانی هم‌زمان تأکید دارد که مردم فاریاب آماده جنگ‌اند و از سقوط مرکز فاریاب به‌دست طالبان جلوگیری خواهند کرد.
هاشم باتور، فرمانده خیزش‌های مردمی میگوید که با سقوط ولسوالی خواجه سبزپوش جنگ در چهار دروازه مرکز فاریاب رسیده است. آقای باتور تأکید می‌کند که مرکز فاریاب هرگز سقوط نخواهد کرد: «انشاالله مرکز ولایت فاریاب سقوط نمی‌کند. تمامی کسانی‌که جنگ می‌کنند این‌جا حضور دارند. ولایت را هم که [تسلیم] دهند، مرگ بر این‌ها، به دست کی تسلیم می‌دهند؟ انشاالله در ولایت مقاومت می‌شود و ولایت سقوط نمی‌کند.»
عبدالکریم یورش، سخن‌گوی پولیس فاریاب در صحبت با اطلاعات روز میگوید که هرچند مخالفان مسلح اخیرا بر ولایت فاریاب تمرکز بیشتر کرده است، اما تدابیر امنیتی برای حفاظت از شهر میمنه گرفته شده است. آقای یورش می‌افزاید که نیروهای امنیتی امکانات و تجهیزات کافی در اختیار دارند و اکنون روی برنامه بازپس‌گیری ولسوالی‌های از دست‌رفته کار جریان دارد. به گفته‌ی او، در ۲۴ ساعت اخیر درگیری در ولسوالی‌های خواجه سبزپوش و پشتون کوت جریان داشت که بر اثر حملات هوایی به طالبان تلفات وارد شده است.
چگونگی سقوط خواجه سبزپوش و شیرین تگاب
هشت روز پس از سقوط ولسوالی دولت‌آباد به‌دست طالبان، نیروهای امنیتی در ۲۶ جوزا این ولسوالی را دوباره تصرف کردند، اما در درگیری‌ها تلفات سنگینی به نیروهای امنیتی به‌ویژه کماندوهای ارتش وارد شد و دست‌کم ۲۰ تن آنان کشته شدند. این ولسوالی دوباره به‌دست طالبان افتاد. نیروهای که برای جنگ عازم ولسوالی دولت‌آباد بودند در مرکز ولسوالی شیرین تگاب در محاصره طالبان درآمدند و به گفته‌ی منابع محلی بدون درگیری جدی به گروه طالبان تسلیم شدند. یک روز پس از سقوط شیرین تگاب، خواجه سبزپوش سقوط کرد که به گفته‌ی منابع محلی، ولسوالی و تمامی امکانات و تجهیزات جنگی توسط فرمانده پولیس این ولسوالی به طالبان واگذار شد.
منابع محلی در فاریاب گفتند که نیروهای گیرمانده در شیرین تگاب پس از نرسیدن کمک تسلیم طالبان شدند و با این تسلیمی ۱۵۰ وسایط زرهی و غیرزرهی و دیگر جنگ‌افزار به‌دست طالبان افتاد. بعدا طالبان حدود ۱۵۰ نیروی امنیتی اسیرشده را رها کردند.
عبدالمنان قاطع میگوید که روز جمعه ولسوالی خواجه سبزپوش بدون درگیری و مقاومت به‌دست طالبان سقوط و تمامی تجهیزات جنگی نیروهای امنیتی به‌دست طالبان افتاد: «حدود ۶۰ نیروی امنیتی در این ولسوالی حضور داشتند. بدون این که درگیری صورت بگیرد، قومندان امنیه ولسوالی روز جمعه ساعت سه‌ونیم عصر به بهانه این که به طرف پوسته می‌رود، به طالبان تسلیم می‌شود. بعدا درگیری کوتاهی در ساختمان ولسوالی و قومندانی صورت گرفت، چون یک تعداد خیزش‌های مردمی در آن‌جا حضور داشتند، بالاخره آن‌ها نیز مجبور شدند که تسلیم شوند.»
فریبا تورانی، عضو دیگر شورای ولایتی میگوید که فرمانده پولیس ولسوالی خواجه سبزپوش این ولسوالی و نیروهای امنیتی را با تمام تجهیزات جنگی به گروه طالبان تسلیم کرده است. به گفته‌ی او، تنها یک فرمانده مقاومت کرد که وی نیز بعدا به طرف شهر میمنه مجبور به عقب‌نشینی شد.
