منابع محلی در غرب کشور می‌گویند که ولسوالی‌های اوبه ولایت هرات، شهرک، ساغر و تولک ولایت غور، جوند ولایت بادغیس، لاش‌وجوین، اناردره و پشت‌کوه ولایت فراه، خاشرود ولایت نیمروز، طی دو هفته اخیر به‌دست طالبان سقوط کرده است.
حالا طالبان بیش از هر زمانی پس از سقوط رژیم‌شان در سال ۲۰۰۱ میلادی توسط ائتلاف جهانی به رهبری ایالات متحده امریکا در ولایت‌های غربی جغرافیا در اختیار دارند، اما مقام‌های ارشد و نمایندگان مردم این ولایت‌ها مدعی‌اند که طالبان با تصرف ولسوالی‌ها، دست به تخریب تأسیسات دولتی، «غارت»، «چور و چپاول» اموال و حتا رگبار غیرنظامیان زده‌اند. اما گروه طالبان این اتهامات را رد می‌کند.
کشتار و ویرانی
نیروهای دولتی جمعه، ۲۸ جوزا، قرارگاه‌شان را در ولسوالی اوبه در شرق شهر هرات تخلیه کردند. ضیاءالحق نوری، ولسوال اوبه به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که این ولسوالی به‌دلیل محاصره شدید ۴۰ روزه و نرسیدن نیروهای کمکی، به‌دست طالبان سقوط کرده است.
با خروج حدود ۱۵۰ نیروی دولتی از قرارگاه‌شان در اوبه، این ولسوالی به گونه‌ی کامل به‌دست طالبان سقوط کرد. عکس و ویدیوهایی که در شبکه‌های اجتماعی از اوبه نشر شده، نشان می‌دهد که طالبان بخشی از تأسیسات دولتی و عام‌المنفعه را تخریب، وسایل اداری و تجهیزات نظامی قابل حمل را غارت کرده‌اند.
عبدالصبور قانع، والی هرات در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که طالبان در ولسوالی اوبه، پل‌ها و پلچک‌ها را تخریب و بخشی از امکانات دولتی را چور و چپاول کرده‌اند: «طالبان بیشترین تلفات را به غیرنظامیان وارد کرده‌اند و تأسیسات آب‌رسانی را خراب کردند.»
ولسوالی «لاش‌وجوین» در بیست و دوم جوزا، «انار دره» و «پشت‌کوه» ۲۹ ماه جوزا از کنترل کامل حکومت خارج شد. پخش ویدیویی از انفجار تأسیسات ساختمان ولسوالی و فرماندهی پولیس اناردره در شبکه‌های اجتماعی با موجی از انتقادها مواجه شده است.
با تیرگی اوضاع امنیتی در ولایت فراه، تاج‌محمد جاهد از سمت والی این ولایت برکنار و به‌جای آن مسعود بختور گماشته شد. او پیش‌تر نیز به‌عنوان معاون والی کار کرده بود. او در صحبت با روزنامه اطلاعات روز، تخریب تأسیسات و زیربناها را کار طالبان وفادار به سازمان استخبارات پاکستان می‌داند. او با لحن تند از عملکرد گروه طالبان مبنی بر تخریب زیربناها انتقاد می‌کند: «دشمن ما یک دشمن ظالم و وحشی است و هیچ وفاداری به منافع ملی ندارد. پاکستان بی‌شرمانه می‌خواهد که تأسیسات عامه و سرمایه‌های کلان افغانستان از بین برده شود.»
به گفته‌ی والی فراه، از شش ماه به این‌سو، گروه طالبان رویکرد جنگی‌شان را به‌خاطر آماج قراردادن تأسیسات دولتی و زیربناها تغییر داده‌اند و این نگران‌کننده است.
مسعود بختور، والی فراه مدعی است که طالبان در ولسوالی‌های اناردره، پشت‌کوه، لاش‌وجوین، ساختمان‌های دولتی، مکاتب تأسیسات نظامی، پل و پلچک‌ها را با مواد انفجاری نیست و نابود کردند. او مدعی است که گروه طالبان در ولسوالی لاش‌وجوین حدود ۱۸ غیرنظامی به‌شمول معلمان مکاتب را به رگبار گلوله بستند.
مقام‌های محلی فراه میزان خساره طالبان را زیاد می‌دانند، اما به‌دلیل دسترسی نداشتن به ولسوالی‌های اناردره، پشت‌کوه و لاش‌وجوین میزان تخریب را مشخص کرده نمی‌توانند.
