منبع: اسوشتیدپرس
برگردان: حمید مهدوی
پس از مضای موافقتنامهی تقسیم قدرت، اشرف غنی احمدزی، رییس جمهور افغانستان خواهد بود و عبدالله عبدالله رییس اجرایی کشور خواهد شد. دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری افغانستان روز یک شنبه موافقتنامهی تقسیم قدرت را امضا کردند و به ماهها کشمکشهای سیاسی، پس از دور دوم جنجالی انتخابات ریاست جمهوری که تهدیدی برای فرو رفتن کشور در ناآرامیها بود و خروج نیورهای خارجی را پیچیده ساخته بود، پایان دادند و بر اساس این توافقنامه، یکی از آنها رییس جمهور و دیگری رییس اجرایی خواهند بود.
کمیسیون انتخابات با اعلان اشرف غنی احمدزی به عنوان برنده و رییس جمهور آیندهی افغانستان، فصل انتخاباتی را که با رفتن رایدهندگان در پای صندوقهای رای گیری در دور نخست انتخابات و در ماه مارچ آغاز شده بود، پایان داد. اما کمیسیون مجموع آرای نهایی را به دلیل این که ممکن است این کار به تنشها دامن بزند، اعلان نکرد.
اشرف غنی و احمدزی و عبدالله عبدالله، رییس اجرایی جدید، در حالی که توافق نامهی تشکیل حکومت وحدت ملی را امضا کردند که حامد کرزی، که از زمان حملهی به رهبری امریکا در سال 2001 و سقوط رژیم طالبان قدرت را در اختیار دارد، تماشاگر آن بود. پس از اتهامات مبنی بر تقلب در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در ماه جون، برای تقسیم قدرت هفتهها گفتگو صورت گرفت.
نامزدان این توافقنامه را در کاخ ریاست جمهوری امضا کرده و به دنبال آن هم دیگر را در آغوش گرفتند و به هم دیگر دست دادند. آقای کرزی پس از امضای این توافقنامه گفت: «من امروز خیلی خوشحالم که هر دو برادرم، داکتر اشرف غنی و داکتر عبدالله عبدالله، در موافق نامه ای که به نفع این کشور و به نفع پیشرفت و توسعهی این کشور است، در مورد ساختاری که حکومت جدید افغانستان را تأیید میکند، به توافق رسیدند». این توافقنامه برای جان کری، وزیر امور خارجهی ایالات متحده که در جریان سفر ماه جولایش برای نخستین بار از نامزدان خواست تا اصول تقسیم قدرت را بپذیرند، یک پیروزی است. کری در ماه آگوست به کابل برگشت و در تلاشی به منظور توافق دو نامزد، ساعتها را با نامزدان گذراند و پیوسته با آنان تماس تیلفونی برقرار کرد. کاخ سفید در بیانیهای هردو رهبر را تحسین کرده و گفته است که این موافقتنامه در زمینهی پایان دادن به بحران سیاسی در افغانستان کمک میکند.
در این بیانیهی کاخ سفید آمده است که «این توافقنامه فرصت مهمی برای اتحاد و ثبات در افغانستان است. ما از تمام افغانها، به شمول رهبران سیاسی، مذهبی و جامعهی مدنی میخواهیم تا از این توافقنامه حمایت کنند و برای همکاری و آرامش گردهم آیند».
یان کوبیش، بالاترین مقام سازمان ملل متحد در افغانستان، گفت که حالت بلاتکلیفی در جریان ماههای گذشته بر پیکر امنیت، اقتصاد و حکومت داری در افغانستان ضربات سنگینی وارد کرد. ناتو در بیانیه ای گفت که امیدوار است هردو رهبر بتواند با «روحیهی مشارکت واقعی سیاسی» به کارشان ادامه دهند. باوجود توافق نامهی روز یک شنبه، تصمیم اعلان نکردن آرای مجموعی، ترس از خشونتهای بالقوه را نشان میدهد. یکی از خواستهای نهایی عبدالله این بود که کمیسیون انتخابات، به دلیل تقلبهایی که صورت گرفته، نباید نتایج شمارش آرا را اعلان کند.
احمد یوسف نورستانی، رییس کمیسیون مستقل انتخابات، گفت که نتیجهی شمارش آرا به هردو نامزد در میان گذاشته شده و کمیسیون آمار را بعدا اعلام خواهد کرد.
حلیم فدایی، والی پیشین و یکی از حامیان اشرف غنی روز یک شنبه گفت که یان کوبیش، نمایندهی سازمان ملل متحد در افغانستان به کمیسیون گفته است که نتایج شمارش آرا را اعلان نکند. یک مقام سازمان ملل متحد که تاکید کرد نامش فاش نشود، گفت که این اتهام درست نیست و سازمان ملل متحد صرف گفتگوها بین نامزدان و کمیسیون انتخابات در مورد اعلان نتایج، تسهیل کرده است.
یک مقام ارشد ایالات متحده گفت که نتایج انتخابات شفاف است و به دلیل هراس از خشونتها به تدریج اعلان خواهد شد. این مقام اصرار داشت که نامش فاش نشود چون اجازه نداشت تا عموم او را بشناسند. گفتههای حامیان اشرف غنی و گزارشهای کمیسیون انتخابات که در رسانههای اجتماعی در گردش اند، نشان میدهند که در اشرف غنی احمدزی تقریبا 55 درصد و عبدالله عبدالله تقریبا 45 درصد آرای نهایی را بدست آورده اند.
