از زمان روی‌کار آمدن طالبان در بیست‌وچهارم اسد سال جاری خورشیدی، هفت ماه می‌گذرد، اما تا کنون کارمندان رسمی و قراردادی بسیاری از نهادهای دولتی معاش دریافت نکرده‌اند و در وضع بد معیشتی قرار گرفته‌اند.
این کارمندان دولتی مدعی اند که حکومت سرپرست طالبان برنامهای برای تغییر وضعیت ندارند، آنان را به گروگان گرفته و با زندگی‌شان بازی می‌کنند.
توقف پروژه‌ها
یونس رحمانی سی ساله، دانش‌آموخته‌ی رشته انجنیری سیول از کشور کوریای جنوبی است. او یکی از هزاران کارمند دولتی است که تا پیش از ۲۴ اسد سال جاری خورشیدی به عنوان متخصص تضمین کیفیت در وزارت شهرسازی کار می‌کرد و با سقوط حکومت خانه‌نشین شده است.
اکنون اما میگوید که او مانند بسیاری از همکارانش برای تأمین مخارج اولیه زندگی‌شان با مشکل روبه‌رو است و حتا توان تهیه‌ی یک وعده غذا برای خانواده‌ی نُه نفری‌اش را نیز ندارد: «یک سال و دو ماه می‌شود که معاش دریافت نکردیم. در این مدت حدود سه لک (سه صد هزار افغانی) قرض‌دار شده‌ام. دکان قوم و خویش نمانده که قرض نکرده باشم.»
به‌گفته‌ی رحمانی، حکومت سرپرست طالبان برنامهای برای حل مشکل بیکاری ندارد. او می‌افزاید که با گذشت هفت ماه اداره‌های دولتی مانند گذشته فعال نشده است تا او و افرادی دیگر مثل او کاری با معاش اندک برای‌شان دست‌وپا می‌کردند: «سکتور خصوصی به‌دلیل وضع پیش‌آمده کار‌آفرینی نمی‌کنند و حکومت سرپرست طالبان نیز برنامهای برای ایجاد کار ندارد. از همین رو همه افراد متخصص و مسلکی مثل من سرگردان و بی‌سرنوشت هستیم.»
این خانواده در کابل و در یک خانه کرایی زندگی می‌کند.
رحمانی میگوید که او و بسیاری از همکارانش اکنون در وضعی قرار گرفته‌اند که توان تأمین مواد اولیه‌ی زندگی برای یک وقت خانواده‌های‌شان را ندارند.
رضوان فاروقی دانش‌آموخته‌ی علوم اجتماعی یکی دیگر از کارمندان وزارت شهرسازی و اراضی در حکومت پیشین بود که از طریق رقابت آزاد در تاریخ ۹ ماه سرطان سال ۱۳۹۷ خورشیدی در پروژه شهرک‌های رهایشی و صنعت قالین به‌عنوان کارمند اداری این وزارت به کار استخدام شد.
اما با فروپاشی حکومت به‌دست گروه طالبان، مانند هزاران کارمند دولتی کارش را به‌دلیل توقف پروژه از دست داد و از آن زمان تا کنون خانه‌نشین شده است. او نیز یگانه نان‌آور خانواده‌ی شش نفری‌اش است و اکنون با بیکاری در وضعی قرار گرفته است که توان تهیه‌ی یک وعده غذا را برای خانواده‌اش ندارد.
رسول رسولی یکی دیگر از کارمندان دولتی است. او مدرک کارشناسی ارشد از انجنیری سیول یک دانشگاه معتبر کوریای جنوبی را دارد و بیش از ۱۳ سال در وزارت شهرسازی و اراضی به‌عنوان کارمند و کارشناس پروژه‌های انکشافی کار کرده و تا قبل از فروپاشی حکومت نیز مشغول به کار بود. اما با سقوط حکومت او و دیگر همکارانش، کارشان را از دست دادند و به جمع افراد بیکار پیوستند.
نخود سیاه حکومت سرپرست طالبان
افرادی که کارمند دولت بودند و بیکار شده‌اند، با فقر شدید دست به گریبان اند. این کارمندان می‌گویند که حکومت سرپرست طالبان همه‌روزه فراخوان جذب افراد مسلکی و متخصص را می‌دهد، اما در عمل به افراد متخصص توجهی ندارد.
آنان می‌افزایند که در حال حاضر بسیاری از اداره‌های حکومت سرپرست طالبان نیمه فعال هستند و کارمندان یا منفک شده و یا در حال بی‌سرنوشتی به‌سر می‌بردند.
یکی از این اداره‌ها، وزارت شهرسازی و اراضی است که با سقوط حکومت به‌گونه‌ی نیمه فعال درآمده است.
با نیمه‌فعال شدن این وزارت، حدود ۱۸۰۰ کارمند همگی در بی‌سرنوشتی قرار گرفته‌اند و شماری زیادی از آنان به‌دلیل قراردادی بودن، معاش چهارده ماهه‌ی‌شان را نیز دریافت نکرده‌اند.
یونس رحمانی میگوید که او چهارده ماه معاش دریافت نکرده است: «من مانند شمار دیگر از همکارانم نه تنها معاش ماه جوزا، سرطان و اسد را دریافت نکرده‌ام بلکه پیش از آن نیز معاشات کارمندان قراردادی به دلیل تمدید نشدن بودجه محاسبه نشده بود.»