شاه‌محمود نعیمی، معاون شورای ولایتی فراه در مصاحبه با روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که طالبان حتا به غیرنظامیان حامی حکومت در ولسوالی لاش‌وجوین رحم نکردند و بیش از ۱۲ تن را کشتند.
پس از سقوط لاش‌وجوین به‌دست طالبان، بخشی از زخمیان نیروهای دولتی به ولسوالی خاشرود فرار کرده بودند، اما به گفته‌ی، معاون شورای ولایتی فراه، این زخمیان بی‌خبر از این‌که به ایست بازرسی طالبان مواجه می‌شوند: «دو نیروی دولتی و دو تن از همراهان‌شان را طالبان به شکل بی‌رحمانه در مسیر نیمروز تیرباران کردند. طالبان در ولسوالی لاش‌وجوین با هر کس کینه و دشمنی داشتند، با شلیک گلوله تصفیه حساب کرده‌اند.»
از ۱۰ ولسوالی ولایت فراه، تنها کنترل پرچمن و بالابلوک به‌دست حکومت است و در دیگر ولسوالی‌ها طالبان قدرت را به‌دست دارند. تاکنون حکومت بندر شیخ ابونصر فراهی مربوط در ولسوال پشت‌کوه و فاصله ۱۲۰ کیلومتر غرب شهر فراه را در اختیار دارد.
لاش‌وجوین در معرض سرازیرشدن سیلاب‌های مرگبار قرار دارد و تخریب پلچک‌ها میزان آسیب‌پذیری ساکنان این ولسوالی را به میزان چشم‌گیری افزایش می‌دهد.
به باور شاه‌محمود نعیمی، معاون شورای ولایتی فراه، تخریب مکان‌های دولتی و زیربناها، این پیام را دارد که حکومت به آسانی نتواند دوباره مراکز اداری ولسوالی‌ها را فعال کند.
گروه طالبان پتانسیل لازم برای فعال‌سازی ولسوالی‌ها را ندارند؛ چرا که این‌کار هزینه‌شان را بلند می‌برد.
ولسوالی چخانسور در فاصله ۱۰۰ کیلومتری شرق شهر زرنج موقعیت دارد و روز یک‌شنبه، ۳۰ جوزا به‌دست طالبان سقوط کرد.
صدیق چخانسوری، مشاور والی نیمروز به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که گروه طالبان بخشی از اموال این ولسوالی را غارت کرده‌اند: «در کل افغانستان وضعیت امنیتی خراب است و ناامنی و بدبختی بیشتر شده است و نباید طالبان دست به تخریب ساختمان‌ها بزنند. »
چخانسور با ولایت‌های ناامن فراه و هلمند مرز مشترک دارد و این آسیب‌پذیری این ولسوالی را بیشتر کرده بود و زمینه سقوط آن را فراهم ساخت.
فروش وسایط نظامی در غور
ولسوالی شهرک در ۱۶، تولک در ۲۲ و ساغر در ۲۳ جوزا در ولایت غور به‌دست طالبان سقوط کرد. والی غور مدعی است که طالبان با تصرف ولسوالی‌های شهرک، تولک و ساغر، اموال ساختمان‌های دولتی را غارت کرده‌اند و بخشی از آن را به مردم محل به‌عنوان مال غنیمتی به فروش رسانده‌اند: «از میز، چوکی، تا درب و دروازه ساختمان‌های ولسوالی‌ها را به قیمت بسیار پایین به فروش رسانده‌اند و آنان جنایت نابخشودنی انجام داده‌اند و نباید مال بیت‌المال را این گونه به فروش می‌رساندند.»
براساس روایت والی غور، با سقوط هر ولسوالی به ارزش حدود ۵ تا ۱۰ میلیون افغانی طالبان به تأسیسات غیرنظامی زیان رسانده است.
مقام‌های محلی غور، یکی از دلایل عمده سقوط ولسوالی‌ها را مشکل در اکمالات نیروهای دولتی و همچنین طولانی‌‌بودن فاصله ولسوالی‌ها از مرکز ولایت غور عنوان می‌کنند. والی غور با صراحت می‌گوید که اگر در بخش اکمالات به مشکل مواجه نمیشدند، ولسوالی‌های شهرک، تولک و ساغر به‌دست طالبان سقوط نمی‌کرد.