همچنان خانم تورانی در مورد سقوط ولسوالی شیرین تگاب میگوید که حدود ۳۰۰ نیروی امنیتی توسط فرمانده پولیس این ولسوالی به طالبان تسلیم داده شد و ۸۰ تانگ و در کل ۱۶۰ واسطه نقلیه به‌دست طالبان افتاد: «فرمانده پولیس ولسوالی با محافظانش از سوی جنگ‌جویان طالبان محافظت شده و تا ولسوالی اندخوی رسانده شدند.»
به گفته خانم تورانی، پس از سقوط شیرین تگاب ۱۵۰ تن از نیروهای امنیتی اسیرشده از سوی طالبان رها شدند و طالبان برای هر کدام از آن‌ها پنج-پنج هزار افغانی تشویقی داده‌اند. او میگوید که در گذشته طالبان مخالفت شدیدی با نیروهای ارتش داشت و این که چطور این ۱۵۰ تن را آزاد کرده‌اند به یک معما می‌ماند: «برخی از این نیروها به خانه‌های‌شان رفتند و برخی‌شان در ساحات تسلط دولت رسانده شدند.»
هاشم باتور، فرمانده خیزش‌های مردمی در فاریاب میگوید که سقوط ولسوالی‌ها در فاریاب به معامله می‌ماند و در ولسوالی خواجه سبزپوش درگیری خاصی میان نیروهای امنیتی و طالبان صورت نگرفته و در درگیری کوتاهی که صورت گرفت ۹ تن از نیروهای خیزش مردمی، ارتش محلی و مفرزه‌های امنیت ملی کشته و شش نفر زخمی شدند.
اما عبدالکریم یورش، سخن‌گوی پولیس فاریاب میگوید که نیروهای امنیتی در ولسوالی خواجه سبزپوش به قدر کافی در برابر طالبان جنگ و مقاومت کردند، اما به‌خاطر جلوگیری از تلفات‌شان، تمام تجهیزات و امکانات را در یک کیلومتری مرکز ولسوالی آوردند و اکنون جنگ در این ولسوالی جریان دارد: «هیچ گونه تجهیزات در ولسوالی خواجه سبزپوش به دست دشمن نیفتاده است. نیروهای امنیتی تلفات ندارند، اما بر اثر حملات هوایی دشمن ده‌ها کشته و زخمی دارد.»
ولسوالی‌های در محاصره
منابع محلی در فاریاب می‌گویند که ولسوالی‌های فاریاب از چند سال به این طرف در محاصره قرار دارند و ولسوالی‌های که سقوط کردند نیز از سال‌ها به این طرف در محاصره قرار داشتند. به گفته‌ی آن‌ها، ولسوالی‌های بلچراغ، گرزیوان، کوهستان از سه-چهار سال گذشته در محاصره قرار دارند و از طریق زمین تجهیزات و اکمالات به آن‌ها رسانده نمی‌شود. اما سخن‌گوی پولیس فاریاب میگوید که این ولسوالی‌ها در محاصره نیست، چون راه‌های مواصلاتی این ولسوالی‌ها سخت‌گذر است، تجهیزات و مواد خوراکی از طریق هوا فرستاده می‌شود.
عبدالمنان قاطع، عضو شورای میگوید که بیشتر ولسوالی‌های که سقوط کرد، سه-چهار سال در محاصره گروه طالبان قرار داشت. به جز ولسوالی‌های چهارگانه اندخوی که از طرف جوزجان از طریق زمین اکمال می‌شود، بقیه ولسوالی‌ها همه در محاصره قرار دارند و در دو-سه سال اخیر نیروهای کمکی به آن‌جا نرسیدند: «سه-چهار سال که یک ولسوالی تحت محاصره باشد، از هر نگاه محتاج می‌شود و روحیه‌‌شان ضعیف می‌شود. بعد از این که اطمینان حاصل کردند که طالبان آن‌ها را از بین نمی‌برند و تنها تجهیزات‌شان را می‌گیرند، بدون مقاومت سلاح‌های‌شان را تسلیم می‌کند و جان‌شان را نجات می‌دهند.»