رضوان فاروقی که تا پیش از سقوط حکومت به‌دست طالبان، کارمند اداری وزارت شهرسازی بود نیز میگوید: «کارمندان عادی چون من و امثالم، معاش فوق‌العاده نداشتیم. معاش ما به سختی کفاف مخارج روزانه را می‌کرد، اما اکنون ما حتا معاش همان سه ماه را هم دریافت نکردیم.»
این کارمندان می‌گویند که آنها بارها دادخواهی کرده‌اند، اما حکومت سرپرست گروه طالبان نه تنها به آنان جواب قناعت‌بخش نداده بلکه هر روز با وعده‌های میان‌تهی «پشت نخود سیاه می‌فرستد» و به سرگردانی آنان افزوده است.
رسول رسولی میگوید: «بسیار تلاش کرده‌ایم تا حداقل همان معاش سه ماه را که قرارداد داریم و حاضری امضا کرده‌ایم دریافت کنیم. ما دادخواهی کرده‌ایم، اما همه‌ی‌شان چون حق با ما است، ما را گپ می‌دهند و به اصطلاح پشت نخود سیاه می‌فرستند.»
یونس رحمانی میگوید: «اول وعده دادند که همه معاش ما را پرداخت می‌کنند، اما نشد. بعد گفتند که معاش سه ماه (جوزا، سرطان و اسد) را پرداخت می‌کنند، باز هم نشد. ما همه نان‌خور داریم و نیاز به کار داریم.»
پرداخت معاشات
در ششم ماه عقرب سال جاری خورشیدی، اداره امور حکومت سرپرست طالبان با فرستادن مکتوبی به نهادهای ملکی، به معطل ماندن اجرای معاشات کارمندان دستور داده بود. در آن مکتوب گفته شده بود که تا زمان «اصلاح جدول معاشات از سوی هیأت موظف»، معاشات کارمندان باید معطل بماند.
پس از آن، مسئولان حکومت سرپرست طالبان، نخست از نهایی‌شدن کارشیوه‌ی جدید اجرای معاشات خبر دادند و سپس در تاریخ ۲۹ عقرب وزارت مالیه‌ی این گروه اعلام کرد که پرداخت معاشات سه ماهه‌ی (سنبله، میزان و عقرب) تمامی کارمندان دولتی را آغاز کرده است.
اما تا هنوز نه تنها معاش سه ماهه (جوزا، سرطان و اسد کارمندان دولتی) پرداخت نشده، بلکه معاش سه ماه بعدی نیز پرداخت نشده است.
اجرا نشدن معاشات و بیکاری، زندگی را برای هزاران کارمند دولتی دشوار کرده است. از این میان شمار زیادی کارمندان وزارت شهرسازی و اراضی بارها دست به اعتراض زده و خواهان پرداخت شدن معاش شان شده‌اند.
رسول رسولی یکی از این کارمندان معترض میگوید: « حداقل همان معاش سه ماهه (جوزا، سرطان و اسد) از دوران حکومت غنی را پرداخت کنند. ما مطابق به قانون کار خدمات ملکی کار کرده‌ایم.»
با سقوط دولت پیشین و پیروزی طالبان، خدمات و فعالیت نهادها و سکتورهای مختلف با مشکلات جدی روبه‌رو شده است. ادارات دولتی نیمه‌فعال و در مواردی غیرفعال‌اند. نظام بانکی با خطر سقوط مواجه است. دامنه فقر در حال گسترش است و بسیاری از مردم به شمول کارمندان دولتی نانی برای خوردن و جایی برای پناه گرفتن ندارند. کارمندان معترض دولتی می‌گویند که حکومت سرپرست طالبان همواره از مردم می‌خواهند که همکار این گروه باشند و افغانستان را ترک نکنند، اما برای ماندن مردم و رفع مشکلات هیچ برنامهای ندارند.
کارمندان معترض از حکومت سرپردست طالبان می‌خواهند که مطابق به قانون خدمات ملکی و اسناد اداری حداقل معاش سه ماهه آنان را پرداخت کنند.
یکی از کارمندان دولتی که دارای مدرک کارشناسی ارشد است، میگوید: «مسئول این وضع گروه طالبان اند. آنان یا به این وضع بیکاری، فساد، بدبختی و … خاتمه دهند و یا اداره‌ی امور را رها کنند و هر روز به چشم مردم خاک نزند. من یک متخصص و فرد مسلکی هستم، اما مسلکم امروز شکم فرزندان را سیر نمی‌کند، چون برای گروه طالبان مسلک من و دیگر افراد متخصص مهم نیست.»
او ادامه می‌دهد که هیچ کاری برایش پیدا نمی‌تواند تا حداقل نانی برای فرزندانش مهیا کند. به‌گفته‌ی او عامل این وضع، افرادی اند که اداره امور را به دست گفته‌اند.
براساس آمار اتحادیه کارگران افغانستان، تا پیش از فروپاشی حکومت به دست طالبان در افغانستان، حدود ۱۸ میلیون فرد واجد شرایط کار از بیکاری و فقر رنج می‌بردند، اما بعد از ۲۴ اسد، بیکاری در افغانستان به گونه‌ی بی‌سابقه افزایش یافت و حتا کارمندان نهادهای دولتی نیز کار شان را از دست دادند.
افزایش بیکاری میزان فقر را نیز افزایش داده است. چنانچه براساس آمار سازمان جهانی غذا هم‌اکنون ۹۷ درصد مردم افغانستان برای تهیه یک وعده غذا با مشکل روبرو اند.
یادآوری: نام افراد در این مطلب به درخواست منابع مستعار انتخاب شده است.