عطامحمد دهقان‌پور، نماینده مجلس، طالبان را فاقد صلاحیت تصمیم‌گیری در مورد مسائل افغانستان می‌داند و از وابستگی شدید و اطاعت‌شان از پاکستان سخن می‌زند: «طالبان نه از نظام چیزی می‌فهمد و نه هم به فکر ساخت نظام است. طالب فقط به فکر چور و چپاول است. هرچه پاکستان برای طالبان بگوید، همان کار را انجام می‌دهند.»
او با اشاره به بن‌بست در مذاکرات صلح و تمایل‌نداشتن گروه طالبان مبنی بر گذاشتن اسلحه بر زمین، روند صلح با این گروه را را «بی‌معنی» و «وقت تلف‌کردن» عنوان می‌کند: «طالبان برای ملت‌سازی، مصالحه و نظام‌سازی باور ندارند و آنان نیروی نیستند که در آینده نظام بسازند. طالبان فقط جمله به جنت رفتن را یاد گرفتند و خودشان هم نمی‌فهمند که معیار جنت رفتن چه است؟»
پس از تیرگی اوضاع امنیتی در غور، عبدالظاهر تمیم، کرام‌الدین رضا‌زاده و عطامحمد دهقان‌پور، سه نماینده غور در پارلمان به زادگاه‌شان برگشتند، تا علیه طالبان بجنگند و در کنار آن روحیه‌ی نیروهای دولتی بلند برود.
آرامش نسبی در بخش‌هایی از ولایت غور هم اکنون شکل گرفته است.
طالبان در بادغیس چه کردند؟
نیروهای دولتی در ۱۸ جوزا، پس از محاصره شدید اقتصادی سه‌ساله، ولسوالی جوند ولایت بادغیس را ترک کردند و با ولسوالی‌های بالامرغاب و غورماچ، شمار ولسوالی‌های سقوط‌یافته به‌دست طالبان در بادغیس به سه رسید.
حسام‌الدین شمس، والی بادغیس در صحبت با روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که ولسوالی‌های جوند و بالامرغاب براساس فشار نظامی طالبان تخلیه نشده است، بلکه این دو ولسوالی، به‌خاطر حفظ جان نیروهای دولتی و کارمندان ملکی حکومت تخلیه شده است: «به گونه‌ی موقت ولسوالی‌های جوند و بالامرغاب را تخلیه کرده‌ایم. این بدین معنی نیست که کمپ خالد در بالامرغاب و مرکز ولسوالی جوند را به زور طالبان از دست داده باشیم. هر دو ولسوالی را خود ما تخلیه کردیم و همه امکانات را خارج ساختیم.»
او تأکید می‌کند که با بهبود وضعیت امنیتی، برای باز‌پس‌گیری این دو ولسوالی اقدام خواهد شد.
والی بادغیس مدعی است که با ترک ولسوالی جوند، گروه طالبان قبرستانی نیروهای دولتی را در تخریب کرده‌اند و همچنین دارایی، منازل مسکونی و زمین‌های زراعتی نیروهای دولتی، افراد وابسته با حکومت را بین خود جنگ‌جویان طالب تقسیم کرده‌اند: «از تخریب تأسیسات دولتی گزارشی در اختیار نداریم، اما طالبان نیروی ضد آبادی و ساخت‌وساز هستند.»
ضیاءالدین اکازی، نماینده مردم بادغیس در پارلمان می‌گوید طالبان با تصرف ولسوالی جوند به مردم هوادار حکومت محدودیت وضع کردند. او مدعی است که نیروهای دولتی پس از ترک «کمپ خالد» در بالامرغاب، تمام تجهیزات نظامی به‌شمول تانک‌های هاموی را تخریب کرده‌اند تا این تجهیزات به‌دست طالبان قرار نگیرد. آقای اکازی می‌گوید طالبان پس از خروج نیروهای دولتی، آهن‌الات این کمپ را به ارزش بیش از ۱۰ میلیون افغانی به یک تاجر فروخته‌اند و هم اکنون از این کمپ هیچ چیزی باقی نمانده است: «ساختمان ولسوالی، شهرداری و معارف در بالامرغاب در گذشته هاوان زیاد خورده بود و تخریب شده بود. حالا در بالامرغاب هیچ آبادی نیست.»
طالبان تخریب تأسیسات عامه را رد می‌کند. ذبیح‌الله مجاهد، یکی از سخن‌گویان گروه طالبان در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات روز می‌گوید که در هیچ ولسوالی به جزء تأسیساتی که حکومت افغانستان دوباره از آن به‌عنوان قرارگاه نظامی استفاده می‌کرد، تخریب نشده است.