گونهی جدید ویروس کرونا موسوم به «اومیکرون» برای اولینبار در اواخر نوامبر سال گذشتهی میلادی در افریقای جنوبی شناسایی شد. به گفتهی کارشناسان صحی، عوارض ابتلا به این گونه در مقایسه با گونههای قبلی خفیفتر است؛ اما این نوع به مراتب مسریتر بوده و باعث افزایش آمار مبتلایان شده است.
اکنون اومیکرون در دستکم ۹۰ کشور در سراسر جهان، از جمله کشورهای همسایهی افغانستان، ایران و پاکستان شیوع کرده است.
نبود دستگاه تشخیص اومیکرون
گونهی اومیکرون در حالی در مرزهای افغانستان رسیده که دستگاه و کیت تشخیص آن در کشور وجود ندارد. با این حال وزارت صحت عامهی طالبان میگوید که تاکنون هیچ موردی مثبت این نوع کرونا در افغانستان شناسایی نشده است.
جاوید هژیر، سخنگوی وزارت صحت عامهی طالبان به روزنامه اطلاعات روز با اشاره به سرعت شیوع اومیکرون در جهان گفت که احتمال شیوع این گونه ویروس در افغانستان وجود دارد.
او اضافه کرد که وزارت صحت عامه از سازمان جهانی صحت درخواست ۵۰ هزار کیت تشخیص اومیکرون را کرده است. به گفتهی هژیر این سازمان وعده کرده تا اواخر ماه جنوری این کیتها را در اختیار وزارت صحت عامه قرار دهد.
سخنگوی وزارت صحت عامهی طالبان افزود که این وزارت برای تشخیص اومیکرون به دستگاه «سکونسنگ» نیز نیاز دارد. به گفتهی او، طبق وعده سازمان جهانی صحت قرار است این دستگاه هم تا اواخر جنوری به افغانستان برسد.
هژیر در ادامه افزود که در حال حاضر کیت کافی برای تشخیص گونه عادی کرونا در کشور وجود دارد و همچنین ظرفیت آزمایشگاههای کرونا نیز بالا است. او اضافه کرد که لابراتوارهای وزارت صحت عامه در کابل ظرفیت تشخیص پنج هزار نمونه در روز را دارد.
اومیکرون چقدر خطرناک است؟
داکتران میگویند، اومیکرون همانند گونه اول کرونا دارای علایم تب، جان دردی و سردردی است؛ اما نسبتا با سرفهی کم به همراه است.
همایون اکبری، داکتر موظف در شفاخانه اختصاصی افغان-جاپان در کابل به روزنامه اطلاعات روز گفت که ویژگی خاص اومیکرون قدرت انتشار سریع آن است؛ اما مرگومیر این گونه نسبت به نوع قبلی کمتر است.
اکبری افزود که واکسنهای کرونا در برابر اومیکرون نیز کارایی موثر ندارد، مگر این که یک دوز اضافی دیگر استفاده شود. او گفت: «کسانی که واکسن کرونا دریافت کرده، باید یک دوز سومی دیگر به نام بوستر را نیز دریافت کنند، آن زمان در برابر (اومیکرون) معافیت ایجاد خواهد شد».
ورشکستگی نظام صحی و احتمال بروز فاجعه
پس از تسلط طالبان بر افغانستان، نظام صحی کشور در پرتگاه سقوط قرار گرفته است.
کمیتهی بینالمللی نجات به تازگی در گزارشی گفته است که انتظار میرود بیش از ۹۰ درصد از کلینیکهای صحی کشور تعطیل و میلیونها نفر از مراقبتهای اولیه محروم شوند.
با این حال داکتران هشدار میدهند که شیوع نوع اومیکرون در کشور میتواند بحرانآفرین باشد.
یکی از داکتران شفاخانه اختصاصی افغان- جاپان در کابل گفت: «اگر ویروس کرونا دوباره در افغانستان شیوع کند، متاسفانه ما شاهد بحران خواهیم بود. برای اینکه تمام شفاخانههای کرونا تقربیا با رکود مواجه است… پرسنل، دارو و اکسیجن نیست». او هشدار میدهد که اگر دوباره گواه بحران کرونا باشیم، فاجعهای رخ خواهد داد و کنترل آن از عهده داکتران خارج خواهند بود. این داکتر تاکید میکند که وزارت صحت عامه باید قبل از وقوع بحران، آمادگی کامل داشته باشد.
واکسناسیون کرونا
واکسناسیون تنها گزینه برای مهار همهگیری و محو کرونا در جهان دانسته میشود. در افغانستان واکسناسیون با واکسنهای کمکی جهان جریان دارد.
وزارت صحت عامهی طالبان میگوید از آغاز این روند تاکنون هفت میلیون و ۴۰۰ هزار نفر واکسن دریافت کردهاند. به گفتهی این وزارت پس از تسلط طالبان، بیش از دو میلیون نفر واکسن گرفتهاند.
سخنگوی وزارت صحت عامهی حکومت سرپرست طالبان علاوه کرد که تطبیق واکسن در مراکز صحی و تیمهای سیار صحی در کابل و ولایتها جریان دارد و روزانه حدود ۱۰ هزار نفر واکسن دریافت میکنند.
او در مورد این که وزارت صحت عامه چه مقدار واکسن در اختیار دارد، چیزی نگفت.
از سویی هم منابع میگویند، در پی تحولات سیاسی اخیر و اختلال در روند واکسناسیون، مقدار زیادی از واکسنهای کرونا منقضی شده است؛ اگرچه وزارت صحت عامه این موضوع را تأیید و رد نکرده و هچنین حاضر به ارایه آمار نشده است.
موج اومیکرون، افغانستان را در وضعیتی تهدید میکند که کشور با بحران شدید اقتصادی و بشری درگیر است. به گفتهی نهادهای کمکرسان بیش از ۲۰ میلیون از جمعیت کشور نیاز به غذا دارد. این نهادها با تأکید بر کمکرسانی عاجل دربارهی بروز فاجعه هشدار میدهند.