به گفته‌ی آقای قاطع، تنها مرکز ولسوالی پشتون کوت که در مرکز شهر میمنه قرار داد، در دست دولت است، اما اکثر ساحات آن در دست طالبان قرار دارد. قاطع مدعی است که در مورد ولسوالی‌های بلچراغ، گرزیوان و کوهستان بگومگوهای به گوش می‌رسد که مسئولان آن‌ها در حال مذاکره با طالبان هستند، چون حکومت در این سال‌ها به آن‌ها کمک رسانده نتوانست: «وضعیت این ولسوالی‌ها نسبت به ولسوالی‌های که نزدیک به شهر میمنه قرار دارد و سقوط کرد، بدتر است و امکانات کم‌تر در اختیار دارد. هرچند فعلا نیروهای امنیتی مقاومت می‌کنند، اما اگر به آن‌ها توجه نشود و اکمالات درست صورت نگیرد، ممکن است این ولسوالی‌ها طی چند روز دیگر سقوط کند.»
فریبا تورانی، عضو دیگر شورای ولایتی میگوید که به جز ولسوالی‌های چهارگانه اندخوی، تمامی ولسوالی‌های فاریاب در تصرف گروه طالبان قرار دارد، چون در تعداد اندک این ولسوالی‌ها صرف ساحه محدود ولسوالی آن هم تنها به نام در کنترل دولت است، اما مقام‌های محلی عملا تحت فرمان طالبان قرار دارند و از آن‌ها تبعیت می‌کنند.
واگذاری ولسوالی‌ها و رویکرد جدید طالبان در برابر اسیران جنگی
در هفته‌های اخیر حدود ۳۰ ولسوالی در ولایت‌های مختلف به‌دست طالبان سقوط کرده است. برخی از این ولسوالی‌ها بدون درگیری و مقاومت جدی، به طالبان واگذار شده و تمامی تجهیزات و تسلیحات جنگی در اختیار طالبان قرار گرفته است. ویدیوهای که از سوی طالبان منتشر شده، نشان می‌دهد که نظامیان گروه-گروه به طالبان تسلیم می‌شوند و تمامی تجهیزات جنگی‌شان را شامل تانک‌های زرهی به آن‌ها واگذار می‌کنند. هم‌زمان طالبان تبلیغاتی را به راه انداخته که نیروهای امنیتی تسلیم‌شده را نمی‌کشند و دوباره رها می‌کنند که در گذشته چنین رویکردی نداشتند. به‌عنوان نمونه، حدود ۱۵۰ نیروی امنیتی در فاریاب آزاد شدند و نیروهای امنیتی تسلیم‌شده در ولسوالی شینکی زابل از سوی جنگ‌جویان طالبان اسکورت شدند.
ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی گروه طالبان در تویتی نوشته که نیروهای امنیتی دولت افغانستان سلاح به زمین می‌گذارند و تسلیم می‌شوند و جنگ‌جویان این گروه با آن‌ها برخورد انسانی و عاطفی می‌کنند.
عبدالمنان قاطع، عضو شورای فاریاب با اشاره به آزادشدن حدود ۱۵۰ نیروی امنیتی در ولسوالی شیرین تگاب از سوی طالبان میگوید که طالبان رویکرد جدید در پیش گرفته و مطابق ان نیروهای امنیتی اسیرشده را نمی‌کشند، بلکه پس از گرفتن تعهد مبنی به نپیوستن دوباره به نیروهای امنیتی، رها می‌کنند.
آقای قاطع می‌افزاید که این رویکرد بر روحیه نیروهای امنیتی تأثیر می‌گذارد و نیروهای امنیتی در خواجه سبزپوش و شیرین تگاب متأثر از این رویکرد تسلیم طالبان شدند: «در ولسوالی‌های شیرین تگاب و خواجه سبزپوش درگیری و مقاومتی نشده و نیروهای امنیتی پس از این که اطمینان یافتند، طالبان آن‌ها را نمی‌کشند، با مقاومت کم تسلیم شدند. این پالیسی خیلی تأثیر منفی بر جنگ فعلی می‌گذارد. از یک طرف حکومت نیروهای امنیتی را در پاسگاه‌ها و ولسوالی‌ها حمایت نمی‌تواند از طرف دیگر پالیسی طالبان زمینه و راهی را برای نیروهای امنیتی باز گذاشته که اگر زمانی از طرف حکومت مرکزی به آن‌ها توجه و از آن‌ها حمایت نشد، به طالبان تسلیم شوند و خود را زنده نجات دهند.»