در قرارداد چهارصفحه ای تقسیم قدرت آمد است که رابطه بین رییس جمهور و رییس اجرایی، که شبیه به پست نخستوزیری است، باید توسط «مشارکت، همکاری و مهم تر از همه مسئولیت در برابر مردم افغانستان» تعریف شود. این توافقنامه قدرت پست جدید رییس اجرایی را این گونه بیان میکند: شرکت با رییس جمهور در جلسات دوجانبه، انجام امور اداری و اجرایی آنگونه که توسط حکم ریاست جمهوری تعیین شده است و برابری در انتخاب وزیران کلیدی امنیتی و اقتصادی.
این توافقنامه مشخص میکند که رییس جمهور کابینه را رهبری میکند؛ اما رییس جمهوری مدیریت اجرای سیاستهای حکومت را برعهده دارد. رییس اجرایی هم چنین ریاست جلسات منظم شورای وزیران را برعهده دارد. انتظار میرود که مراسم تحلیف اشرف غنی احمدزی به عنوان رییس جمهور و جاگزین کرزی و مراسم سوگند عبدالله به عنوان رییس اجرایی در چند روز آینده برگزار شود. فاضل سنگچارگی، سخنگوی عبدالله گفت که ممکن است این مراسم در 29 سپتامبر برگزار گردد.
با دنبالهدار شدن گفتگوها، اکثریت حامیان شمالی عبدالله تهدید کرده بودند که حکومت موازی تشکیل خواهند داد یا در برابر پیروزی آشکار اشرف غنی، وزیر مالیه پیشین و مقام پیشین بانک جهانی که بیشتر در جنوب و شرق حامی دارد، با خشونت عکس العمل نشان خواهند داد. اشرف غنی گفت که او همیشه اعتقاد داشته است که سیاست قومی در افغانستان، نیازمند نوعی از تقسیم قدرت است.
عبدالله معتقد است که او با کسب بیش از 50 درصد آرا در دور اول انتخابات در ماه اپریل پیروز شده بود که میتوانست مانع رفتن انتخابات به دور دوم شود. اما نتایج رسمی نشان داد که او حدود 45 درصد آرای انتخابات ریاست جمهوری شلوغ با حضور 10 نامزد را به دست آورده است. او هم چنین معتقد است که دور دوم انتخابات ریاست جمهوری با اشرف غنی احمدزی را برده است. اما نتایج اولیه نشان داد که اشرف غ نی حدود 56 درصد آرا را بدست آورده است. نظر به نتایج اعلان نشدهی انتخابات، پس از بازشماری آرا، کمیسیون انتخابات از جملهی حدود 8.1 میلیون رایی را که در دور دوم انتخابات به صندوقها ریخته شده بودند، 1 میلیون آن را باطل ساخت که نشان میدهد تقلب به راستی گسترده بوده است.
با وجودی که در بیانیهی کاخ سفید آمده است که «احترام به روند دموکراتیک» تنها راه پایا برای پیشرفت افغانستان است؛ اما حکومت آیندهی افغانستان بیشتر محصول گفتگوها است تا انتخابات. توافق نامهی تقسیم قدرت تقریبا یک هفته قبل آماده شده بود؛ اما پس از آن عبدالله خواست که مجموع آرای دور دوم اعلان نشود. یک مقام ایالات متحده گفت که حکومت این کشور معتقد است رییس جمهور جدید در نتیجهی نتایج کمی انتخابات میلیونها رای مشروع اعلان شده است و هرچند یک توافق سیاسی برای تشکیل حکومت وحدت ملی بدست آمده بود، در راس حکومت رییس جمهوری قرار دارد که روند انتخابات در مورد آن تصمیم گرفته است.
پس از ادعاهای مبنی برتقلب، چیزی که در دو انتخابات ریاست جمهوری گذشتهی افغانستان یک اتفاق معمول بوده است، مقامهای انتخاباتی سازمان ملل متحد و افغانستان هفتهها را در تفتیش نتایج دور دوم انتخابات گذراندند و طرف عبدالله به پای ادعایشان مبنی بر این که تقلب پیچیده و غیر قابل کشف بوده است، ایستادند.
ایالات متحده بر راه حلی، که در نتیجهی آن رییس جمهور بعدی بتواند موافقتنامهی امنیتی را امضا کند، تاکید داشته است، موافقتنامه ای که به حدود 10 هزار سرباز امریکایی اجازه خواهد داد تا پس از ختم ماموریت جنگی این کشور در پایان سال جاری، در افغانستان بمانند. کرزی از امضای این موافقتنامه خودداری کرد و اشرف غنی گفته است که آن را امضا خواهد کرد.
جنگ سیزده ساله علیه طالبان تا حد زیادی به نیروهای امنیتی افغانستان واگذار شده است، چیزی که باعث شده است تلفات سربازان افغان در سال جاری به طور چشمگیری افزایش یابد. ایالات متحده و جامعهی جهانی به تمویل ارتش افغانستان در سالهای آینده ادامه خواهند داد؛ اما افغانها خودشان باید تلاش طالبان به منظور تسلط بر مناطق بیشتر کشور، را دفع کنند.