بیماران ولایت کوهستانی، دورافتاده و محروم غور در زمستان پیش رو در دو لبه‌ی شمشیر قرار دارند: سرمای مرگبار و فلج‌شدن احتمالی سکتور صحت. تعطیلی بخش‌هایی از شفاخانه ولایتی غور، پرداخت‌نشدن حقوق کارمندان صحی، استعفای کارمندان و کمبود دارو، جدی‌ترین نگرانی در سکتور صحت تلقی می‌شود.
هشدارهای جدی وجود دارد که اگر به این مشکلات رسیدگی نشود، فاجعه انسانی در غور متصور است.
سرما و بیماران
شفاخانه ۱۵۰ بستر ولایتی غور، تنها مرکز درمان و مراقبت بیماران این ولایت شمرده می‌شود و فشار بر این شفاخانه به‌دلیلی بلند است که در غور هیچ شفاخانه خصوصی فعالیت ندارد. منابع صحی غور می‌گویند که تا دو برابر ظرفیت شفاخانه غور، بیماران مراجعه می‌کنند.
احتمالا فعال‌نبودن شفاخانه‌های خصوصی معیاری، به‌دلیل اقتصاد پایین غوری‌ها است که قادر نیستند هزینه‌های هنگفت جهت درمان پرداخت کنند و این موضوع باعث شده که سکتور خصوصی ریسک سرمایه‌گذاری را در این بخش نکند.
وضعیت خدمات‌رسانی صحی در شفاخانه غور قناعت‌بخش نیست و با گذشت هر روز وضعیت تنها شفاخانه‌ی این ولایت بحرانی‌تر می‌شود. محمدنظیم فضل، مسئول سرویلانس ریاست صحت عامه غور در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات روز میگوید که کارمندان صحی شفاخانه غور، پنج ماه حقوق و ۱۰ ماه اضافه‌کاری‌شان را دریافت نکرده‌اند و حتا یک گام هم برای پرداخت حقوق آنان برداشته نشده است.
او میگوید که برخی از کارمندان صحی به‌شمول متخصصان مجبور شده‌اند که به‌دلیل فقر فزاینده‌ی اقتصادی از کارشان در شفاخانه استعفا کنند و در صورت پرداخت‌نشدن معاش کارمندان صحی، افراد بیشتری به صف استعفاکنندگان می‌پیوندند: «خواست ما از امارت اسلامی طالبان این است که در بخش پرداخت معاش کارمندان صحی اقدام کنند، تا بیشتر از این زندگی این قشر با سختی سپری نشود.»
حسن حکیمی، یکی از فعالان مدنی غور در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات روز، وضعیت صحی را بحرانی توصیف می‌کند: «متأسفانه بعد از سقوط حکومت، بسیاری از برنامه‌های صحی در غور متوقف شده است. کارمندان صحی حقوق دریافت نکرده‌اند و برخی هم استعفا کرده‌اند. دارو در شفاخانه‌ها و مراکز صحی وجود ندارد و بیماران دارو را از بازار با قیمت بلند خریداری می‌کنند.»
تعطیلی و سردی
موتر تخلیه چاه فاضلاب شفاخانه ولایتی غور عوارض پیدا کرده و به همین دلیل آب فاضلاب در بخش‌های عاجل و نسائی‌ولادی تجمع می‌کند. مسئولان صحی غور می‌پذیرند که بخش‌های عاجل و نسائی ولادی شفاخانه ولایتی از فعالیت بازمانده است.
برای پنجمین بار متوالی است که هیچ کاری برای ترمیم مجدد موتر تخلیه فاضلاب صورت نگرفته و در این مدت، نهادهای همکار صحت برای تخلیه چاه فاضلاب شفاخانه اقدام کردند، اما این کار موثریت چندانی نداشته است.
در کنار این مشکلات، مرکزگرمی شفاخانه غور نیز غیرفعال است و در روزهای رو به سردی، ماندن در شفاخانه طاقت‌فرساست. مسئول سرویلانس ریاست صحت عامه غور میگوید که ماشین تولید حرارت مرکزگرمی، عوارض پیدا کرده و به مبلغ ۶۰۰ هزار افغانی جهت ترمیم آن نیاز است: «اگر ماشین تولید حرارت ترمیم شود، فعال نگه‌داشتن مرکزگرمی سخت است. مرکزگرمی ساعت ۴۸ لیتر تیل نیاز دارد و این مبلغ را هیچ کس حاضر به پرداخت نیست.» اقلیم غور کوهستانی است و سردی هوا در زمستان تا منفی ۳۰ درجه نیز می‌رسد و فعال‌نشدن مرکزگرمی، بیماران را زجر خواهد داد.
