با سقوط نظام جمهوریت، هزاران افغان از ترس حاکمیت طالبان، برای رسیدن به کشورهای اروپایی و ایالات متحده امریکا، کشور را به مقصد پاکستان ترک کردهاند. بسیاری از این افغانها در حالت بیسرنوشتی در پاکستان بهسر میبرند و با اینحال هرازگاهی مورد طعمه اخاذی و باجگیری در دیار غربت نیز قرار میگیرند. چند تن از افغانهای ساکن پاکستان به روزنامه اطلاعات روز گفتهاند که شماری از نیروهای پاکستانی به بهانههای مختلف همچون نداشتن پاسپورت و سند اقامت و ویزا، «اخاذی» و «باجگیری» میکنند.
این افغانها میگویند که چارهی جز پرداخت باج به نیروهای پاکستانی ندارند و اگر با نیروهای پولیس پاکستانی به توافق مبنی بر پرداخت پول نرسند، کارشان به حوزهها و مراکز پولیس این کشور خواهد کشید که در خطر اخراج قرار میگیرند.
فیصل با همسر و سه فرزندش در راولپندی پاکستان بهسر میبرد. او در حاشیهی این شهر به مبلغ ۱۵ هزار کلدار پاکستانی برای خود خانه کرایه کرده است، اما در مدت سه ماه حضورش چهار مرتبه به نیروهای پاکستانی پول پرداخت کرده است.
او به روزنامه اطلاعات روز میگوید که در این اواخر شمار نیروهای پاکستانی در مناطق اسکان مهاجرین افغان بهشدت افزایش یافته است و افغانها در هنگام گشتوگذار در شهر مجبور میشوند که به این نیروها پول بپردازند.
او هیچ امیدی ندارد که حکومت پاکستان به «باجگیری و اخاذی» نیروهایش از مهاجرین افغان نقطه پایان بگذارد. به باور او، «باجگیری و اخاذی» برخی از نیروهای پولیس پاکستان از سالیان گذشته به اینسو جریان داشته و خواهد داشت: «پولیس پاکستان به بهانههای مختلف ما را تلاشی میکند و ما هم نمیتوانیم که همیشه پاسپورت و سندهای اقامت خود را با خود بگردانیم. پس باید به نیروهای پولیس پول بدهیم تا مشکل به ما خلق نکنند. من تا حالا ده هزار کلدار پاکستانی به پولیسهای پاکستان دادهام و شاید دیگر هم پول بپردازم.»
او روایت میکند که مهاجرین افغانی که حاضر نمیشوند که به نیروهای امنیتی پاکستان پول پرداخت کنند، با مشکلات زیادی روبهرو میشوند و با رفتن در حوزههای پولیس و مراکز آن، مشکلات مهاجرین بیشتر و بیشتر شده است.
افزایش فشار
با توقف روند خروج همکاران نظامیان خارجی و نهادهای وابسته به کشورهای غربی از میدان هوایی کابل، بیشتر «پروازهای نجات» از پاکستان انجام میشود، اما فشار و محدودیت بر مهاجرین افغان در این کشور افزایش یافته است.
چندین مهاجر افغان در راولپندی و اسلامآباد به روزنامه اطلاعات روز گفتهاند که از ترس برخورد با نیروهای پولیس پاکستان و ایجاد مشکل احتمالی، از هوتلها و مهمانخانهها، کمتر بیرون میشوند.
آرش محمدی، یکی از افغانها ساکن راولپندی است. او قرار است که از طریق پاکستان به فرانسه منتقل شود، اما در شب دوم عید رمضان مجبور شده که یک هزار کلدار به یک نیروی پولیس رشوه بپردازد تا وی را به حوزه پولیس نبرد.
او به روزنامه اطلاعات روز میگوید که نخواسته تا با نپرداختن پول به این نیروی پولیس، ریسک کند و از سفر باز بماند: «پرواز من به فرانسه به همین زودیها از میدان هوایی اسلامآباد انجام میشود و من نمیخواهم که با بحث و گفتوگو با پولیسهای پاکستانی برای خود مشکلی ایجاد کنم. از نظر من بهترین کار در برخورد با پاکستانیها این هست که چانه بزنی و در اخیر پول به پولیس پرداخت کنی.»
لتوکوب و سرقت
برخی از مهاجرین افغان در اسلامآباد به روزنامه اطلاعات روز گفتهاند که در مسیر راه موترهای تاکسی حاملشان به بیشتر ایستهای بازرسی پولیس پاکستان، از مسیر مرز تورخم تا اسلامآباد، پول پرداخت میکنند.
غلامحیدر ۴۵ سال دارد و با همسر و یک کودک بیمار خود جهت درمان به یکی از شفاخانهها در اسلامآباد سال چندبار مراجعه میکند، اما بارها به چشم خود دیده است که رانندههای تاکسیها در بخشی از ایستهای بازرسی در پاکستان پول پرداخت کردهاند.
غلامحیدر میگوید یکی از نیروهای پاکستانی با بازرسی بدنیاش حدود ۶ هزار کلدار را از جیبش سرقت کرده و پس از آن مجبور شده است که پول بسیار کمی با خود حمل کند و پول درمان کودکش را به دست همسرش بدهد تا نگهداری کند.
او مدعی است که شماری از نیروهای پاکستانی در کنار باجگیری از مهاجرین افغان، آنان را آزار داده و حتا مورد لتوکوب قرار میدهند: «برخود نیروهای اردوی پاکستان با مهاجرین افغان در مسیر راهها خوب بود، اما پولیسهای پاکستان برخورد درستی ندارند. من در طول سفرهای خود به پاکستان چندین بار دیدم که پولیسها هموطنان ما را لتکوب میکنند.»
او به مهاجرین افغان که قصد سفر به پاکستان دارند توصیه میکند که پولهای نقدشان را در جیبشان با خود حمل نکنند تا با کمین سارقان مواجه نشوند.
غلامحیدر به مانند هزاران افغان مهاجر دیگر از دولت پاکستان میخواهد که به بساط «باجگیری» و «اخاذی» نقطه پایان بگذارد و عاملان این کار را به پنجه قانون بسپارند.
شماری دیگر مهاجرین افغان ساکن پاکستان به تازهواردان توصیه میکنند که برای در امان ماندن از آزار و اذیت پولیس پوشششان را شبیه به پاکستانیها بسازند.
اما تاکنون نیروهای امنیتی پاکستان در مورد این اتهامات ابراز نظر نکردهاند.
خواستیم تا دیدگاه حکومت سرپرست طالبان در مورد شکایت مهاجرین افغان در پاکستان را داشته باشیم، اما مسئولان مطبوعاتی حاضر به مصاحبه نشدهاند.
با آغاز تسلط طالبان بر افغانستان از طریق گزینه نظامی و سقوط نظام جمهوریت به رهبری محمداشرف غنی، میلیونها افغان از ترس طالبان و همچنین فقر فزاینده مجبور شدهاند که به دو کشور همسایه ایران و پاکستان آواره شوند. مهاجرین افغان در پاکستان، به شمول فیصل و آرش، میگویند که تمام دشواریهای زندگی در این کشور را میپذیرند تا مجبور نباشند که زیر پرچم طالبان در افغانستان زندگی کنند.