شاید عبارت «منافع علیا»را زیاد شنیده باشید و از خود پرسیده باشید: این یعنی چه؟
اگر گمان کرده باشید که منافع علیا همان منافع عالیه است، اشتباه میکنید. منافع عالیه یعنی چیزهایی که همین اکنون میدانیم برای مملکت خوب اند. مثلا اگر همه با هم برادر باشیم، این قطعا به نفع همهی ما مردهای کشور است. یا اگر سیلاب بیاید و هیچ جایی را خراب نکند، بدون تردید به نفع همگان است. ملاحظه میکنید که تشخیص منافع عالیهی کشور کار سختی نیست. اما منافع علیا داستان متفاوتی دارد. منافع علیا به آن دسته از منافع میگویند که ظاهرشان فعلا مثل ظاهر منافع نیست. حتا ممکن است ظاهرا خلاف منافع بنمایند. اما در آینده بر همگان واضح و مبرهن میگردد که منافع بودهاند. بگذارید مثالی بدهم:
به نظر شما، در جامعهی ما چند نفر بر خطرات سگهای هار بهصورت صحیح آگاهی دارند؟ تقریبا هیچکس. حالا فرض کنید که یکی از رهبران دوراندیش کاری میکند که همهی سگهای شهر هار شوند. ظاهر این کار خلاف منافع عمومی است. اما تنها در صورتی که چنین روندی در جامعه پا بگیرد، مردم بر ضرورت مقابله با سگهای هار وقوف پیدا میکنند. سگهای هار میخواهند که همه را نابود کنند. روباتوخامسکی میگوید، ملت زمانی شکل میگیرد و ظهور میکند که تهدید به نابودی شود. میبینید؟
به نظر شما این ملت-دولتهای مدرن چهطوری ظهور کردند. ابتدا سگهای هار آنها را تهدید به نابودی کردند. بعد، «نهضت سرپیچی از خواهشات سگهای هار»به وجود آمدند و آنگاه ملتهای مدرن سر برآوردند.
پس اینکه بزرگان ما گاهی بهخاطر منافع علیای کشور، وطن را موقتا بر لبهی پرتگاه قرار میدهند، یا اصلا به عمق پرتگاه میعلیانندش، برای ما غالبا قابل درک نیست. اما در اثر همین ابتکارات، رفته رفته این چنین فخرالممالک شدهایم. همیشه به یاد داشته باشیم که صورتی در زیر دارد آنچه در بالاستی. و آن صورت زیر، صورت منافع علیای مملکت میباشد.