در فصل سرما، انتقال بیماران به شفاخانه ولایتی غور دشوار و حتا غیرممکن است؛ چرا که بیشتر مواقع راه‌های مواصلاتی غور مسدود است. براساس روایت‌های مردم، شدت سرما در مناطق «کرمان» لعل و سرجنگل به حدی زیاد است که ماشین موتر در رفتار یخ می‌زند.
حسن حکیمی، فعال مدنی در غور میگوید که زنگ خطر سرما به صدا درآمده و اگر کم‌کاری و تأخیر در بخش تجهیز دارو و امکانات مراکز صحی ولسوالی‌ها صورت بگیرد، فاجعه انسانی رخ خواهد داد: «اگر نیازمندی بخش صحت در ولسوالی‌ها اکمال نشود، راه‌های برخی مناطق تا چهار ماه مسدود است و آن وقت هیچ کمکی به بیماران صورت نمی‌گیرد و باید نهادهای خارجی هرچه سریع‌تر نیازمندی مراکز صحی مناطق سردسیر را اکمال کنند.»
گرسنگی و مرگ
بیشتر ساکنان غور زیر خطر فقر شدید زندگی می‌کنند و این برای کودکان‌شان مرگ‌آفرین است. سوءتغذیه، بیشتر کودکان غوری را آزار می‌دهد و در فصل سرما تأمین نیازمندی این کودکان سخت‌تر می‌شود.
فرزند دوساله‌ی زهرا به بیماری سوءتغذیه‌ی شدید مبتلا شده و علت آن را خوردن دوام‌دار نان خشک و نوشیدن چای شیرین می‌داند. بسیاری از کودکان در غور با این گونه تغذیه‌ی ساده بزرگ می‌شوند و نیازمندی بدن‌شان تأمین نمی‌شود.
زهرا فرزندش را با پول قرض از ولسوالی لعل‌وسرجنگل به شفاخانه ولایتی غور آورده است. او در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات روز، از نهادهای خارجی می‌خواهد که مواد مغذّی برای فرزندش فراهم کنند تا از سوءتغذیه نجات یابد.
درخواست زهرا، مشابه درخواست هزاران مادر غوری است که در تأمین نیازمندی خوراک فرزندان‌شان ناتوان‌اند.
زهرا به خوبی این را می‌داند که اگر سوءتغذیه کودک‌اش را درمان نکند، احتمالا فرزندش با زندگی وداع خواهد کرد: «در ولسوالی ما کودکان به سبب سوءتغذیه می‌میرند و در غور هیچ چیز برای خوردن نیست و ما همگی مردم غریب و عاجز هستیم. من از داکتران می‌خواهم که کودک من را کمک کنند، تا خوب شود.»
آمار مسئولان صحی غور نشان می‌دهد که طی سال جاری نزدیک به ده هزار کودک مبتلا به سوءتغذیه برای درمان به شفاخانه ولایتی آورده شده‌اند و از این میان، بیش از ۱۷۰ کودک جان داده‌اند. با افزایش فقر، شمار بیشتر کودکان مبتلا به سوءتغذیه جهت درمان به شفاخانه آورده می‌شوند، اما با تسلط طالبان در افغانستان، میزان کمک‌ها برای کودکان سوءتغذیه به کمترین حد رسیده است.
برهان‌الدین معنوی، مسئول تغذیه ولایتی ریاست صحت عامه غور میگوید که سطح کمک به بیماران سوءتغذیه کاهش یافته و به همین دلیل، کودکان کمتری تحت بستر گرفته می‌شوند.
بیش از دو ماه می‌شود که طالبان در غور تسلط دارند. مقام‌های محلی طالبان در غور در تلاش جلب توجه نهادهای امدادرسان صحی هستند. شمس‌الدین طریقت، معاون والی طالبان برای غور به روزنامه اطلاعات روز میگوید که رایزنی با نهادهای امدادرسان خارجی برای بهبود وضعیت صحی در جریان است: «ما با مسئولان وزارت صحت عامه نیز صحبت کردیم و امیدواریم که کمبودها در بخش صحت را برطرف کنند.»
سطح خدمات‌رسانی صحی در غور پایین است و به همین دلیل بیشتر بیماران وخیم جهت درمان به شفاخانه ولایتی هرات منتقل می‌شوند. ساکنان غور با سردشدن هوا، هیچ امیدی برای بهبود وضعیت صحی ندارند و تصور می‌کنند که در روزهای پیش‌رو، شاهد جان‌باختن بیماران بیشتری خواهند بود. این بخشی از زندگی زیر سایه‌ی محرومیت شدید صحی در غور است.