شماری از نیروهای طالبان در «میرداوود»، دروازه ورودی هرات در ولسوالی گذره، از سرنشینان زن و مرد موترها پرسش‌های شخصی مبنی بر شناسایی افرادی می‌کنند که روابط خانوادگی و ازدواج ندارند.
محمود [نام مستعار]، یکی از ساکنان هرات به روزنامه اطلاعات روز میگوید که طالبان در هنگام ورود به شهر هرات از همسر و خودش پرسش‌های در مورد زندگی خصوصی‌شان کرده‌اند: به کدام سال ازدواج کردید؟ مهر تان چقدر بوده؟ چند فرزند دارید؟ در کجا زندگی می‌کنید؟ و پرسش‌های دیگر که از این زوج پرسیده شده است.
نیروهای طالبان محمود و همسرش را در فاصله‌ی دورتر از یک‌دیگر برده‌اند و از آنان این پرسش‌ها را کرده‌اند.
او این اقدام طالبان و پرسیدن این پرسش‌ها را از زنان از سوی نیروهای مرد طالبان مخالف «آموزه‌های دینی» و فرهنگ بومی می‌داند و تا حالا با این‌چنین صحنه‌ی در طول زندگی‌اش مواجه نشده بود: «طالبان به هرجا دل‌شان خواست موترها را ایستاد می‌کنند و پرسش‌های شخصی از زنان و مردان می‌پرسند. اگر پرسش‌ها یک‌ذره هم فرق داشته باشد، کار به محکمه‌ی طالبان کشیده می‌شود.»
او از طالبان می‌پرسد که براساس کدام مجوز دینی و کارشیوه، اقدام به آگاه شدن در مورد زندگی شخصی افراد می‌کنند: «نمی‌دانم که در کجای شریعت و دین آمده که چند نفر نامحرم برود از زنان مردم این قسم پرسش‌ها را بپرسند. این حق و صلاحیت را چه‌کسی به این‌ها [طالبان] داده است؟»
او از طالبان می‌خواهد که از اقدامات این‌چنینی پرهیز کنند و بیشتر از این به زندگی شخصی مردم مداخله نکنند و به جای این کارها، در بهبود وضعیت امنیتی و اقتصادی هرات تلاش کنند.
اما در کنار این مورد، گزارش‌های مبنی بر پرسش نیروهای طالبان از زنان بدون محرم در سطح شهر هرات وجود دارد و زنان با مواجه شدن با نیروهای طالبان وحشت می‌کنند.
شوک مواجه با طالب
مریم [نام مستعار]، یکی از کارمندان پیشین قضایی در هرات است. او به روزنامه اطلاعات روز میگوید که در چوک مستوفیت در چند صد متری دفتر والی طالبان برای هرات، با صدای طالب ایستاد شده و به پرسش‌های وی در مورد نداشتن محرم جواب داده است.
او برای اولین‌بار بوده که صدای یک جنگجوی طالب را شنیده و روایت می‌کند که در آن لحظه دست و پایش می‌لرزیده و چهره‌اش کبود گشته است: «یک طالب با لباس‌های غیرمنظم من را ایستاد کرد و پرسید که کجاست محرم تو؟ من گفتم محرم ندارم و برای خرید به بازار بیرون شده‌ام. برای من هشدار داد که دیگر بدون محرم از خانه بیرون نشوم که گناه دارد.»
او از روزی می‌ترسد که محدودیت بر فعالیت زنان در هرات بیشتر شود.
مریم پس از روبه‌رو شدن با جنگجوی طالب، حالا بیش از یک هفته می‌شود که جرأت بیرون شدن از خانه را ندارد و در شوک این رویداد به سر می‌برد. او تصویری که از طالبان در ذهن دارد، همان انفجار و انتحار است.
او میگوید که هیچ توقعی و درخواستی از طالبان ندارد، چرا که به باور وی، طالبان هیچ بهای به حقوق زن نمی‌دهند.
بازجویی و پیاده‌روی جبری
دو زن در هرات به شرط افشا نشدن هویت‌شان به روزنامه اطلاعات روز گفته‌اند که حدود دو ماه پیش یک جنگجوی طالب «سه‌چرخه»ی حامل‌شان را ایستاد کرده و از آنان پرسیده که چرا بدون محرم شرعی از خانه بیرون شده‌اند.
این زنان مدعی اند که این جنگجوی طالب با عصبانیت به زنان دستور داده که از «سه‌چرخه» پایین شوند و به خانه‌ی خود پیاده بروند، تا دوباره جرأت بیرون شدن از خانه بدون محرم شرعی را نکنند.
پیشتر اداره‌ی امر به معروف و نهی از منکر طالبان در هرات به مالکان رستورانت‌ها دستور داده بود که از پذیرفتن مهمانان زن و مرد در یک فضا جلوگیری کنند.
شماری از مالکان رستورانت‌ها به روزنامه اطلاعات روز گفته‌اند که این تصمیم مبنی بر بدگمانی طالبان از نان خوردن زن و مرد بدون داشتن رابطه‌ی خانوادگی و ازدواج صورت گرفته بود.
اما پس از نشر این محدودیت در شبکه‌های اجتماعی و به تمسخر گرفتن این اقدام، طالبان از موضع‌شان در مورد رستورانت‌ها عقب‌نشینی کرده‌اند.
این موارد بخش کوچکی از محدودیت بر زنان در زمان روی‌کارآمدن طالبان در هرات است. بسیاری از موارد این چنینی، از ترس طالبان اطلاع‌رسانی نمی‌شود.
در چندین مورد دیگر در شهر هرات نیز بدون این‌که نیروهای طالبان کدام دستوری از سوی مقام‌های محلی و امنیتی شان گرفته باشند، اقدام به بازجویی از زنان بدون «محرم شرعی» کرده‌اند.
پس از سقوط کشور به‌دست طالبان، یک جنگجوی طالب به خبرنگار روزنامه اطلاعات روز گفته بود تا وقتی که همین تفنگ را در دست دارد، همین تفنگ و خودش گپ اول و آخر را می‌زند و هیچ پیروی از رهبری ملکی و نظامی‌شان نمی‌کند: «من به وزیر، والی و قومندان کار ندارم و خود من به همین‌جا همه‌کس هستم و فیصله می‌کنم. دست تو خلاص از همین جا تا ارگ.»
بیش از نُه ماه از حکومت طالبانی در افغانستان می‌گذرد و برخی از زنان معتقدند که ابرهای سیاه روزبه‌روز در آسمان زندگی‌شان نمایان می‌شود و طالبان کم کم نشان داده‌اند که نسبت به دوران نخست حاکمیت‌شان در نیمه‌دوم دهه‌ی ۹۰ میلادی تغییر مثبت نکرده‌اند. این زنان زندگی زیر حاکمیت طالبان را به یک قفسی تشبیه می‌کنند که هیچ راهی فراری از آن وجود ندارد.